سرویس خبری ایران من: تحولات سیاسی و میدانی سوریه در سالهای اخیر، معادلات پیچیدهای را در منطقه خاورمیانه رقم زده است. در این میان، نقش بازیگران منطقهای و فرامنطقهای، رویکرد ترکیه در قالب نئوعثمانیگری، و آینده محور مقاومت از موضوعات کلیدی است که نیازمند واکاوی دقیق میباشد.
وضعیت کنونی سوریه و چالشهای موجود
رئیس شورای هماهنگی گروه انصار حزبالله با اشاره به اینکه سوریه در حالت تجزیه است، گفت: ۱۵۰ هزار نیروی نظام سابق که تحت عنوان دفاع وطنی آموزش و تجهیز شده بودند، میتوانند پایه گذار مقاومت جدید علیه تحریرالشام و نظام جدید سوریه باشند.
حسین الله کرم در گفتگویی، به بیان دیدگاهها و تحلیل های خود پیرامون آخرین اوضاع سوریه پرداخت.
سوریه وضعیتی در حال تجزیه دارد به طوری که کردها در شمال شرق، علویها در سواحل غربی استان سویدا، درعا و قنیطره در اشغال اسرائیل و در اختیار دروزیهاست و جولانی و تروریستها در دمشق تا حلب و ادلب حضور دارند از آنجا که ترکیه به عنوان حامی اصلی جولانی دنبال نئو عثمانی است جولانی در همان چهارچوب از یکطرف با اسرائیل و از طرف دیگر با تروریستها همگراست.
عدم مقاومت ارتش سوریه عامل اصلی و مهمترین اشتباه اسد، انحلال دفاع الوطنی میباشد. البته با وجود بمباران مراکز مستشاری ایران در سوریه و حتی وجود مشکلات اقتصادی، فروپاشی حکومت اسد بهیچ وجه قابل تصور نبود.
حدود ۱۵۰ هزار نیروی داوطلب مردمی تحت عنوان “دفاع الوطنی” آموزش توسط نیروی مقاومت دیدهاند که بدلیل جنایات تروریستها و اشغالگری اسرائیل مهمترین پتانسیل مقاومت در آینده سوریهاند. البته علویها، دروزیها، کردها و مسیحیها هم بنا بدلایل فوق وهمچنین فرقه گرایی تروریستها دارای پتانسیل پیوستن به مقاومت هستند.
روابط منطقهای و نقش بازیگران خارجی
روابط سوریهی فعلی در چارچوب رویکرد نئوعثمانی ترکیه خواهد بود. از آنجا که ترکیه میخواهد بمثابه عثمانیها اقوام عرب و کرد را در کنار ترکها قرار دهد تلاش خواهد کرد با اسرائیل و آمریکا در راستای نئوعثمانی تعامل کند به طوری که حتی اسرائیل را به عنوان سرزمین فلسطین جزئی از نئوعثمانی قرار دهد واز هرگونه درگیری با اسرائیل خودداری کند.
البته موضوع اکراد قسد (ypd) درشمالغربی سوریه که تحت حمایت آمریکائیها هستند فرق میکندزیرا ترکیه میخواهد بااز بین بردن جدائی طلبان پ ک ک آنها را بخشی از نئو عثمانی قرار دهد لذا نیاز به توافق با آمریکا دارد. توافقی که ممکن است هرگونه درگیری را به بعد از داعشیزه کردن عراق گذاشته شود.
چشمانداز آینده و راهکارها
از آنجا که چهار کشور ایران، ترکیه، عربستان و اسرائیل به دنبال تبدیل شدن به قدرت منطقهای هستند و آمریکا بعنوان قدرتی فرامنطقهای در این وضعیت تلاش دارد با تجزیهی منطقه از طریق تشکیل کردستان بزرگ نه تنها چهار کشور ایران، عزاق، ترکیه و سوریه راتجزیه کند بلکه اسرائیل را قدرت منطقهای نماید بی تردید دراین وضعیت، منطقه با بیثباتی روبهرو خواهد شد، این بیثباتی درگیریهای داخلی در سوریه و جنگهای بین دولتی را دامن خواهد زد.
رویکرد نئوعثمانی ترکیه بعد از سوریه در پی گسترش ژئوپلیتیکی نئو عثمانی در شمال عراق از موصل تا کرکوک است، لذا تلاش به مصالحه با آمریکا و اسرائیل برای رسیدن به راهبرد ژئوپلیتیکی نئوعثمانی اش در عراق را دنبال خواهد کرد و اهداف آن را از شمال و غرب عراق یعنی از جنوب ترکیه و شرق سوریه دنبال خواهد نمود.
به دوشکل زیر امکان روابط دیپلماتیک بین ایران وسوریه وجود دارد:
۱- رابطه دیپلماتیک ایران وسوریه درحالت اول بستگی به روابط ترکیه با آمریکا و اسرائیل پیرامون رویکرد نئوعثمانی خواهد داشت. اگر ترکیه تحت فشار آمریکا به تجزیهی سوریه و شکلگیری حکومت فدرال سوریه تن دهد و بعد اگر مجبور به عملیاتی کردن فدرالیسم در عراق شود نه تنها با دست خودش به نئوعثمانی پایان داده بلکه به تجزیه ترکیه نیز تن داده است.
۲- حالت دیگر رابطه ایران با سوریه فعلی هنگامی صورت میگیرد که شاهد برتری و فرماندهی سنیهای اخوان المسلمین طرفدار سید قطب در میان نیروهای تروریستی فعلی به سرکردگی تحریرالشام گردیم دراین وضعیت سوریه اولین نیروی سنی انقلابی است که با پیوستن به محور مقاومت جانشین مناسبی به جای اسد گردیده وروابط دیپلماتیک باایران برقرار خواهد کرد.