سرویس خبری ایران من: در بحبوحه تنش‌های ژئوپلیتیک جهانی، دیدار دونالد ترامپ و امانوئل ماکرون در سومین سالگرد حمله روسیه به اوکراین، توجه رسانه‌ها و تحلیلگران بین‌المللی را به خود جلب کرده است. این نشست که با محوریت بررسی راهکارهای پایان دادن به جنگ اوکراین برگزار شد، نشان‌دهنده رویکردهای متفاوت دو طرف آتلانتیک در قبال این بحران است. اظهارات امیدوارکننده ترامپ درباره نزدیک بودن توافق صلح و واکنش محتاطانه ماکرون، بیانگر پیچیدگی‌های موجود در مسیر حل این منازعه است.
دیدار ترامپ و ماکرون در سایه بحران اوکراین
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز دوشنبه در دیدار با امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، که همزمان با سومین سالگرد حمله روسیه به اوکراین برگزار شد، ابراز امیدواری کرد که این جنگ به مراحل پایانی خود نزدیک شده باشد.
ترامپ در سخنانی جامع درباره وضعیت کنونی این منازعه، اظهار داشت که به باور او، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، استقرار نیروهای حافظ صلح اروپایی در اوکراین را خواهد پذیرفت. وی همچنین امیدوار است که این درگیری طی چند هفته آینده خاتمه یابد و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، به زودی راهی آمریکا شود تا توافقنامه‌ای را امضا کند که طبق آن، آمریکا به منابع معدنی ارزشمند اوکراین دسترسی پیدا کند. این اقدام به بازپرداخت بخشی از ۱۸۰ میلیارد دلار کمکی که آمریکا از زمان آغاز جنگ به کی‌یف ارسال کرده، کمک خواهد کرد.
ترامپ در ابتدای نشست دوجانبه با ماکرون به خبرنگاران گفت: «به نظر می‌رسد به توافق نزدیک شده‌ایم.» وی افزود که احتمالاً زلنسکی همین هفته یا هفته آینده برای امضای این توافقنامه به واشنگتن سفر خواهد کرد.
پیش از این دیدار، ترامپ و ماکرون در همان روز، در یک نشست مجازی با دیگر رهبران گروه هفت، به بحث و تبادل نظر درباره بحران اوکراین پرداختند.
چالش‌های روابط فراآتلانتیک در دوره جدید
این گفتگوها در شرایطی صورت می‌گیرد که آینده روابط دو سوی اقیانوس اطلس در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است. ترامپ با تغییرات بنیادین در سیاست خارجی آمریکا، عملاً رهبری اروپا را نادیده گرفته و تمام تلاش خود را برای پایان سریع جنگ در اوکراین به کار بسته است.
اوکراین همچنین به دنبال تضمین‌های امنیتی برای آینده در قالب هرگونه توافق است. با این حال، ترامپ مشخص نکرد که آیا توافق در حال شکل‌گیری شامل تضمین‌های امنیتی آمریکا خواهد بود یا خیر.
ترامپ گفت: «اروپا مسئولیت خواهد داشت که از بروز هرگونه مشکلی جلوگیری کند.»
این سالگرد و مذاکرات مربوط به آن، در برهه‌ای نگران‌کننده برای بسیاری از کشورهای اروپایی رخ می‌دهد که شاهد تغییرات چشمگیر در سیاست خارجی آمریکا با بازگشت ترامپ به قدرت هستند.
ترامپ همچنین خواستار تصاحب سرزمین‌هایی چون گرینلند، کانادا، غزه و کانال پاناما – و نیز دستیابی به منابع کمیاب معدنی اوکراین شده است. تنها یک ماه پس از آغاز دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش، این رئیس‌جمهورِ معتقد به شعار «اول آمریکا» سایه‌ای عظیم بر آنچه دیپلمات‌های کارکشته آمریکایی و مقامات پیشین دولت، حضور آرامش‌بخش آمریکا در ثبات و استمرار جهانی می‌دانستند، افکنده است.
مواضع متفاوت رهبران درباره آینده اوکراین
ماکرون در نشست خبری مشترک با ترامپ پس از دیدارشان اظهار داشت که گفتگوهایشان سازنده بوده و پذیرفت که کشورهای اروپایی باید تلاش بیشتری برای تقویت دفاع در قاره اروپا انجام دهند. اما ماکرون همچنین نسبت به تسلیم در برابر روسیه هشدار داد.
ماکرون گفت: «این صلح نباید به معنای تسلیم اوکراین باشد. نباید آتش‌بسی بدون تضمین باشد. این صلح باید امکان حفظ حاکمیت اوکراین را فراهم کند.»
ترامپ اظهار داشت باور دارد پوتین حضور نیروهای حافظ صلح اروپایی در اوکراین را به عنوان بخشی از توافق احتمالی برای پایان دادن به جنگ روسیه در آن کشور خواهد پذیرفت. او گفت: «بله، او این را خواهد پذیرفت. من این سؤال را از او پرسیده‌ام. ببینید، اگر ما به این توافق برسیم، او دیگر به دنبال جنگ بیشتر نیست.»
پوتین روز دوشنبه اعلام کرد که درباره حل و فصل بحران اوکراین به طور مفصل با ترامپ گفتگو نکرده و تیم‌های مذاکره‌کننده روسیه و آمریکا نیز هنگامی که هفته گذشته در عربستان سعودی دیدار داشتند، چنین مذاکراتی نداشته‌اند. پوتین همچنین گفت روسیه مشارکت کشورهای اروپایی در فرآیند صلح را رد نمی‌کند.
علی‌رغم برخی فراز و نشیب‌ها، قدرت نظامی، اقتصادی و اخلاقی ایالات متحده در دوران پس از جنگ جهانی دوم حاکم بوده است، به‌ویژه پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی. برخی نگرانند که تمام این دستاوردها ممکن است از میان برود اگر ترامپ به خواسته‌های خود دست یابد و آمریکا اصولی را که سازمان ملل متحد و بسیاری دیگر از نهادهای بین‌المللی بر پایه آن بنا شده‌اند، کنار بگذارد.
یان کلی، سفیر آمریکا در گرجستان در دوران اوباما و دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ که اکنون استاد دانشگاه نورث‌وسترن است، گفت: «تنها نتیجه‌ای که می‌توان گرفت این است که ۸۰ سال سیاست ایستادگی در برابر متجاوزان بدون هیچگونه بحث یا تأملی نابود شده است.»
