سرویس خبری ایران من: در عصری که تسلیحات نظامی و به‌ویژه سلاح‌های هسته‌ای همچنان تهدیدی جدی برای صلح و امنیت جهانی به شمار می‌روند، کنفرانس خلع سلاح سازمان ملل متحد نقشی حیاتی در تلاش‌های بین‌المللی برای کنترل تسلیحات ایفا می‌کند. نشست سال ۲۰۲۵ این کنفرانس، که با حضور نمایندگان ۶۵ کشور در ژنو برگزار می‌شود، فرصتی مهم برای پیشبرد گفتگوهای جهانی در زمینه خلع سلاح و تقویت صلح بین‌المللی است.
نشست کنفرانس خلع سلاح ۲۰۲۵ در ژنو
به گزارش ایران من، سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان که در ساعات پایانی روز یکشنبه ۵ اسفندماه، وارد ژنو، مقر اروپایی سازمان ملل متحد شد، امروز، دوشنبه در نشست عالیرتبه کنفرانس خلع سلاح این سازمان حضور خواهد داشت.
کنفرانسی که امروز دوشنبه، ۲۴ فوریه ۲۰۲۵ (۶ اسفندماه)، در مقر اروپایی سازمان ملل متحد در ژنو آغاز می‌شود، یکی از مهم‌ترین رویدادهای بین‌المللی در حوزه امنیت جهانی و کنترل تسلیحات است.
این نشست با سخنرانی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد آغاز خواهد شد و در جریان آن، اهداف و اولویت‌های این دوره را مشخص می‌کند.
همچنین اعضای کنفرانس در روز اول بصورت معمول، برنامه کاری پیشنهادی برای سال ۲۰۲۵ را بررسی کرده و مورد بحث قرار می‌دهند.
این برنامه شامل موضوعاتی مانند خلع سلاح هسته‌ای، منع تولید مواد شکافت‌پذیر، مناطق عاری از سلاح و کنترل تسلیحات نوین است که تصویب آن اجماع ۶۵ کشور عضو را نیاز دارد.
تاریخچه و تحول کنفرانس‌های خلع سلاح
تاریخچه کنفرانس‌های خلع سلاح به تلاش‌های بین‌المللی برای کاهش تسلیحات و جلوگیری از جنگ‌های ویرانگر بازمی‌گردد که ریشه‌های آن به قرن نوزدهم و به‌ویژه پس از جنگ جهانی اول می‌رسد.
اولین تلاش‌های رسمی برای کنترل تسلیحات در کنفرانس‌های صلح لاهه (۱۸۹۹ و ۱۹۰۷) شکل گرفت. این نشست‌ها به پیشنهاد نیکلای دوم، تزار روسیه، برگزار شد و هدف آن محدود کردن تسلیحات و جلوگیری از جنگ بود. اگرچه نتایج محدودی داشت، اما پایه‌ای برای بحث‌های بعدی خلع سلاح ایجاد کرد.
پس از تأسیس جامعه ملل در سال ۱۹۱۹، خلع سلاح به یکی از اهداف اصلی آن تبدیل شد. بند ۸ اساسنامه جامعه ملل از کشورها خواست تا تسلیحات خود را به حداقل لازم برای امنیت ملی کاهش دهند.
ساختار و اهداف کنفرانس خلع سلاح
کنفرانس خلع سلاح در کاخ ملل در ژنو برگزار می‌شود و شامل ۶۵ کشور عضو است که نمایندگان تمام مناطق جغرافیایی و قدرت‌های هسته‌ای را در بر می‌گیرد.
ریاست این کنفرانس به صورت دوره‌ای و معمولاً به مدت چهار هفته تغییر می‌کند و هر سال در سه نشست جداگانه (از ژانویه تا سپتامبر) برگزار می‌شود. دبیرکل کنفرانس، مدیر کل دفتر سازمان ملل در ژنو است و گزارش سالانه فعالیت‌ها به مجمع عمومی سازمان ملل ارائه می‌شود.
نقش و مواضع ایران در کنفرانس خلع سلاح
ایران از زمان تأسیس کنفرانس خلع سلاح ملل متحد در سال ۱۹۷۸ به عنوان یکی از اعضای اولیه حضور داشته و نقش فعالی در این نهاد بین‌المللی ایفا کرده است.
در دهه ۱۹۸۰، ایران که درگیر جنگ با عراق بود، از این کنفرانس به عنوان تریبونی برای طرح مسائل مرتبط با تسلیحات شیمیایی استفاده کرد. ایران بارها استفاده عراق از سلاح‌های شیمیایی را محکوم کرد و خواستار تقویت معاهدات بین‌المللی در این زمینه شد.
جمهوری اسلامی ایران همچنین در مذاکراتی که منجر به تدوین معاهده منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای در سال ۱۹۹۶ شد، مشارکت داشت. ایران این معاهده را امضا کرد، اما تاکنون آن را به تصویب پارلمان خود نرسانده است.
