سرویس خبری ایران من: دولت ترامپ در راستای سیاست فشار حداکثری خود علیه ایران، طرح جدیدی را بررسی میکند که میتواند تأثیر قابل توجهی بر صادرات نفت ایران و اقتصاد این کشور داشته باشد. این طرح که با استفاده از یک پیمان بینالمللی اجرا خواهد شد، میتواند زنجیره تأمین نفت ایران را دچار اختلال کند.
طرح آمریکا برای توقف و بازرسی نفتکشهای ایرانی
به گزارش رویترز، دولت دونالد ترامپ در حال بررسی طرحی است که براساس یک پیمان بینالمللی مبارزه با گسترش سلاحهای کشتار جمعی، نفتکشهای ایرانی را در آبهای بینالمللی متوقف و بازرسی کند. ترامپ قول داده است سیاست «فشار حداکثری» را برای منزوی ساختن ایران از اقتصاد جهانی و به صفر رساندن صادرات نفتی این کشور بازگرداند تا مانع دستیابی ایران به سلاح هستهای شود.
تشدید تحریمها علیه صنعت نفت ایران
در هفتههای ابتدایی دور دوم ریاستجمهوری خود، ترامپ دو دور تحریم تازه علیه ایران وضع کرد که هدف آن شرکتها و آنچه «ناوگان سایه» نامیده میشود بوده است – مجموعهای از نفتکشهای قدیمی که بدون پوشش بیمه غربی تردد میکنند و نفت خام کشورهای تحریمشده را جابجا میکنند. این اقدامات عمدتاً در ادامه سیاستهای محدودی است که در دوران ریاستجمهوری جو بایدن اعمال شد، دورهای که ایران توانست با بهرهگیری از شبکههای پیچیده قاچاق، صادرات نفت خود را افزایش دهد. به گفته شش منبع آگاه که به دلیل حساسیت موضوع خواستار عدم افشای هویت خود شدند، مقامات دولت ترامپ اکنون راههایی را بررسی میکنند تا کشورهای متحد بتوانند کشتیهای عبوری از گلوگاههای حیاتی مانند تنگه مالاکا در آسیا و سایر آبراههای مهم را متوقف و بازرسی کنند.
استراتژی آمریکا برای ایجاد اختلال در صادرات نفت ایران
به گفته منابع یادشده، این اقدام میتواند رسیدن نفت خام به پالایشگاهها را با تأخیر مواجه کند. همچنین احتمال دارد طرفهای دخیل در این تجارت، با خطر آسیب به اعتبار و مشمول تحریمها شدن روبرو شوند. یکی از منابع اظهار داشت: «برای ایجاد این حس بازدارندگی که چنین تجارتی ارزش خطرپذیری ندارد، لزومی به غرق کردن کشتیها یا دستگیری افراد نیست.» «تأخیر در تحویل محمولهها… فضای عدم اطمینان را در شبکهی تجارت غیرقانونی حاکم میکند.» دولت آمریکا در حال بررسی این موضوع است که آیا میتوان بازرسیهای دریایی را در چارچوب «طرح امنیت مقابله با اشاعه» – ابتکاری که در سال ۲۰۰۳ با هدف جلوگیری از قاچاق سلاحهای کشتار جمعی راهاندازی شد – انجام داد. آمریکا محرک اصلی این طرح بینالمللی بوده که تاکنون بیش از ۱۰۰ کشور جهان به آن پیوستهاند. به گفته یکی از منابع، این سازوکار میتواند به دولتهای خارجی اجازه دهد تا بنا به درخواست واشنگتن، محمولههای نفتی ایران را هدف قرار دهند و با ایجاد تأخیر در تحویل محمولهها، زنجیره تأمینی که منبع درآمد تهران محسوب میشود را دچار اختلال کنند.
به گفته دو منبع آگاه، شورای امنیت ملی آمریکا، که نهاد تدوینکننده سیاستهای کاخ سفید است، در حال بررسی گزینههای مربوط به بازرسی کشتیها در دریاست. هنوز مشخص نیست که آیا واشنگتن با کشورهای امضاکننده طرح امنیت مقابله با اشاعه تماس گرفته تا میزان تمایل آنها برای همکاری در این زمینه را ارزیابی کند. جان بولتون، که در زمان شکلگیری این طرح، مذاکرهکننده ارشد آمریکا بود، در گفتگو با رویترز اظهار داشت: «استفاده از این سازوکار برای کُند کردن روند صادرات نفت ایران کاملاً منطقی و قابل توجیه است.» وی افزود فروش نفت «به روشنی منبع حیاتی درآمد دولت ایران برای پیشبرد فعالیتهای اشاعهای و حمایت از تروریسم است.» شورای امنیت ملی کاخ سفید از پاسخگویی به درخواستها برای اظهارنظر در این خصوص خودداری کرد. وزارتخانههای نفت و امور خارجه ایران نیز در واکنش به تماسهای جداگانه برای دریافت نظراتشان، سکوت اختیار کردند. مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، روز ۱۲ اسفند در سخنرانی خود در مجلس گفت: «ترامپ بار دیگر فرمان تحریم بسیاری از کشتیهای ما در دریا را صادر کرده و آنها را در خصوص نحوه تخلیه محمولههای نفت و گاز با سردرگمی مواجه ساخته است.» پزشکیان در این سخنان به آخرین دور تحریمهای اعمال شده توسط ترامپ اشاره میکرد.