سرویس خبری ایران من: محمدجواد ظریف، معاون راهبردی رئیس‌جمهور ایران در پنجاه و پنجمین نشست مجمع جهانی اقتصاد در داووس حضور یافت و طی مصاحبه‌ای با فرید زکریا، به تشریح مواضع ایران در قبال مسائل مهم منطقه‌ای و بین‌المللی پرداخت. در این گفتگو، موضوعات مهمی همچون مقاومت، برنامه هسته‌ای، روابط منطقه‌ای و اصلاحات داخلی مورد بحث قرار گرفت.
حضور ظریف در مجمع جهانی اقتصاد
به گزارش ایران من، «محمدجواد ظریف» معاون راهبردی رئیس‌جمهور بامداد دوشنبه و با دعوت رسمی مجمع جهانی اقتصاد، برای شرکت در پنجاه و پنجمین مجمع جهانی اقتصاد (داووس ۲۰۲۵)، راهی سوئیس شد.
پنجاه و پنجمین نشست سالانه مجمع جهانی اقتصاد (WEF) با شعار «همکاری برای عصر هوشمندی» و با حضور مقامات ارشد دولتی و بخش خصوصی کشورهای جهان از امروز ۲۰ژانویه به مدت پنج روز در شهر داووس سوئیس برگزار می‌شود.
او تاکنون در حاشیه این مجمع با «عبداللطیف رشید»، رئیس جمهور عراق، «بورگه برنده»، رئیس مجمع جهانی، «اسپن بارت ایدی»، وزیر امورخارجه نروژ اقتصاد، «الکساندر ووجیچ»، رئیس‌جمهور صربستان دیدار داشته است.
همچنین به منظور بررسی تحولات اخیر و چشم‌انداز آینده آسیای غربی و شمال آفریقا، جلسه‌ای با حضور معاون راهبردی رئیس‌جمهور ایران و وزرای امورخارجه منطقه و تعدادی از وزرای خارجه کشورهای خارج از منطقه برگزار شد و محمدجواد ظریف به‌عنوان دومین سخنران این نشست مواضع کشورمان را به تفصیل تشریح کرد.
در ادامه فعالیت‌های دیپلماتیک معاون راهبردی رئیس جمهور در داووس، او عصر چهارشنبه به سوالات «فرید زکریا» مجری و کارشناس سی.ان.ان پاسخ داد.
دیدگاه‌های ظریف درباره مقاومت و مسئله فلسطین
زکریا در سوالی مدعی جایگاه ضعیف ایران در منطقه شد و با اشاره به تحولات در سوریه و ۱۵ ماه جنگ در غزه و جنگ اسرائیل علیه حزب‌الله از معاون راهبردی رئیس جمهور درباره جایگاه ایران در منطقه پرسید.
ظریف در پاسخ گفت: «اگر به خاطر داشته باشید در سال ۱۹۸۲ اسرائیل در جنگ خود علیه لبنان، تا بیروت را اشغال کرد تا مقاومت فلسطین را به کل نابود کند. از سال ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۷، جهاد اسلامی، حزب‌الله و حماس شکل گرفتند. در همین راستا از دیگران می‌خواهم درباره نابودی حماس، حزب‌الله یا قطع دست‌های ایران در منطقه رویاپردازی یا ابراز خوشنودی نکنند. زیرا مقاومت تا زمانی که اشغالگری ادامه پیدا کند، باقی خواهد ماند.»
معاون رئیس‌جمهور تصریح کرد: «مقاومت در برابر نسل‌کشی، اشغالگری و آپارتاید اسرائیل حتی پیش از انقلاب اسلامی در ایران وجود داشت. مقاومت دقیقا در زمانی که اسرائیل باور داشت مقاومت فلسطین را درهم شکسته، قدرت گرفت.»
او افزود: «اکنون به غزه نگاه کنید، حماس همچنان در غزه حضور دارد، نتانیاهو به هیچ یک از اهداف خود از جمله نابودی حماس نرسید، از طرفی اسرائیل وادار به پذیرش آتش‌بسی موقت شد که امیدوارم این آتش‌بس به‌خاطر ۵۰ هزار غیرنظامی که توسط اسرائیل قتل‌عام شدند، ادامه پیدا کند چراکه ممکن است در صورت ادامه آن، ۵۰ هزار نفر دیگر کشته شوند. مقاومت نمرده است. آرزوهای دیگران درباره از بین رفتن مقاومت، بر پایه اطلاعات گمراه‌کننده و چارچوب ساخته شده توسط اسرائیل شکل گرفته است که این یک موضوع اسرائیلی-فلسطینی نیست، بلکه موضوعی ایرانی-اسرائیلی است.»
معاون راهبردی رئیس‌جمهور تأکید کرد: «آن‌ها (اعضای محور مقاومت) هرگز از ایران یا دستورات آن پیروی نکرده‌اند. ما از هفتم اکتبر اطلاعی نداشتیم، ما نیز شوکه شدیم، زیرا قرار بود با آمریکایی‌ها درباره برجام در نهم اکتبر دیدار داشته باشیم که به‌خاطر عملیات طوفان‌الاقصی، دیداری صورت نگرفت.»
ظریف در پاسخ به سوالی درباره ادعای زکریا پیرامون «تسلیح نیروهای مقاومت توسط ایران» گفت: «اجازه دهید درباره این موضوع صحبت نکنیم. بسیاری، بسیاری از نیروها و کشورها را علیه دیگران تسلیح و مجهز می‌کنند و موفق نبوده‌اند. بگذارید آشکار بگویم، ما همواره از حقوق‌بشر حمایت کردیم.»
معاون راهبردی رئیس‌جمهور تأکید کرد: «اقدامات اسرائیل از لحاظ حقوق بشر، زیر نظر دیوان لاهه (دیوان بین‌المللی دادگستری) است. به‌خاطر حکم دیوان لاهه علیه نتانیاهو و وزیر دفاع پیشین اسرائیل (یوآو گالانت) آن‌ها نمی‌توانند به داووس سفر کنند. رئیس اسرائیل به داووس سفر کرده زیرا به اذعان او، او هیچ‌کسی نیست وگرنه باید به لاهه می‌رفت. مسئولیتی جدی در اسرائیل ندارد.»
او تأکید کرد: «اگر می‌خواهید مسئله فلسطین را حل کنید، نباید به ایران نگاه کنید، بلکه باید به مسئله فلسطین و ریشه‌های آن بنگرید. تا زمانی که مسئله فلسطین وجود دارد، مقاومت و حمایت جامعه جهانی، از جمله متحدان عرب آمریکا از این مقاومت وجود خواهد داشت.»
موضع ایران در قبال برنامه هسته‌ای و پاسخ به ادعاها
ظریف در پاسخ به ادعای زکریا درباره «نابودی پدافندهای هوایی ایران توسط اسرائیل» تصریح کرد: «این صرفا یک ادعاست.»
او افزود: «ما بدون هیچ پدافند هوایی یا سلاحی علیه عراق جنگیدیم. زمانی که آمریکا، فرانسه، آلمان، انگلیس، اتحاد جماهیر شوروی، چین از عراق حمایت می‌کردند، بدون هیچ‌چیز به مدت هشت سال جنگیدیم و یک اینچ از خاک ایران را به آن‌ها ندادیم.»
معاون رئیس‌جمهور ایران تأکید کرد: «ادعا درباره نابودی پدافند هوایی ایران، یک داستان‌سرایی است و علت‌هایی برای این داستان سرایی وجود دارد. بله صدماتی وارد شد، اما پدافندی نابود نشده است. هشت سال بدون هیچ سلاحی علیه کشوری که همگان از آن حمایت می‌کردند جنگیدیم و ذره‌ای از خاکمان تصرف نشد. این مسئله در ۲۲۰ سال گذشته در تاریخ ایران، بی‌سابقه بود. در ۲۲۰ سال پیش از جنگ عراق، در هر جنگی که در آن حضور داشتیم، شکست خوردیم.»
او افزود: «جمهوری اسلامی ایران، اولین حکومت در ایران است که در ۲۵۰ سال گذشته ذره‌ای از خاک ایران را از دست نداده است، پس درباره حکومتی ضعیف صحبت نمی‌کنیم.»
ظریف در پاسخ به سوال زکریا درباره ادعای منابع اطلاعاتی آمریکا پیرامون فرصت چند هفته‌ای ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای گفت: «اگر می‌خواستیم سلاح هسته‌ای بسازیم، تا الان آن را ساخته بودیم. برنامه‌های هسته‌ای که با هدف ساخت سلاح هسته‌ای شکل می‌گیرند شبیه برنامه هسته‌ای ایران نیستند، آن نوع برنامه‌ها کاملا مخفیانه هستند.»
او افزود: «افرادی همچون اسرائیلی‌ها که نگران برنامه هسته‌ای ما هستند و ادعا می‌کنند که ایران ظرف چند روز می‌تواند سلاح هسته‌ای بسازد، خود از برجام استقبال نکردند. برجام می‌توانست ۱۵ سال ایران را از سلاح هسته‌ای دور نگه دارد. افرادی همچون نتانیاهو که در دهه ۹۰ میلادی مدعی شده‌اند که ایران ظرف ۶ ماه می‌تواند سلاح هسته‌ای بسازد. حدود ۳۰ سال از ادعای اولیه نتانیاهو می‌گذرد و اکنون ادعای آن‌ها این است که ایران می‌تواند ظرف چند روز سلاح هسته‌ای بسازد.»
دیدگاه درباره ترامپ و برجام
ظریف تأکید کرد: «ما به این می‌گوییم امنیت‌سازی تا ایجاد امنیت. ایران یک تهدید امنیتی نیست. برخی ایران را یک تهدید امنیتی جلوه می‌کنند. ایران هراسی و اسلام هراسی یک ابزار برای آن‌ها است تا اقداماتی مشابه نسل‌کشی در غزه انجام دهند. آن‌ها می‌گویند درحال این اقدامات علیه ایران هستند. اما آن‌ها در حال نسل‌کشی کودکان در غزه هستند.»
معاون راهبردی رئیس‌جمهور در پاسخ به سوال زکریا درباره یادداشت ظریف در نشریه «فارن افرز» و اظهارات او مبنی بر وجود فرصتی برای انعقاد توافق هسته‌ای بین ایران با ترامپ گفت: «امیدواریم دیگران منطق و عقلانیت را انتخاب کنند. اما بگذارید این مسئله را باز کنم. جان بولتون در فوریه ۲۰۱۷ به فرانسه سفر کرد. ظریف افزود: «او از منافقین حدود ۴۰ هزار دلار رشوه دریافت کرده بود. بولتون در سخنرانی خود در اجلاس منافقین گفت که سال دیگر (۲۰۱۸) در تهران جشن خواهیم کرد و ماه آوریل به مشاور امنیت ملی ترامپ تبدیل شد. پامپئو ۲ روز پس از تأیید صلاحیت خود به‌عنوان وزیر امور خارجه ترامپ به اسرائیل سفر کرد و از نتانیاهو خواست تا نمایشی تصنعی درباره اسناد محرمانه سرقت رفته از ایران ایجاد کند.»
او افزود: «ترامپ هشتم می از برجام خارج شد. وقتی به این تحولات نگاه می‌کنید و با رهبران کشورها صحبت می‌کنید متوجه می‌شوید که آن‌ها ترامپ را متقاعد کرده بودند که ایران در حال سقوط است و خروج ناگهانی از برجام، میخ آخر در تابوت ایران خواهد بود. در مرحله دوم، اسناد ادعایی به نمایش گذاشته شده توسط نتانیاهو باعث شد تا حمایت جهانی از آمریکا برای خروج از برجام شکل بگیرد. هر ۲ نکته، حاکی از برداشت‌های غلط مشاورین ترامپ است نه شخص ترامپ».
ظریف تأکید کرد: «اینبار ترامپ بولتون، هوک (برایان هوک)، پمپئو و دیگر افراد را از دولت خود بیرون کرده است. ترامپ محافظت از بولتون که برپایه ادعای مضحک خواست ایران برای قتل او را نیز لغو کرده است. این ادعا همواره غلط بوده است. در همین راستا امیدوارم ترامپ در دولت دوم خود مصمم‌تر، واقع‌گراتر و آگاهانه‌تر باشد و بداند که خروج او از برجام که به اذعان او به‌خاطر اسرائیل انجام شده است، باعث توسعه گسترده برنامه هسته‌ای ایران شده است.»
او گفت: «ترامپ در مراسم تحلیف خود تأکید کرد که اینبار هیچ کاری به‌خاطر دیگر کشورها نخواهد کرد. به اذعان آمریکایی‌ها، ایران چندین روز تا ساخت سلاح هسته‌ای فاصله دارد. البته مجددا تأکید می‌کنم، ما به‌دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم. اما ترامپ در اهداف خود برای خروج از برجام، یعنی وادار کردن ایران برای محدودسازی برنامه هسته‌ای خود، شکست خورده است.»
معاون راهبردی رئیس جمهور افزود: «البته او (ترامپ) تحریم‌های سنگینی علیه ایران اعمال کرده است. او باید بداند که اقشار ضعیف در ایران درحال زجر کشیدن بابت تحریم‌های او هستند.»
چشم‌انداز روابط منطقه‌ای و اصلاحات داخلی
او در پاسخ به سوالی درباره خواست برخی در واشنگتن برای ایجاد توافقی فراگیر با ایران که «عدم حمایت از نیروهای نیابتی ایران» را شامل شود گفت: «ما هرگز نیروی نیابتی در منطقه نداشتیم.»
ظریف افزود: «آمریکا همواره تأکید می‌کرد که باید توافقی منطقه‌ای داشته باشیم. خب اکنون توافقی منطقه‌ای داریم. روابط ایران با کشورهای منطقه از جمله عربستان سعودی، امارات و دیگر کشورها خوب است. در یادداشتی نیز تأکید کردم که باید سازمانی در منطقه ایجاد کنیم تا گفت‌وگوی منطقه‌ای گسترش یابد.»
او تأکید کرد: «دیگر کشورها ادعا می‌کنند که دستان ایران در منطقه قطع شده است. خب پس چرا نگران آن هستید؟ اگر ایران در منطقه قدرتی ندارد پس چرا نگران هستید؟ ادعای حمایت ایران از محور مقاومت و خواست واشنگتن برای قطع این حمایت، آدرس اشتباه دادن به این مسئله است. ریشه بحران منطقه و شکل گرفتن مقاومت در تل‌آویو، اشغالگری و نسل‌کشی اسرائیل علیه فلسطینیان است. ریشه این بحران در ایران نیست.»
ظریف افزود: «در دهه‌های اخیر آمریکا و اسرائیل به ایران فشار آوردند تا مسئله فلسطین فراموش شود، اما ریشه این مسئله در ایران نیست. تنها راهکار برای حل مسئله فلسطین، ایجاد کشور مستقل فلسطین است. بدون یا با حمایت ایران، تا زمان عدم دستیابی به کشور مستقل فلسطین، مقاومت‌های بیشتری علیه اشغالگری شکل خواهد گرفت. ایران همواره از مقاومت مردم برای دستیابی به حقوق خود حمایت کرده است. اما حمایت به شکل گرفتن مقاومت منجر نشده است. باید مقاومتی باشد که بتوان از آن حمایت کرد.»
او تصریح کرد: «به دلیل اشغالگری مقاومت شکل گرفته است.»
معاون راهبردی رئیس جمهور در پاسخ به ادعای زکریا درباره حقوق زنان در ایران و وعده‌های رئیس‌جمهور در طول کارزار انتخاباتی خود گفت: «مایه افتخارم است که بگویم در تشکیل کابینه دولت ایران نقشی داشتم و چهار زن در کابینه حضور دارند. زمانی که در خیابان‌های تهران حضور پیدا می‌کنید می‌بینید که برخلاف قانون، برخی حجاب‌های خود را رعایت نکرده‌اند، اما دولت تصمیم گرفته تا زنان را تحت فشار قرار ندهد و رئیس‌جمهور پزشکیان به وعده خود عمل کرده است.»
ظریف افزود: «اقلیت‌ها در ایران استاندار شده و مقام گرفته‌اند. در کابینه نیز فردی اقلیت وجود دارد. پزشکیان به این دستاوردها افتخار می‌کند. هرچند کافی نیست، بلکه قدم به سوی جهتی درست است.»
معاون راهبردی رئیس جمهور ایران تأکید کرد: «برخلاف دیگر کشورها، در ایران همه صداها شنیده می‌شود و احزاب سیاسی مختلفی داریم و همه صداها، چه صداهای همسو چه صداهای مخالف فعال هستند.»
او در پایان گفت: «به همه دیدگاه‌های مختلف احترام می‌گذارم.»
