سرویس خبری ایران من: تنش‌های بین‌المللی در مورد جنگ اوکراین وارد مرحله جدیدی شده است. با پیشنهاد آتش‌بس از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اکنون ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، شروطی را برای پذیرش این پیشنهاد مطرح کرده است. این تحول می‌تواند نقطه عطفی در مسیر مذاکرات صلح باشد، اما همچنان با چالش‌های جدی روبروست.
شروط پوتین برای آتش‌بس پیشنهادی ترامپ
پوتین برای آتش‌بس پیشنهادی ترامپ، خواهان قطع کامل ارسال سلاح به اوکراین است بنا بر گفته‌های منابع آگاه، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه خواستار توقف کامل ارسال سلاح به اوکراین در مدت آتش‌بس پیشنهادی دونالد ترامپ، همتای آمریکایی خود شده است.
این دو رهبر قصد دارند روز سه‌شنبه درباره پایان جنگ اوکراین تلفنی صحبت کنند که محور اصلی آن، آتش‌بس ۳۰ روزه‌ای است که کی‌یف پیش‌تر موافقت خود را با آن اعلام کرده است. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین اعلام کرد این گفتگو احتمالاً بین ساعت ۴ تا ۶ عصر به وقت مسکو آغاز خواهد شد. رهبر روسیه که هفته گذشته با فرستاده ترامپ دیدار داشت، توقف کمک‌های تسلیحاتی را شرط اصلی موافقت با آتش‌بس عنوان کرده است. یک مقام بلندپایه اروپایی و سه منبع مطلع در مسکو که با مواضع روسیه آشنایی دارند، این موضوع را تأیید کرده‌اند.
واکنش‌های بین‌المللی به شروط روسیه
پسکوف در پاسخ به درخواست اظهارنظر در این باره سکوت کرد. شورای امنیت ملی کاخ سفید نیز از پاسخ به این اگرچه روسیه خواهان قطع کامل ارسال سلاح به اوکراین است، اما کمترین خواسته آنها توقف کمک‌های آمریکاست. این موضوع را دو منبع آگاه در مسکو که با رویکرد کرملین آشنایی دارند، تأیید کرده‌اند. یک مقام بلندپایه اروپایی اظهار داشت که اروپا به هیچ وجه حاضر نیست درخواست روسیه مبنی بر قطع ارسال تسلیحات به اوکراین از سوی متحدانش در دوران آتش‌بس را بپذیرد.
چنین اقدامی می‌تواند شرایطی را ایجاد کند که طی آن روسیه فرصت تجدید قوای نظامی پیدا کند، در حالی که اوکراین از این امکان محروم می‌شود. پوتین اعلام کرده که در کلیات از طرح آمریکا برای توقف جنگ حمایت می‌کند، اما تأکید دارد پیش از موافقت روسیه با پایان حمله، باید چندین شرط برآورده شود. بلومبرگ در ۱۲ مارس گزارش داد که رهبر روسیه احتمالاً با آتش‌بس موافقت خواهد کرد، اما می‌خواهد ابتدا از لحاظ شدن شروط مورد نظرش اطمینان یابد. بریتانیا و اتحادیه اروپا هر دو تلاش می‌کنند بسته‌های کمک نظامی تازه‌ای را هرچه سریع‌تر به کی‌یف برسانند.
روند مذاکرات و چشم‌انداز صلح
آمریکا و اوکراین هفته گذشته پس از یک روز مذاکره در عربستان، طرح آتش‌بس را اعلام کردند. دولت ترامپ همچنین خبر داد که ممنوعیت حدوداً یک هفته‌ای ارسال سلاح و تبادل اطلاعات را که برای واداشتن اوکراین به پذیرش راهکارهای دیپلماتیک اعمال کرده بود، لغو می‌کند. ترامپ دیدار با پوتین را بخشی از تلاش‌هایش برای پایان دادن به تجاوز سه ساله روسیه به اوکراین پیشنهاد کرده است؛ جنگی که بزرگترین درگیری در اروپا پس از جنگ جهانی دوم و تنش فزاینده با غرب را رقم زده است.
آتش‌بس، نخستین گام به سوی یک توافق صلح همه‌جانبه خواهد بود. دولت ترامپ عملاً پیشاپیش خواسته‌های روسیه برای حفظ کنترل بر سرزمین‌های اشغالی اوکراین و کنار گذاشتن آرزوی کی‌یف برای پیوستن به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را پذیرفته است. این امر نگرانی‌های اروپا را برانگیخته که هر توافقی که رئیس‌جمهور آمریکا با پوتین منعقد کند، اوکراین را تضعیف کرده و در آینده در برابر روسیه آسیب‌پذیر خواهد کرد.
تبعات توافق احتمالی و آینده اوکراین
کلیف کوپچان، مقام پیشین بلندپایه وزارت خارجه آمریکا و رئیس گروه اوراسیا در نیویورک، معتقد است آمریکا احتمالاً می‌خواهد اوکراین را وادار کند بی‌طرفی واقعی و محدودیت‌هایی در حوزه نظامی و تسلیحاتی را مطابق خواسته‌های مسکو بپذیرد. به گفته یکی از منابع آگاه در مسکو، توقف ارسال تسلیحات که پوتین خواستار آن است، موقتی خواهد بود و پس از امضای توافق صلحی که در آن اوکراین ملزم به پذیرش محدودیت‌هایی در توان نظامی خود می‌شود، جریان ارسال سلاح از سر گرفته خواهد شد.
از زمان آغاز حمله گسترده روسیه در فوریه ۲۰۲۲، اوکراین توانسته تولید سلاح داخلی خود را از ۱۰ درصد به بیش از ۳۰ درصد نیازهایش افزایش دهد، اما همچنان برای دستیابی به سلاح‌های پیشرفته‌تر به کشورهای دیگر وابسته است. در حال حاضر، اروپا حدود ۳۰ درصد و آمریکا ۴۰ درصد نیازهای نظامی اوکراین را برآورده می‌کنند. افزون بر آتش‌بس، گفتگوی تلفنی پوتین و ترامپ به موضوع نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا، بزرگترین نیروگاه اروپا که از ابتدای جنگ در اشغال روسیه است، نیز خواهد پرداخت.
کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، ادعا کرده این نیروگاه که در عمق جنوب شرقی اوکراین واقع شده، “در مرز” میان روسیه و اوکراین قرار دارد. این سخنان، گمانه‌زنی‌های زیادی را درباره احتمال واگذاری بخش‌هایی از خاک اوکراین به روسیه در قالب فرآیند صلح برانگیخته است.
