سرویس خبری ایران من: تنش‌های اخیر بین اسرائیل و حماس بار دیگر به نقطه بحرانی رسیده است. پس از یک دوره آتش‌بس دوماهه، درگیری‌های شدید میان دو طرف از سر گرفته شده که نشان‌دهنده وخامت اوضاع در منطقه است. این گزارش به بررسی آخرین تحولات در نوار غزه و تأثیرات آن بر روند صلح در منطقه می‌پردازد.
تشدید درگیری‌ها: حملات موشکی حماس و عملیات زمینی اسرائیل
حماس پس از ماه‌ها، روز پنجشنبه اسرائیل را هدف حملات موشکی خود قرار داد، همزمان با آنکه نیروهای اسرائیلی عملیات زمینی‌شان را در شمال نوار غزه گسترش دادند؛ اقدامی که حاکی از حرکت تدریجی به سمت جنگی تمام‌عیار است. درباره راکت‌های شلیک‌شده به سمت تل‌آویو، گزارشی از خسارت جانی مخابره نشده است. به گفته ارتش اسرائیل، این راکت‌ها یا توسط سامانه‌های پدافندی رهگیری شده یا در مناطق خالی از سکنه فرود آمده‌اند. با این حال، این حمله موشکی حاکی از حفظ روحیه مقاومت گروه مسلح فلسطینی، علی‌رغم گذشت بیش از یک سال از نبرد فرسایشی با اسرائیل بود.
شکست آتش‌بس و تلفات فزاینده در غزه
آتش‌بس دوماهه با حملات گسترده هوایی اسرائیل به غزه در این هفته شکسته شد؛ حملاتی که ارتش اسرائیل مدعی است حماس را هدف قرار داده است. اسرائیل معتقد است که ادامه آتش‌بس بدون آزادی گروگان‌های بیشتر از سوی حماس ممکن نیست، در حالی که حماس اسرائیل را به نقض توافق آتش‌بس متهم می‌کند. به گزارش وزارت بهداشت غزه در روز پنجشنبه، تهاجم دوباره اسرائیل تنها در سه روز، جان بیش از ۵۰۰ نفر از ساکنان غزه را گرفته است که ده‌ها کودک نیز در میان آنان هستند.
این آمار تفکیکی بین غیرنظامیان و نیروهای مسلح ارائه نکرده است. پیش‌تر در همان روز پنجشنبه، ارتش اسرائیل اعلام کرد که نیروهایش «عملیات زمینی» را در نزدیکی بیت‌لاهیا در شمال غزه آغاز کرده‌اند. این پیشروی کمتر از ۲۴ ساعت پس از آن انجام شد که اسرائیل از بازپس‌گیری بخشی از کریدور نتساریم در مرکز غزه خبر داده بود؛ منطقه‌ای راهبردی که شمال نوار غزه را از جنوب آن جدا می‌سازد. گفتنی است اسرائیل پیش‌تر در چارچوب توافق آتش‌بس، از این کریدور عقب‌نشینی کرده بود. به گفته مقامات غزه، حماس اعلام کرده که دست‌کم پنج نفر از فرماندهان بلندپایه‌اش در میان حدود ۴۰۰ قربانی بمباران سنگین روز سه‌شنبه اسرائیل بوده‌اند. گفتنی است حماس معمولاً تمایلی به افشای هویت کشته‌شدگان نظامی یا غیرنظامی در حملات اسرائیل ندارد.
مواضع دو طرف: تشدید فشار یا پیچیده‌تر شدن وضعیت
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، بر تشدید فشارها علیه حماس تأکید کرده است تا این جنبش را وادار به تسلیم کند و ده‌ها گروگان اسرائیلی و خارجی را که همچنان در غزه اسیر هستند، آزاد نماید. از سوی دیگر، سخنگویان حماس تأکید دارند که اسرائیل با ازسرگیری نبرد، نه‌تنها به شرایط مطلوب‌تری برای آتش‌بس دست نخواهد یافت، بلکه وضعیت را پیچیده‌تر خواهد کرد. گفتنی است مرحله نخست آتش‌بس که از ژانویه آغاز شده بود، در روزهای آغازین مارس به پایان رسید. در این میان، میانجی‌گرانی چون ایالات متحده تلاش‌های گسترده‌ای را برای ایجاد توافقی میان طرفین درگیری پیرامون مراحل بعدی آتش‌بس به کار بستند؛ توافقی که می‌توانست به پایان همیشگی مخاصمات و آزادسازی گروگان‌های باقی‌مانده در غزه بینجامد.
بن‌بست مذاکرات و مسئله گروگان‌ها
با این حال، اسرائیل تا زمانی که حماس بر غزه حکومت می‌کند، حاضر به پذیرش پایان دائمی درگیری‌ها نیست. در مقابل، حماس نیز از انحلال یگان‌های نظامی خود، خروج رهبرانش از غزه یا آزادسازی شمار بیشتری از گروگان‌ها خودداری می‌کند، مگر آنکه اسرائیل رسماً متعهد به پایان دائمی جنگ شود. طبق اعلام رسمی دولت اسرائیل، حدود ۲۴ گروگان اسرائیلی و خارجی همچنان در قید حیات در غزه نگهداری می‌شوند؛ افزون بر این، پیکر بیش از ۳۰ تن دیگر از قربانیان نیز هنوز در این منطقه باقی مانده است. حماس و گروه‌های هم‌پیمان آن در جریان حمله غافلگیرکننده ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به خاک اسرائیل که جرقه این جنگ ویرانگر را زد، حدود ۲۵۰ نفر را به اسارت گرفتند.
