سرویس خبری ایران من: در روزهای پایانی مهرماه، حمله‌ای به مجتمع نظامی پارچین در جنوب‌شرقی تهران، معادلات منطقه‌ای را دستخوش تغییری چشمگیر کرد. آنچه در ابتدا حمله‌ای محدود به نظر می‌رسید، با گذشت زمان و افشای جزئیات تازه، به یکی از پیچیده‌ترین عملیات‌های نظامی سال‌های اخیر خاورمیانه تبدیل شد.
جزئیات حمله به تاسیسات هسته‌ای پارچین
به گزارش منابع آگاه، از جمله سه مقام آمریکایی و دو مقام اسرائیلی (یکی در حال خدمت و دیگری پیشین)، عملیات نظامی اخیر اسرائیل در اواخر مهرماه به نابودی یکی از مراکز محرمانه پژوهش‌های هسته‌ای در منطقه پارچین انجامید.
این حمله که یک مرکز به ظاهر غیرفعال را هدف قرار داد، به گفته مقامات دو کشور، ضربه سنگینی به برنامه هسته‌ای نوپای ایران وارد کرده است. یکی از مقامات سابق اسرائیل که در جریان جزئیات عملیات بوده، فاش کرد که در این حمله، تجهیزات پیشرفته‌ای که در ساخت چاشنی‌های انفجاری هسته‌ای کاربرد داشت، به کلی از بین رفته است.
واکنش‌ها و موضع رسمی ایران
این در حالی است که تهران همواره هرگونه تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را رد کرده و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان نیز هفته پیش قاطعانه اعلام کرد: “ایران به هیچ وجه در پی دستیابی به سلاح هسته‌ای نیست.” نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز از اظهارنظر درباره این گزارش خودداری کرده است.
هدف اصلی حمله ۲۵ مهر، تأسیسات موسوم به طالقان ۲ در مجموعه نظامی پارچین بود که در فاصله حدود ۳۰ کیلومتری جنوب‌شرقی پایتخت قرار دارد.
پیش از این، این مرکز بخشی از طرح هسته‌ای موسوم به “عماد” به شمار می‌رفت که گفته می‌شود تا سال ۱۳۸۲ فعال بوده است. به گزارش پژوهشگاه علوم و امنیت بین‌المللی، از این مجموعه برای آزمایش مواد منفجره مورد نیاز در ساز و کار هسته‌ای بهره‌برداری می‌شده است.
تصاویر ماهواره‌ای دقیقی که این پژوهشگاه پس از حمله گردآوری کرده، نشان می‌دهد ساختمان طالقان ۲ به طور کامل فروریخته است.
پشت پرده عملیات و هشدارهای قبلی
پشت پرده ماجرا چه می‌گذشت؟ به گفته مقام‌های آمریکایی و اسرائیلی، فعالیت‌های اخیر در این مرکز بخشی از برنامه‌ای محرمانه بود که می‌توانست هم در راستای ساخت جنگ‌افزار هسته‌ای باشد و هم به عنوان پژوهش‌های غیرنظامی جلوه داده شود.
یکی از مقام‌های آمریکایی در این باره می‌گوید: “پژوهش‌هایی در این مرکز انجام می‌شد که می‌توانست راه را برای ساخت سلاح هسته‌ای هموار کند. این موضوع چنان محرمانه بود که تنها شمار اندکی از مقام‌های ایرانی از آن خبر داشتند.”
سازمان‌های اطلاعاتی غرب از ابتدای امسال متوجه فعالیت‌های پژوهشی در پارچین شده بودند. این فعالیت‌ها شامل شبیه‌سازی رایانه‌ای، پژوهش‌های فلزشناسی و مطالعات انفجاری بود که می‌توانست در ساخت سلاح هسته‌ای کاربرد داشته باشد.
نکته قابل توجه اینکه در خردادماه گذشته، کاخ سفید محرمانه به تهران درباره این فعالیت‌های مشکوک هشدار داده بود. واشنگتن امید داشت این هشدار کارساز باشد، اما به گفته منابع آگاه، ایران به فعالیت‌های خود ادامه داد.
پیامدها و چشم‌انداز آینده
نکته راهبردی ماجرا اینجاست که وقتی اسرائیل در پی پاسخگویی به حمله گسترده موشکی ایران در نهم مهر بود، مرکز طالقان ۲ را به عنوان هدف برگزید. این در حالی بود که جو بایدن از نتانیاهو خواسته بود به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله نکند تا آتش جنگ شعله‌ور نشود.
با این حال، از آنجا که طالقان ۲ جزو برنامه هسته‌ای رسمی ایران نبود، تهران نمی‌توانست بدون اعتراف به نقض پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، به اهمیت این حمله اذعان کند.
یکی از مقام‌های آمریکایی این حمله را پیامی آشکار خواند و گفت: “این عملیات نشان داد اسرائیلی‌ها تا چه اندازه به اطلاعات دقیق از درون نظام ایران دسترسی دارند، حتی در مورد مسائلی که فقط گروه کوچکی از مقام‌های بلندپایه از آن آگاهی داشتند.”
چشم‌انداز پیش رو چیست؟ هفته آینده، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشستی برگزار خواهد کرد که در آن احتمالاً قطعنامه‌ای در محکومیت عدم همکاری ایران با بازرسان هسته‌ای سازمان ملل به رأی گذاشته می‌شود. تهران نیز هشدار داده که ممکن است در واکنش به این اقدام، همکاری خود با آژانس را محدودتر کند.
در همین راستا، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش از این نشست سرنوشت‌ساز، روزهای چهارشنبه و پنجشنبه سفری به تهران داشت.
عراقچی در دیدار با گروسی تأکید کرد که ایران آماده گفتگو با کشورهای اروپایی (فرانسه، آلمان و انگلیس) درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خود است، اما زیر بار فشار و تهدید نخواهد رفت.
