سرویس خبری ایران من: در روزهای اخیر، تنش‌های دیپلماتیک میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بار دیگر افزایش یافته است. اظهارات رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، درباره برنامه هسته‌ای ایران با واکنش‌های جدی مقامات جمهوری اسلامی مواجه شده است. این گزارش به بررسی آخرین تحولات مربوط به موضوع هسته‌ای ایران و چالش‌های پیش روی مذاکرات می‌پردازد.
اظهارات جدید گروسی درباره برنامه هسته‌ای ایران
به گزارش ایران من، رافائل گروسی در گفت‌وگو با نشریه آرژانتینی اینفوبائه گفت: «وضعیت ایران همواره در دستور کار دائمی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد.» وی در ادامه فضاسازی‌های تبلیغاتی غرب درباره برنامه هسته ای کشورمان گفت: «ایران دارای برنامه‌ای هسته‌ای بسیار بلندپروازانه و گسترده است که در چارچوب آن، اورانیوم را تقریباً تا سطحی که برای استفاده نظامی مناسب است، غنی‌سازی می‌کند. به بیان دیپلماتیک، ایران سابقه‌ای پر از روشنی و تیرگی داشته است و در برخی موارد به تعهدات بین‌المللی خود عمل نکرده است که این امر منجر به تنش‌های شدیدی شده است»
مدیرکل آژانس ادامه داد: «در این مقطع از بی‌ثباتی شدید بین‌المللی، به‌ویژه در خاورمیانه، نقشی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مذاکرات ایفا می‌کند کاملاً حیاتی است.» گروسی ادعا کرد: «در ایران، ما با وضعیتی نسبتاً کنترل‌شده مواجه هستیم، اما این کشور همچنان بسیار نزدیک به آستانه هسته‌ای است»
واکنش مقامات ایران به ادعاهای مدیرکل آژانس
گروسی پیش‌تر نیز ادعاهای مشابهی را مطرح کرده بود که با واکنش تند مقام‌های ایران مواجه شد. کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه، در این باره تأکید کرد که مدیرکل آژانس باید بر اساس گزارش‌های فنی صحبت کند و نیت‌خوانی او خلاف اساسنامه آژانس است. وی تصریح کرد که برنامه هسته‌ای ایران منطبق با نیازهای فنی و تحت نظارت‌های پادمانی آژانس انجام می‌شود و اظهارات سیاسی مدیرکل نمی‌تواند حقوق کشورهای عضو در استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را زیر سؤال ببرد.
غریب‌آبادی همچنین تأکید کرد که برنامه غنی‌سازی ایران اهداف نظامی ندارد و طبق معاهده عدم اشاعه، هیچ محدودیتی برای غنی‌سازی تحت نظارت آژانس وجود ندارد. وی افزود که گروسی هیچ‌گاه به علت اصلی وضعیت کنونی، یعنی خروج یکجانبه آمریکا از برجام و عدم اجرای تعهدات طرف‌های مقابل، اشاره نمی‌کند و این رویکرد جانبدارانه، اعتماد به نهادهای بین‌المللی را تضعیف می‌کند. وی خاطرنشان کرد که گفت‌وگوهای سازنده و عادلانه بر اساس احترام متقابل و تعهدات متوازن، راه‌حل پایدار خواهد بود.
پیشینه تنش‌ها و مسیر دیپلماسی
به گزارش ایران من، برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران همواره تحت فشارهای سیاسی و اتهامات بی‌اساس غرب قرار داشته است. پیش از برجام، کشورهای غربی با امنیتی‌سازی این موضوع، تلاش کردند با ابزار تحریم و تهدید نظامی علیه ایران اقدام کنند، اما بسته شدن پرونده «ابعاد احتمالی نظامی» (PMD) در سال ۱۳۹۴، این بهانه را از میان برداشت.
ایران پس از امضای برجام به تمامی تعهدات خود پایبند ماند، اما آمریکا در سال ۱۳۹۷ به‌طور یکجانبه از توافق خارج شد و اروپا نیز نتوانست تعهدات خود را اجرا کند. در نتیجه، ایران در چارچوب حقوق برجامی خود، گام‌هایی در کاهش تعهدات برداشت. مذاکرات احیای برجام نیز به دلیل تعلل و زیاده‌خواهی‌های غرب به نتیجه نرسید.
با این وجود، ایران همچنان به تعامل دیپلماتیک و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه داده و تأکید کرده است که در صورت بازگشت طرف‌های مقابل به تعهدات خود، آماده احیای توافق است. مذاکرات اخیر با تروئیکای اروپایی در ژنو و گفت‌وگوهای سه جانبه امروز (جمعه) در پکن نیز نشان‌دهنده تمایل تهران به حل‌وفصل موضوع از طریق دیپلماسی، مشروط به ارائه ضمانت‌های واقعی برای رفع تحریم‌هاست.
ایران بارها تأکید کرده است که مسیر دیپلماسی تنها در صورتی نتیجه‌بخش خواهد بود که طرف‌های غربی اراده واقعی برای عمل به تعهدات خود داشته باشند و از فشارهای یکجانبه دست بردارند. مقامات جمهوری اسلامی تصریح دارند که برای دستیابی به توافقی پایدار و قابل‌اعتماد که تحریم‌ها را به‌صورت تضمین‌شده لغو کند و مانع از سوءاستفاده در آینده شود، آمادگی دارند.
