سرویس خبری ایران من: روابط ایران و آمریکا در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ وارد فاز جدیدی شده است. در حالی که رئیس جمهور آمریکا از یک سو سخن از تمایل به مذاکره با ایران می‌گوید، از سوی دیگر بخشنامه‌ای را برای اجرای سختگیرانه سیاست فشار حداکثری علیه ایران امضا کرده است. این گفتگو به بررسی ابعاد مختلف این رویکرد دوگانه و تحلیل راهکارهای پیش روی ایران می‌پردازد.

سیاست دوگانه ترامپ در قبال ایران

به گزارش ایران من، به نظر می‌رسد که دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده در دومین دوره ریاست جمهوری خود نیز شمشیر را برای ایران از رو بسته است. چهل و هفتمین رئیس جمهور آمریکا که در چند هفته اخیر به مناسبت های متفاوت از تمایل برای توافق با ایران سخن گفته، اخیرا در حضور خبرنگاران و ساعاتی پیش از نخستین دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژِیم اسرائیل، بخشنامه ای را مبتنی بر اجرای سختگیرانه سیاست فشار حداکثری علیه ایران امضا کرد. بخشنامه ای که در آن بر ضرورت به صفر رساندن فروش نفت ایران بخصوص به چین و منع هرگونه رابطه تجاری و مالی با ایران به ویژه در حوزه کشورهای حاشیه خلیج فارس که متحد سنتی ایالات متحده محسوب می شوند، تاکید شده است.

سبک رفتاری دونالد ترامپ با کشورهای مختلف جهان از موضع بالا و تفرعن است. او تصور می کند که تنها دولت حاکم بر جهان است و همه کشورها باید به حرف های او گوش و سیاست های وی را اجرا کنند. ترامپ به دنبال حل مشکلات اسرائیل است و برای افزایش امنیت اسرائیل و کمک به بقای نظام صهیونیستی تلاش می کند. پذیرش یک جنایتکار جنگی در کاخ سفید به عنوان اولین رئیس یک دولت خارجی نشانگر عمق همراهی آمریکا با یک رژیم قاتل و نسل کش است.

طرح ترامپ برای اخراج فلسطینی ها از نوار غزه در واقع همان برنامه اسرائیل جهت بیرون کردن فلسطینی ها و کوچاندن آنها به مصر و اردن از طریق کشتار بود که موفق نشد. اما حالا ترامپ می خواهد با فشار سیاسی به دولت های عربی و پرداخت پول به آنها این طرح را عملی سازد. بنابراین ترامپ به دنبال اخراج فلسطینی ها از سرزمین مادری شان به منظور یهودی سازی تمامی سرزمین های اشغالی فلسطینی هاست. از طرفی در راستای همین سیاست است که ترامپ به دنبال تحت فشار قرار دادن بیشتر جمهوری اسلامی ایران بخصوص در حوزه توانمندی نظامی است.

ترامپ اگر می خواست راه کاهش تشنج با ایران را در پیش گیرد می توانست با یک فرمان اجرایی ریاست جمهوری، آمریکا را به برجام بازگرداند و مذاکرات با ایران را در چارچوب برجام از سر گیرد. ولی او درست برعکس عمل می کند و فرمان افزایش تحریم ها علیه ایران را امضا می کند تا مردم ایران را تحت فشار همه جانبه قرار دهد. اما در عین حال ترامپ می خواهد پرچم مذاکره را نیز در دست بگیرد تا به افکار عمومی بقبولاند که این ایران است که از مذاکره اجتناب می کند ولی او فرد صلح طلبی است.

موضع رهبری و چرایی عدم مذاکره

رهبری در سخنانی که اخیرا داشتند با اشاره به مواضع دو گانه رئیس جمهور امریکا مذاکره با این دولت را غیر سودمند خواندند. این سخنان ایشان بازتاب وسیعی در داخل و خارج از کشور داشته است.

متأسفانه ترامپ در دوره قبل ریاست جمهوری اش خاطرات بسیار تلخی از خود را برای مردم ایران به یادگار گذاشت. او از توافق ایران با آمریکا و کشورهای ۵+۱ در باره برجام خارج شد و باب گفتگوهای چند جانبه و دو جانبه را بست. او به تحریم های یکجانبه و ظالمانه علیه ایران دست زد و فشار عظیمی را بر مردم ایران وارد آورد. ترامپ همچنین در یک اقدام خائنانه دست به ترور فرمانده نیروی قدس ایران حاج قاسم سلیمانی و فرمانده حشدالشعبی عراق حاج مهدی المهندس زد و عملاً وارد جنگ محدود با ایران شد.

او در تمام دوره چهار ساله ریاست جمهوری اش هر روز علیه مردم ایران اقدام کرد و زندگی را بر ایرانیان سخت گرفت و معیشت مردم را هدف گرفت. ترامپ همچنین همواره از توطئه های اسرائیل علیه ایران حمایت کرد و به طور مرتب «چماق تهدید» علیه ایران را بالا نگه داشت. این شیوه رفتاری ترامپ، اعتماد ایران به آمریکا را بویژه پس از توافق برجام به کلی سلب کرد. بنابراین سابقه رفتاری ترامپ موجب چنین موضع گیری هایی از سوی ایران شده است.

چشم‌انداز روابط ایران و آمریکا

به نظر می رسد که در کوتاه مدت اتفاق مهمی رخ ندهد. اما چنانچه ترامپ از نیل به هدف خویش از طریق افزایش فشارها به ایران مأیوس شود، ممکن است پیش شرط های خود جهت مذاکره با ایران را کنار بگذارد. در آن زمان ممکن است شرایط برای مذاکرات غیر رسمی دو کشور فراهم شود.

به نظر می رسد که ترامپ با روحیه و فرهنگ و نگرش ایرانیان آشنا نیست و همواره از اعمال فشار اقتصادی و بهره گیری از زبان زور برای برقراری رابطه با ایران استفاده می کند. بنابراین لازم است تا ترامپ یک تجدید نظر اساسی در رابطه با ایران انجام دهد و شیوه گفتار و رفتار و اعمال خود را عوض کند تا زمینه برای مذاکره و گفتگو فراهم شود.