سرویس خبری ایران من: تنشهای میان ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران در دوره جدید ریاست جمهوری دونالد ترامپ وارد مرحله تازهای شده است. ارسال نامه از سوی رئیسجمهور آمریکا به رهبر ایران که حاوی ضربالاجل برای توافق هستهای است، میتواند سرآغاز تحولات مهمی در روابط دو کشور باشد.
نامه ترامپ به ایران حاوی ضربالاجل دوماهه برای دستیابی به توافق هستهای جدید
به گزارش آکسیوس، یک مقام آمریکایی و دو منبع مطلع اعلام کردند که نامه دونالد ترامپ به آیتالله خامنهای، رهبر معظم ایران، حاوی ضربالاجل دوماهه برای رسیدن به توافق هستهای جدید بوده است.
هنوز مشخص نیست که آیا این مهلت دوماهه از زمان تحویل نامه محاسبه میشود یا از آغاز مذاکرات. اما در صورتی که ایران دعوت ترامپ به مذاکره را نپذیرد، احتمال اقدام نظامی آمریکا یا اسرائیل علیه تأسیسات هستهای ایران بهشدت افزایش خواهد یافت.
وضعیت برنامه هستهای ایران
فعالیتهای هستهای ایران طی چهار سال گذشته پیشرفت قابل توجهی داشته و اکنون این کشور بیش از هر زمان دیگری به ساخت سلاح هستهای نزدیک شده است.
بر اساس گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ذخایر اورانیوم با غنای ۶۰ درصد ایران در صورت غنیسازی تا سطح ۹۰ درصد، برای ساخت شش بمب اتمی کفایت میکند. البته مقامات ایرانی همواره هرگونه تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای را قویاً تکذیب کردهاند.
جزئیات نامه و فرآیند تحویل آن
حدود دو هفته پیش ترامپ در گفتگو با ماریا بارتیرومو، مجری فاکسنیوز، افشا کرد که نامهای به رهبر ایران ارسال کرده و در آن خواستار گفتگوهای مستقیم شده است.
روز بعد، ترامپ با لحنی هشدارآمیز اعلام کرد که آمریکا و ایران به «لحظات سرنوشتساز» رسیدهاند. او تصریح کرد: «نمیتوانیم به ایران اجازه دستیابی به سلاح هستهای بدهیم. بهزودی اتفاقی خواهد افتاد. شخصاً راهحل صلحآمیز را ترجیح میدهم، اما گزینه دیگر نیز مشکل را ریشهای حل خواهد کرد.» بنا به گزارشها، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، چند روز قبل طی دیداری در ابوظبی، این نامه را به شیخ محمد بن زاید، رئیس دولت امارات متحده عربی تحویل داده است. روز بعد، انور قرقاش، نماینده ویژه بن زاید، راهی تهران شده و نامه را به عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران تسلیم کرده است.
منابع آگاه میگویند لحن نامه ترامپ به رهبر معظم ایران «قاطعانه» بوده است. از یک سو پیشنهاد مذاکره برای دستیابی به توافق هستهای جدید مطرح شده و از سوی دیگر نسبت به عواقب رد این پیشنهاد و ادامه فعالیتهای هستهای هشدار داده شده است.
به گفته دو منبع مطلع، ترامپ در نامه خود تأکید کرده که خواهان کشدادن مذاکرات نیست و صراحتاً به بازه زمانی دوماهه برای حصول توافق اشاره کرده است. پیش از ارسال نامه به مقامات ایرانی، کاخ سفید متحدان کلیدی آمریکا از جمله اسرائیل، عربستان سعودی و امارات را در جریان محتوای آن قرار داده بود.
کاخ سفید از هرگونه اظهارنظر در این خصوص خودداری کرد. نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل متحد نیز تاکنون به درخواستهای مکرر برای موضعگیری در این خصوص پاسخی نداده است.
واکنش ایران و تحولات اخیر
رهبر جمهوری اسلامی ایران هفته گذشته نامه ترامپ و پیشنهاد مذاکره را نوعی «نیرنگ» توصیف کردند و فرمودند که این اقدام صرفاً برای القای این ذهنیت است که گویا ایران از میز مذاکره گریزان است.
آیتالله خامنهای صراحتاً اعلام کردند که از گفتگو با آمریکا حمایت نمیکنند، اما چند ساعت پس از این موضعگیری، نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل متحد با انتشار بیانیهای در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق)، احتمال مذاکره میان تهران و واشنگتن درباره پرونده هستهای را بهکلی منتفی ندانست. در این بیانیه آمده است: «چنانچه هدف مذاکرات رفع نگرانیها درباره احتمال نظامی شدن برنامه هستهای ایران باشد، بررسی این گفتگوها ناممکن نیست.» با این حال، در ادامه بیانیه تأکید شده که اگر مقصود از این گفتگوها «نابودی برنامه هستهای صلحآمیز ایران به قصد ادعای دستیابی به آنچه اوباما در تحقق آن ناکام ماند باشد، چنین مذاکراتی هرگز صورت نخواهد گرفت.»
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری ابتدای هفته اعلام کرد که نامه رئیسجمهور آمریکا همچنان در دست بررسی است و پاسخ مناسب به آن در حال تدوین است.
ترامپ روز دوشنبه با لحنی تهدیدآمیز هشدار داد که آمریکا هرگونه حمله آتی انصارالله یمن را منتسب به ایران میداند و تهران را با «عواقب سهمگین» مواجه خواهد ساخت. این در حالی است که مقامات ایرانی بارها تأکید کردهاند که کنترلی بر تصمیمات انصارالله (حوثیها) ندارند.
ترامپ روز چهارشنبه در پیامی در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» مدعی شد گزارشهایی دریافت کرده است که نشان میدهد ایران پشتیبانی نظامی خود از انصارالله را کاهش داده، اما همچنان تجهیزات نظامی قابل توجهی برای آنها ارسال میکند. وی مجدداً از تهران خواست حمایت از یمنیها را متوقف سازد. مایک والتز، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، نیز روز یکشنبه با لحنی گستاخانه اظهار داشت که ایران باید «تمامی اجزای برنامه هستهای خود اعم از موشکها، فناوری تسلیحاتی و غنیسازی اورانیوم را کنار گذاشته و تسلیم کند، در غیر این صورت با مجموعهای از پیامدهای دیگر روبرو خواهد شد.» وی در ادامه افزود: «راه خروج از این بنبست به ایران پیشنهاد شده است.»