سرویس خبری ایران من: در روزهای اخیر، رئیس جمهور آمریکا با صدور اعلامیهای نظامی علیه حوثیهای یمن، روابط با ایران را وارد مرحله جدیدی کرده است. این اقدام پس از ارسال نامهای از سوی ترامپ به مقام رهبری ایران برای مذاکره مستقیم صورت گرفته و نشاندهنده تغییر احتمالی در رویکرد آمریکا از دیپلماسی به گزینه نظامی است.
روز گذشته رییس جمهور آمریکا با صدور اعلامیهای،”عملیات نظامی علیه حوثیهای یمن” را با توجیه آن وفق قوانین مبارزه با تروریسم آمریکا (پس از ۱۱ سپتامبر) اعلام نمود. در این اعلامیه، پس از اشاره به اقدامات آنان در حمله به کشتیها و… در دریای سرخ و خلیج عدن، و ایجاد بحران در کانال سوئز و متوقف کردن حمل و نقل دریایی در یکی از مهمترین آبراههای جهان و… رییس جمهور آمریکا، افزون بر اعلام اقدامات نظامی علیه حوثیها در یمن، اظهار داشته است:
۱- حوثیها با حمایت مالی – امکاناتیِ ایران، موشکهایی را به سمت هواپیماهای آمریکایی شلیک کرده و سربازان و متحدان ما را هدف قرار دادهاند
۲- حمایت ایران از تروریستهای حوثی باید «فورا» پایان یابد
۳- ایران «نباید» مردم آمریکا و رییس جمهورشان که… را تهدید کند
۴- اگر چنین (تهدید) کنید، مراقب باشید، زیرا آمریکا شما را کاملا مسئول و پاسخگو خواهد شناخت، و ما در این زمینه خوشرفتار (Nice) نخواهیم بود
۵- افزون بر این، فرماندهی مرکزی آمریکا در منطقه Centcom، در تمام اعلامیههای عملیاتی خود از عبارت: «Iran-backed Huthi» استفاده مینماید،که در راستای همان اعلامیه ترامپ و مسئول دانستن ایران میباشد.
پیشینه روابط ایران و آمریکا در دوره ترامپ
این تحولات، در شرایطی است که دونالد ترامپ، پیش از این:
الف) با ارسال نامهای برای مقام رهبری، در خصوص موضوع هستهای ایران، به صراحت از تمایل خویش برای مذاکره مستقیم با ایران برای رسیدن به یک توافق یاد کرده است
ب) در مصاحبه با فاکسنیوز، ابعاد این نامه و تمایل خویش را برجسته نموده و گفته است: در این خصوص دو راه بیشتر وجود ندارد؛ یا «مذاکره مستقیم و تفاهم»، و یا «راه حل نظامی». ترامپ در سخنان خویش، از مردم ایران به نیکی یاد کرده و آنان را مردمی بزرگ میخواند؛ و…
ج) اعلام نموده است که با پوتین، رییس جمهور روسیه، مفصلا در خصوص ایران گفتگو کرده است. در همین رابطه، ایران نیز:
۱) پیش از دریافت نامه، هرگونه مذاکره مستقیم با آمریکا را علنا و رسما رد نموده است
۲) پس از دریافت نامه، با «رویآوری به سیاستِ وقتکشیِ دیپلماتیک»:
-گروهی از مسئولین کشور را برای بررسی! نامه ترامپ گرد آورده است
-گروه دیگری را تعیین نموده تا امکان هر گونه پاسخ و یا عدم پاسخ را بررسی! نمایند
-گروهی هم در حال بررسی! جهت نوشتن پاسخ احتمالی باشند
-گروه بعدی طرق ارسال را بررسی! میکنند و…
۳) مشغلهای دیپلماتیک! که ممکن است احتمالا مدتها به طول بیانجامد؛
تحلیل وضعیت کنونی و تغییر رویکرد آمریکا
در حالیکه با گذر زمان، تحولات منطقه، سرعت عجیب رخدادها و… به نظر میرسد:
الف) ترامپ، دیگر «منتظر دریافت پاسخ کتبی ایران نباشد»؛ چراکه باید تا کنون از پاسخ ایران مطلع شده باشد، بویژه دو جمله مهم رییسجمهور پزشکیان که گفت: “مذاکره نمیکنیم، تمام شد رفت”، “من نمیام (برای مذاکره) با تو، هر غلطی دلت میخواهد بکن”
ب) ترامپ، به سمت رویکردِ «راه حل نظامی» برای منطقه، به جای رویکرد «مذاکره مستقیم»، متمایل شده باشد
ج) ترامپ، با اعلامیه حملهی نظامی به یمن، به «تهدید علنی ایران» پرداخته؛ و با «آماده نمودن زمینهها» اعلام نموده است در صورت خاتمه ندادن به حمایت از حوثیها، «ایران را مسئول میداند».
دغدغههای اصلی و راههای پیش رو
این تحولاتِ سریع، نشان میدهد که «ایران، دغدغه اصلی ترامپ»، پس از اوکراین، شده است؛ اتفاقی که نباید آن را سرسری گرفته، و با «سیاستِ وقتکشی»، شرایط را پیچیدهتر نمود. به خصوص آنکه تحولات شورای امنیت، مواضع اروپا، رویکردهای پوتین، و… به هیچ روی به سود ایران نیست؛ شرایط منطقهای، بویژه اوضاع غزه در فلسطین و حزبالله در لبنان، سقوط رژیم سوریه، وضعیت حشدالشعبی در عراق، گسترش تحریمهای آمریکا به روابط اقتصادی ایران و عراق، و اکنون تهاجم نظامی آمریکا به یمن، و وضعیت هستهای ایران و… شرایط را متفاوت نموده است؛ و… این تحولات و تهدیدات نشان میدهد که «دغدغه اصلی ایران» نیز باید:
-رویآوردن سریع به مذاکره مستقیم با آمریکا
-جلوگیری از غلبه امر نظامی بر امر سیاسی، در آمریکا، در مواجهه با ایران و
-جلوگیری از درگیری نظامیِ احتمالی آمریکا و اسرائیل با ایران باشد. اینکه «فی التأخیر آفات»