سرویس خبری ایران من: در میانه تلاشهای میانجیگرانه برای پایان دادن به درگیریهای خونین میان اسرائیل و حماس، پیشنهاد جدید حماس برای آزادی یک گروگان آمریکایی-اسرائیلی، روزنه امیدی برای از سرگیری مذاکرات آتشبس ایجاد کرده است. این پیشنهاد در حالی مطرح میشود که طرفین همچنان بر مواضع خود اصرار دارند و تنشها در منطقه ادامه دارد.
حماس روز جمعه اعلام کرد با آزادی یک تبعه دوتابعیتی آمریکایی-اسرائیلی در صورتی که اسرائیل مرحله بعدی مذاکرات آتشبس برای پایان دادن کامل به جنگ را آغاز کند، موافقت کرده است؛ پیشنهادی که اسرائیل آن را «جنگ روانی» خواند.
حماس اظهار داشت پس از دریافت طرحی از سوی میانجیگران برای گفتگو درباره مرحله دوم توافق آتشبس (که از ۱۹ ژانویه درگیریهای عمده را متوقف کرده اما دو هفته است در بلاتکلیفی مانده)، حاضر شده ایدن الکساندر، سرباز ۲۱ ساله متولد نیوجرسی ارتش اسرائیل را آزاد کند.
این گروه همچنین خبر داد که خلیل الحیه، رئیس تبعیدی دفتر سیاسی حماس در غزه، قرار است همین روز جمعه برای ادامه رایزنیهای آتشبس با میانجیگران مصری وارد قاهره شود.
چالشهای پیش روی مذاکرات آتشبس
از زمان پایان یافتن مرحله اول موقت آتشبس در ۲ مارس، اسرائیل از ورود به مرحله دوم مذاکرات که مستلزم گفتگو درباره پایان همیشگی جنگ (خواسته اصلی حماس) است، سر باز زده است. مقامات اسرائیلی خواستار تمدید مرحله نخست موقت آتشبس هستند، موضعی که استیو ویتکوف، فرستاده آمریکا نیز از آن پشتیبانی میکند. در مقابل، حماس تأکید دارد تنها در صورت ورود به مرحله دوم، آزادسازی گروگانها را از سر خواهد گرفت.
دفتر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، پیشنهاد آزادی الکساندر را «فریبکاری و جنگ روانی» توصیف کرد. این دفتر در ادامه افزود: «در حالی که اسرائیل طرح ویتکوف را پذیرفته، حماس همچنان بر موضع مخالف خود پافشاری میکند و حتی یک سر سوزن هم کوتاه نیامده است.» به گفته این دفتر، نتانیاهو شامگاه شنبه با کابینه خود نشستی برگزار خواهد کرد تا وضعیت گروگانها را بررسی و درباره گامهای بعدی تصمیمگیری کند. گفتنی است اسرائیل از زمان پایان یافتن مرحله اول آتشبس در ۲ مارس، بدون دستیابی به توافقی برای آغاز مرحله دوم، محاصره همهجانبه غزه را به اجرا گذاشته است.
تلاشهای دیپلماتیک و شرایط آزادی گروگان
ویتکوف اوایل ماه مارس در جمع خبرنگاران کاخ سفید تصریح کرد که آزادی الکساندر در «رأس اولویتها» قرار دارد. آدام بولر، مذاکرهکننده ویژه آمریکا در امور گروگانها، طی روزهای گذشته با سران حماس دیدارهایی داشته تا زمینه آزادی الکساندر را فراهم کند.
دو مقام بلندپایه حماس در گفتگو با خبرگزاری رویترز اظهار داشتند که موافقت این گروه با آزادی الکساندر و تحویل پیکر چهار تن دیگر، مشروط به آغاز گفتگوهای مرحله دوم آتشبس، بازگشایی گذرگاههای مرزی و برچیده شدن محاصره اسرائیل است. عبداللطیف القانوع، سخنگوی حماس، به رویترز گفت: «ما با میانجیگران همکاری میکنیم تا توافق به سرانجام برسد و رژیم اشغالگر را ناگزیر از اجرای تمامی مراحل توافق کنیم.» قانوع افزود: «موافقت حماس با آزادی ایدن الکساندر با هدف تسریع روند تکمیل مراحل توافق صورت گرفته است.»
تداوم درگیریها و آمار تلفات
به گفته کادر درمانی غزه، روز جمعه چهار فلسطینی در پی حمله هوایی اسرائیل به محله زیتون در شهر غزه جان باختند، رویدادی که شکنندگی وضعیت آتشبس را آشکار میسازد. به گزارش رسانههای فلسطینی، این چهار تن در حال گردآوری هیزم برای پخت و پز در شرایط کمبود گاز ناشی از محاصره بودند. از سوی دیگر، ارتش اسرائیل مدعی شد چند تن از نیروهای شبهنظامی را که قصد داشتند در نزدیکی مواضع نظامیان این کشور بمبگذاری کنند، هدف قرار داده است.
ایالات متحده، قطر و مصر کوشیدهاند با میانجیگری میان گروه مقاومت اسلامی و اسرائیل، زمینه از سرگیری مذاکرات برای آزادی گروگانهای باقیمانده در غزه و پایان دادن به محاصره را فراهم آورند. این درگیریها از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و در پی عملیات حماس در مناطق جنوبی اسرائیل آغاز شد که بنا بر آمار منابع اسرائیلی، به کشته شدن ۱۲۰۰ نفر و اسارت ۲۵۱ تن انجامید. یورش متقابل اسرائیل به نوار غزه تاکنون به گفته مقامات بهداشتی این منطقه، جان بیش از ۴۸ هزار فلسطینی را گرفته و بخش گستردهای از این سرزمین را به تلی از خاک بدل کرده است.