سرویس خبری ایران من: محمد جواد ظریف، معاون راهبردی رئیس‌جمهور، در هجدهمین همایش سالانه انجمن علوم سیاسی ایران در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، به تحلیل مهمی از وضعیت روابط بین‌الملل و جایگاه ایران پرداخت. در این سخنرانی، ظریف با تمرکز بر اهمیت روایت‌سازی در عرصه جهانی، به بررسی چالش‌های پیش روی کشور و ضرورت تغییر نگرش از تهدیدمحور به فرصت‌محور پرداخت. او همچنین با اشاره به تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی، دیدگاه‌های خود را درباره آینده سیاست خارجی ایران و نحوه تعامل با جهان ارائه کرد.
تحول در عرصه روابط بین‌الملل و اهمیت روایت‌سازی
به گزارش ایران من، محمد جواد ظریف که صبح چهارشنبه به عنوان سخنران آیین افتتاحیه هجدهمین همایش سالانه انجمن علوم سیاسی ایران در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران حضور یافته بود، قبل از آغاز سخنان خود گفت: شایع شده که من عزل شده ام، به همین خاطر باید زود این جلسه را ترک کنم و در جلسه هیات دولت باشم تا این شایعه تقویت نشود؛ البته بدم نمی‌آید اگر این شایعه به حقیقت بپیوندد!
معاون راهبردی رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به اینکه آنچه در جهان امروز شاهد آن هستیم برداشت از «واقعیت» است و نه خود واقعیت، گفت: امروز موضوع «روایت» بسیار مهم است.
ظریف افزود: عبارت «جامعه بین‌المللی» امر غیرواقع بینانه‌ای است، هان امروز پسا بین‌المللی است. دولت‌ها دیگر تنها کنشگر جامعه بین‌المللی نیستند و حتی دیگر تنها کنشگران هم نیستند.
معاون راهبردی رئیس جمهور با بیان اینکه امروز در جامعه بین‌الملل فرد به عنوان یک کنشگر مهم مطرح است؛ گفت: آنچه در جهان امروز شاهد آن هستیم برداشت از «واقعیت» است و نه خود واقعیت و لذا امروز موضوع «روایت» بسیار مهم است.
ظریف در ادامه اظهار داشت: عبارت دیپلماسی عمومی از حدود سال ۱۳۸۰ میلادی در امور سیاسی مورد استفاده قرار گرفت؛ اما پرسش اینجاست که چرا در جهان امروز دیپلماسی عمومی اینقدر مهم شده است؟ به این دلیل که امروز «فرد انسانی» کنشگر عرصه روابط بین‌الملل است یعنی آنچه در ذهن افراد به عنوان واقعیت جا انداخته می‌شود از خود واقعیت مهمتر است.
تاریخچه حضور ایران در عرصه بین‌المللی و روایت‌سازی اسرائیل
وی خاطر نشان کرد: دهه ۹۰ میلادی ایران از جنگ عراق فارغ شد و توانست وارد صحنه بین الملل شود و به نقطه‌ای رسیدیم که همه تصور کردند کشور ما در شرایطی قرار گرفته است که می‌تواند به جامعه بین‌الملل بپیوندد، پیش از آن آخرین باری که ایران در شورای امنیت عضویت داشت، سال ۱۹۵۴ میلادی بود و بنده به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران به عنوان جوان‌ترین رئیس کمیته حقوقی مجمع عمومی ملل متحد انتخاب شدم و این حاصل شانیت ایران بود.
ظریف ادامه داد: از همان زمان اسرائیل با هدایت همین نتانیاهو، روایت امنیتی‌سازی و تهید علیه امنیت جهانی را برسازی کرد و تاکید داشت که ایران ۶ ماه تا دستیابی به بمب اتمی فاصله دارد، بیش از ۳۰ سال از آن روز می‌گذرد آنها هنوز هم می‌گویند که ایران در آستانه دستیابی به بمب اتم است!
قدرت ایران و اهمیت روایت‌سازی صحیح
معاون راهبردی رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه اسرائیل به دنبال ساخت روایت بسیار بدتری از روایت امنیتی‌سازی علیه ایران است؛ گفت: نتانیاهو امروز «روایت ایران ضعیف» را برسازی می‌کند، این روایت از این جهت خطرناک است که می‌خواهند بگویند ایران ضعیف است و الان موقعیت مناسبی برای هدف قرار دادن ایران است.
وی افزود: آنها ادعا می‌کنند که ایران بازوهای توانمند خود را از دست داده است و لذا به سمت هسته‌ای شدن پیش می‌رود، این روایت غلطی است چرا که ما در ضعیت‌ترین وضع خود نیستیم.
ظریف تاکید کرد: در این شرایط ما وظیفه داریم که «روایت قدرت» بسازیم، جمهوری اسلامی اولین حکومتی است که پس از ۲۲۰ سال حتی یک وجب از خاک ایران را از دست نداد، جمهوری اسلامی ایران نظام ضعیفی نیست.
معاون راهبردی رئیس جمهور با ابراز تاسف نسبت به رویکرد برخی افراد که به روایت مدنظر اسرائیل دامن می‌زنند، تصریح کرد: حزب الله، حماس و جهاد اسلامی از طرف ایران عمل نمی‌کنند بلکه برای دستیابی به اهداف مدنظر خود فعالیت می‌کنند که البته از نظر ما اهداف آنها مقدس است و برای رسیدن آنها به هدف کمک هم کرده‌ایم و در آینده نیز کمک خواهیم کرد.
وی افزود: یک روایت مطرح شده این است که اسرائیل اشغالگر و غاصب است و دیگری این است که ایران و اسرائیل دو قدرت هستند که می خواهند بر منطقه مسلط شوند و دعوا بین ایران و اسرائیل است؛ روایت دوم روایت اسرائیل است چرا که می‌خواهد اذهان را از موضوع اصلی منحرف کند. آنها می‌خواهند بگویند که دعوا بر سر فلسطین نیست بلکه دعوای ایران است.
ظریف خاطرنشان کرد: باید توجه داشته باشیم که در زمین آنها بازی نکنیم و با قاب روایت اسرائیل عکس نگیریم. حزب الله، جهاد اسلامی و حماس در دهه ۸۰ میلادی تشکیل شد، سالهایی که اسرائیل و شارون تصور می‌کردند تا بیروت را گرفته‌اند و خیال می‌کردند که سازمان آزادی بخش فلسطین را از بین برده‌اند اما آنها نمی‌دانستند که مقاومت حاصل سرکوب و تجاوز است و تا اینها هست، مقاومت نیز به پایان نخواهد رسید.
نگاه به آینده و ضرورت تغییر رویکرد
وی افزود: ایران از مقاومت حمایت کرد و این قدرت معنایی ایران از مقاومت برای کشور قدرت آفرین بود. مقاومت معارض منافع ملی ایران نبوده و نیست بلکه در راستای منافع ملی ایران حرکت می‌کند. امروز باید برای خروج از روایتی که علیه ما ساخته می‌شود برنامه داشته باشیم نه اینکه خودمان آنرا بپرورانیم و تشدید کنیم، باید بازی را عوض کنیم.
ظریف نسبت به نگاه تهدیدمحور علیه موضوعات مختلف ابراز تاسف کرد و گفت: به جوانان، به همسایگان، خانواده و جهان به عنوان تهدید نگاه می‌کنیم، به موضوع حجاب به عنوان یک تهدید نگاه می‌کنیم، این بساطی که بر سر حجاب درست شد که به جایی هم نرسیدند برای این بود که تصور می‌کردند حجاب آخرین سنگر نظام اسلامی است و اگر این سنگر فتح شود دیگر چیزی باقی نخواهد ماند، متاسفانه همه چیز را به عنوان سنگر و تنازع می‌بینیم.
وی افزود: ۴۸ سال است که به ما فشار می‌آورند و ما ایستادگی کرده ایم، کاری که نه پهلوی توانست انجام دهد و نه قاجار؛ ما از خودمان مطمئن هستیم و چه نیازی است که اینگونه عمل و رفتار کنیم. نمی‌گویم که بی تفاوت و خوش‌خیال باشیم، نمی‌گویم تهدیدها را فراموش کنیم اما نگاه تهدید محور نداشته باشیم، به حجاب به عنوان یک مساله اجتماعی برخورد می‌کنیم نه یک موضوع امنیتی، با همسایگان به عنوان شرکای اقتصادی برخورد می‌کنیم نه به عنوان تهدیدهای بالقوه امنیتی و نظامی، با اینترنت به عنوان یک فرصت برخورد می‌کنیم، به شرکت‌های بزرگ به عنوان یک فرصت نگاه می‌کنیم که می‌تواند صادرات کشور را افزایش دهد نه تهدید.
معاون راهبردی رئیس‌جمهور تصریح کرد: باید آینده را بسازیم نه براساس آینده پیش‌فرضی که قصد تحمیل آنرا بر ما دارند. ایران امروز لقمه چرب و نرمی برای بلعیدن توسط آمریکا و اسرائیل نیست، اگر اینطور بود تا حالا ما را زده بودند، آنها هم می‌دانند، چرا خودمان ندانیم، چرا باور نمی‌کنیم که باید براساس یک نگاه آینده برساخته نه یک آینده پیش فرض، جلو برویم.
