سرویس خبری ایران من: در شرایطی که خاورمیانه با تحولات پیچیده و چالشهای متعددی روبروست، تحلیل دقیق وضعیت منطقه و شناخت تهدیدها و فرصتها از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این گزارش، حسن روحانی، رئیسجمهور پیشین ایران، با نگاهی تحلیلی به بررسی آخرین تحولات منطقه، از جنگ غزه تا بحران سوریه میپردازد و ضمن تشریح چالشهای داخلی و خارجی، راهکارهایی برای عبور از شرایط حساس کنونی ارائه میکند.
تحلیل شرایط منطقه و بحران غزه
به گزارش ایران من از پایگاه اطلاع رسانی حسن روحانی در جلسه دورهای خود با وزیران و معاونان رئیسجمهور در دولتهای یازدهم و دوازدهم با خطرناک خواندن شرایط منطقه، گفت: نتانیاهو در اوایل جنگ غزه در یک مصاحبه گفت نظم منطقه کاملاً تغییر خواهد کرد. اسرائیلیها قصد داشتند ایران را هم وارد جنگ کنند. در کشور برای واکنش نسبت به اسرائیل حرفها و جلساتی بود که میتوانست خطرناک باشد، اگر هدایت مقام معظم رهبری نبود، جنگ دامن ما را هم فرا میگرفت.
تحولات سوریه و نقش بازیگران منطقهای
رئیس دولت تدبیر و امید با اشاره به وقایع اخیر سوریه، گفت: آنچه در سوریه رخ داد، ماهها قبل برنامهریزی شده بود و برنامه دو یا سه هفته نبود. واقعیت آن است که در جنگ سوریه علیه داعش و تروریستها، عملیات ناقص تمام شد. روزی که جنگ متوقف شد، عدهای از تروریستها فرار کرده بودند و از سوریه خارج شده بودند و عده زیادی هم در منطقه ادلب جمع شدند. همان موقع این بحث مطرح بود که باید در ادلب علیه داعش و سایر تروریستها عملیات انجام شود، ولی ترکیه خیلی مصر بود که به ادلب نباید حمله شود و در نهایت روسها را هم به نحوی راضی کردند.
وی گفت: وقتی روسها عقبنشینی کردند، دولت بشار اسد هم از عملیات ادلب عقبنشینی کرد. ترکها به طور مداوم به گروههای باقیمانده از داعش، جبههالنصره و تحریرالشام از لحاظ آموزش، تجهیزات و اطلاعات کمک میکردند. شرایط روسیه هم در سالهای اخیر کاملاً فرق کرده است و گرفتار جنگ اوکراین شدند. مستشاران نظامی ایران هم قرار نبود برای همیشه در سوریه بمانند. شرایط منطقه هم ملتهب شد و فرصت مناسبی برای ترکیه و اسرائیل و آمریکا فراهم آمد.
چالشهای برجام و مواجهه با ترامپ
رئیسجمهور ایران در دورههای یازدهم و دوازدهم در بخش دیگری از سخنان خود درباره انتخاب مجدد دونالد ترامپ در آمریکا، گفت: ما تجربه ۴ سال مقابله با ترامپ را داریم. او برخلاف اینکه به ظاهر به نظر میرسد که ناگهان و یکباره تصمیم میگیرد، اما در واقع با تیمش حسابشده کار میکنند. او در سال ۹۶ میخواست از طریق آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه برجام وارد عمل شود و بتواند تخلفی از ما بگیرد که نتوانست بهانهای به دست آورد و در این راه موفق نشد.
روحانی افزود: حوادثی که در ایران رخ داد نیز ترامپ را بیشتر تحریک کرد، یکی از آنها وقایع دی ۹۶ در مشهد بود که بعد به سراسر کشور سرایت کرد. اسرائیل هم بهانه نوعی نمایش از فعالیت هستهای ایران به دست آورد که آن هم بیتأثیر نبود. اسرائیل و تندروهای آمریکا و ارتجاع منطقه هم از ابتدا ترامپ را تحریک میکردند و لذا در اردیبهشت ۹۷ از برجام خارج شد.
وی در ادامه اظهار داشت: ترامپ وقتی از برجام خارج شد مشاور امنیت ملی آمریکا اعلام کرد که جمهوری اسلامی جشن ۲۲ بهمن را نخواهد دید. معلوم بود به غیر از خروج آمریکا از برجام، مسائل دیگری هم مدنظر داشتند. در همان سال در دیداری که با ولادیمیر پوتین داشتم او برای من توضیح داد که آمریکا فکر میکرد به محض اینکه از برجام خارج شود ایران هم بلافاصله از برجام خارج میشود. روشن بود که اگر ما از برجام خارج میشدیم، کل برجام فرو میریخت.
روحانی درباره اقدامات ایران پس از خروج ترامپ از برجام تصریح کرد: نظام و دولت تدبیر و امید بسیار حسابشده عمل کردند، مهلتی به ۱+۴ برای جبران داده شد و در سال اول فعالیت سیاسی گستردهای در مقابله با ترامپ انجام دادیم که باعث شد کلاً اروپا در برابر ترامپ موضعگیری کند که این فاصله بین آمریکا و اروپا در تاریخ کمسابقه بود. از سال دوم هم کاهش تعهدات برجامی را شروع کردیم.
مسائل داخلی و ضرورت انسجام ملی
روحانی در بخش پایانی سخنان خود به شرایط داخلی کشور اشاره کرد و گفت: متأسفانه در سالهای اخیر سرمایه اجتماعی و انسجام ملی تضعیف شده است و حتی زمان انتخابات که باید ایام نشاط ملی و تقویت انسجام ملی باشد به دلایلی که همه میدانید تبدیل به روزهای ضعف سرمایه اجتماعی میشود. انتخاباتی که از سال ۱۴۰۰ به بعد برگزار شد نشان داد که ما در داخل دچار مشکل شدهایم. در انتخابات اخیر هم شرایط خوب نبود. در دور اول که ۴۰ درصد شرکت کردند، در دور دوم هم چون یک طرف آقای پزشکیان بود و طرف دیگر فردی بود که بسیاری از مردم نسبت به او احساس خطر میکردند، شرکتکنندگان به ۵۰ درصد رسید. الان هم مسائلی مطرح است که انشقاق و اختلاف اجتماعی را بیشتر میکند.
وی ادامه داد: حوادث ۱۴۰۱ با برخورد با یک خانم بر سر حجاب آغاز شد؛ حالا هم دومرتبه برگشتند به همان موضوع. مصوبه مجلس درباره عفاف و حجاب را که متأسفانه شورای نگهبان هم تأیید کرده است، وقتی میخوانیم دچار حیرت میشویم. این مصوبه نه با قانون اساسی منطبق است و نه با عدالت و نه با قرآن و فرهنگ اسلام و نه با توصیههای مکرر مراجع عظام تقلید. قرآن حجاب را به عنوان وسیلهای برای امنیت خانمها میداند ولی متأسفانه عدهای مسأله حجاب را به عنوان چماق میبینند.
رئیسجمهور ایران در دولتهای یازدهم و دوازدهم تأکید کرد: باید برای سلامتی و توفیق روزافزون مقام معظم رهبری دعا کنیم که تا اینجا تدبیر ایشان مانع جنگ و درگیری شده است. باید به آقای دکتر پزشکیان و دولت هم کمک کنیم، چون شرایط بسیار حساس است. بیتردید قدرت اصلی ما مردم هستند. در برابر توطئههای فراوان منطقهای و بینالمللی جز انسجام داخلی و وحدت ملی و جذب آنهایی که با نظام فاصله گرفتهاند، راه دیگری نداریم. متأسفانه انتخابات اخیر برخی از مسئولین را بیدار نکرده و هنوز عدهای همان راه غلط گذشته را ادامه میدهند.