این خبر را میتوانید بصورت صوتی گوش دهید
سرویس خبری ایران من: در آستانه انتخابات سراسری کانادا، تنش‌های سیاسی و اقتصادی با آمریکا به اوج خود رسیده است. با اعلام تاریخ برگزاری انتخابات توسط مارک کارنی، نخست‌وزیر تازه‌کار، رقابت تنگاتنگی میان حزب لیبرال و محافظه‌کاران شکل گرفته که در سایه تهدیدهای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، اهمیتی دوچندان یافته است.
آغاز رسمی کارزار انتخاباتی
مارک کارنی، نخست‌وزیر کانادا، تاریخ برگزاری انتخابات سراسری را ۲۸ آوریل اعلام کرد. این در حالی است که نظرسنجی‌ها از رقابتی نفس‌گیر میان حزب لیبرال تحت رهبری او و محافظه‌کاران حکایت دارد؛ آن هم در شرایطی که کشور با یک جنگ تجاری تمام‌عیار و اظهارات توهین‌آمیز دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، درباره حاکمیت ملی کانادا مواجه است.
کارنی روز یکشنبه، طی دیداری با ماری سایمون، فرماندار کل کانادا که نماینده پادشاه چارلز سوم در این کشور به شمار می‌رود، درخواست انحلال پارلمان را مطرح کرد. به این ترتیب، رقابت‌های انتخاباتی رسماً آغاز شد.
کارنی در جمع خبرنگاران در اتاوا اظهار داشت: «رئیس‌جمهور ترامپ ادعا می‌کند که کانادا یک کشور واقعی نیست. او می‌خواهد ما را درهم بشکند تا آمریکا بتواند بر ما سلطه پیدا کند. اما ما هرگز اجازه چنین کاری را نخواهیم داد. از ضربه این خیانت عبور کرده‌ایم، اما هرگز نباید درس‌های آن را فراموش کنیم. باید خودمان مراقب خودمان باشیم.»
از آغاز نخست‌وزیری کارنی تنها نه روز گذشته است. این سیاستمدار ۶۰ ساله پس از پیروزی در رقابت بر سر جانشینی جاستین ترودو ـ که به دلیل فشار هم‌حزبی‌هایش مجبور به استعفا شد ـ رهبری حزب لیبرال را بر عهده گرفت.
تنش با آمریکا و تأثیر آن بر فضای سیاسی کانادا
حزب محافظه‌کار، به رهبری پیر پوآلیور، بیش از یک سال است که با فاصله‌ای قابل توجه در صدر نظرسنجی‌ها قرار دارد. پوآلیور موفق شده نارضایتی گسترده مردم از هزینه‌های بالای زندگی و بحران مسکن را بازتاب دهد و با مهارتی ویژه، این مشکلات را نتیجه سیاست‌های ترودو معرفی کند. با این حال، در هفته‌های اخیر، تعرفه‌های گمرکی تحمیلی از سوی دولت ترامپ و تهدیدهای او مبنی بر استفاده از «زور اقتصادی» برای تبدیل کانادا به ایالت پنجاه و یکم آمریکا، بر تمام موضوعات دیگر سایه افکنده و فضای سیاسی کشور را دگرگون کرده است. این تحولات باعث اتحاد بیشتر کانادایی‌ها در دفاع از هویت ملی‌شان شده است.
رفتار تهاجمی و لحن تهدیدآمیز ترامپ نسبت به کانادا، تمام معادلات سیاسی را بر هم زده است. طبق نظرسنجی تازه‌ای که مؤسسه آباکوس دیتا از ۱۵۰۰ رأی‌دهنده انجام داده، محافظه‌کاران همچنان با اختلافی اندک پیشتازند. با این حال، در میان کسانی که ترامپ را مسئله‌ای کلیدی می‌دانند، حزب لیبرال با اختلافی حدود ۳۰ درصد پیشی گرفته است. دیوید کولتو، مدیرعامل این مؤسسه، روز یکشنبه این نتایج را تأیید کرد.
تعرفه‌های سنگینی که دولت ترامپ بر کالاهای وارداتی از کانادا وضع کرده، به‌همراه انتقادهای مداوم او از وضعیت امنیت مرزی، هزینه‌های دفاعی، و دسترسی بانک‌های آمریکایی به بازار کانادا، فضایی آکنده از تنش پدید آورده است. ایالات متحده در سال گذشته با کسری تجاری بیش از ۶۰ میلیارد دلار در قبال کانادا مواجه بود؛ رقمی که ترامپ آن را به‌مثابه یارانه‌ای برای وارداتی می‌داند که ـ به زعم او ـ هیچ نیازی به آن‌ها در آمریکا وجود ندارد. بخش عمده این کسری ناشی از تقاضای بالای آمریکا برای نفت و گاز کاناداست.
برنامه‌های اقتصادی رقبای انتخاباتی
کارنی رقابت انتخاباتی خود را با وعده کاهش یک‌درصدی مالیات اقشار کم‌درآمد آغاز کرده و مدعی است این طرح می‌تواند سالانه تا ۸۲۵ دلار کانادا (معادل ۵۷۵ دلار آمریکا) صرفه‌جویی برای خانوارها به همراه داشته باشد. یکی از اعضای ستاد انتخاباتی او تخمین زده که اجرای این طرح حدود ۶ میلیارد دلار کانادا هزینه خواهد داشت. در پاسخ به این پرسش که منابع مالی این برنامه چگونه تأمین خواهد شد، کارنی بر تعهد خود به بهبود کارایی دولت از طریق استفاده از فناوری‌های نوین ـ به‌ویژه هوش مصنوعی ـ و کاهش هزینه‌های جاری تأکید کرده است.
در سوی دیگر، پوآلیور نیز وعده داده نرخ مالیات طبقه متوسط را کاهش خواهد داد.
کارنی که سابقه درخشانی در مدیریت بحران‌های اقتصادی ـ از جمله بحران مالی سال ۲۰۰۸ ـ دارد، از سوی بسیاری به عنوان یک مدیر مالی کارکشته شناخته می‌شود. همین امر موجب شده چشم‌انداز حزب لیبرال برای پیروزی در انتخابات روشن‌تر شود. بر اساس نظرسنجی‌ها، لیبرال‌ها در موقعیتی قرار دارند که می‌توانند برای چهارمین بار پیاپی قدرت را در اختیار بگیرند و حتی شانس دستیابی به اکثریت در مجلس ۳۴۳ نفره عوام را نیز دارند.
پوآلیور، ۴۵ ساله و اهل استان نفت‌خیز آلبرتا، چشم‌اندازی از کانادایی با دولتی کوچک‌تر ترسیم کرده و بر این باور است که باید پس از دوران مالیات‌های بالا و کسری‌های بودجه دولت ترودو، مسیر تازه‌ای برای رشد اقتصادی کشور گشود. او بر عزم خود برای کاهش مقررات دست‌وپاگیر و تقویت صنعت نفت و گاز کانادا تأکید کرده است. پوآلیور بارها ترودو ـ فرزند یکی از نخست‌وزیران پیشین ـ و کارنی، بانکدار پیشین گلدمن ساکس را به عنوان نخبگانی معرفی کرده که با «ایدئولوژی افراطی جهانی‌سازی» به زندگی شهروندان عادی کانادا آسیب زده‌اند.
او لیبرال‌ها را متهم کرده که موجب تضعیف اقتصاد کشور و افزایش آسیب‌پذیری آن در برابر فشارهای ترامپ شده‌اند و همچنان بر وعده‌های خود مبنی بر آزادسازی سرمایه‌گذاری‌های تجاری پافشاری می‌کند. روز یکشنبه، او در گاتینو کبک به خبرنگاران گفت: «پس از یک دهه‌ای که زیر سایه سیاست‌های لیبرال به هدر رفت، اکنون پرسش اصلی این است: آیا مردم کانادا حاضرند دوره چهارم زمامداری لیبرال‌ها را تحمل کنند؟»
او ادامه داد: «می‌دانم بسیاری از هم‌میهنانم نگران، خشمگین و مضطرب‌اند، و کاملاً حق دارند چنین احساسی داشته باشند؛ به‌ویژه در برابر تهدیدهای غیرقابل‌قبول رئیس‌جمهور آمریکا علیه کشورمان. من این خشم و نگرانی درباره آینده را به خوبی درک می‌کنم. با این حال، اطمینان دارم که می‌توانیم این احساسات را به نیرویی برای اقدام و تغییر تبدیل کنیم.»
پوآلیور همچنین انتقادهای تندی را متوجه کارنی کرده و او را به پنهان‌کاری درباره منافع شخصی‌اش پس از سال‌ها فعالیت در بخش خصوصی ـ از جمله ریاست شرکت سرمایه‌گذاری Brookfield Asset Management ـ متهم کرده است. کارنی پیش‌تر ریاست شرکت بلومبرگ را نیز برعهده داشت، اما در ژانویه و همزمان با ورود به سیاست، از این سمت کناره‌گیری کرد.
چالش‌های داخلی و تأثیر ناسیونالیسم بر انتخابات
یکی از چالش‌های اصلی کارنی، فاصله‌گرفتن از سیاست‌های ترودو و ایجاد تمایز میان خود و نخست‌وزیر پیشین است. او تأکید کرده که دولت تحت رهبری‌اش در عین تمرکز بر مهار هزینه‌های عمومی، در زمینه‌های کلیدی سرمایه‌گذاری بیشتری انجام خواهد داد.
در نخستین هفته نخست‌وزیری‌اش، کارنی اقداماتی جسورانه انجام داد: مالیات کربن بر مصرف‌کنندگان را لغو کرد، طرح افزایش مالیات بر سود سرمایه را کنار گذاشت، دستور بازنگری در قرارداد خرید جنگنده‌های آمریکایی را صادر کرد و با سفر به انگلستان و فرانسه، گام‌هایی برای تقویت روابط راهبردی با اروپا برداشت.
او با لحنی قاطع اعلام کرده است: «تا زمانی که این حرف‌های بی‌پایه درباره تبدیل کانادا به ایالت پنجاه و یکم آمریکا متوقف نشود، پای میز مذاکره با آمریکایی‌ها نخواهیم نشست.»
جالب آن‌که هم کارنی و هم پوآلیور مدعی‌اند در مواجهه و چانه‌زنی با ترامپ عملکرد موفق‌تری خواهند داشت. هر دو بر لزوم متنوع‌سازی روابط تجاری کانادا و حذف موانع داخلی کسب‌وکار تأکید دارند، اما هنوز هیچ‌کدام از احزاب برنامه جامع سیاسی خود را منتشر نکرده‌اند.
حزب نئودموکرات که پایگاه سنتی‌اش در میان اتحادیه‌های کارگری است، با افت شدید محبوبیت روبرو شده و از جایگاه سوم نیز فاصله گرفته است. حمایت این حزب از حدود بیست درصد به نزدیک ده درصد کاهش یافته و به‌نظر می‌رسد بسیاری از هواداران آن به سوی حزب لیبرال گرایش پیدا کرده‌اند. جگمیت سینگ، رهبر این حزب، در گذشته با حمایت از بودجه‌ها و طرح‌های کلیدی، به تداوم دولت ترودو کمک کرده بود.
موج فزاینده ملی‌گرایی کانادایی که در واکنش به اظهارات توهین‌آمیز ترامپ شکل گرفته، می‌تواند معادلات سیاسی کشور را بیش از پیش دگرگون سازد. در استان فرانسوی‌زبان کبک، دومین منطقه پرجمعیت کشور، تا پیش از پیروزی مجدد ترامپ، گرایش‌های استقلال‌طلبانه رو به افزایش بود. اما اکنون نشانه‌هایی از کاهش حمایت عمومی از حزب بلوک کبکوا دیده می‌شود.
در سوی دیگر، دانیل اسمیت، نخست‌وزیر استان آلبرتا، با صراحت فهرست بلندبالایی از مطالبات را پیش‌روی دولت فدرال قرار داده و هشدار داده است که اگر این خواسته‌ها ـ که عمدتاً به‌منظور تقویت صنعت نفت این استان طراحی شده‌اند ـ در چند ماه آینده برآورده نشوند، کشور با «بحرانی بی‌سابقه در وحدت ملی» مواجه خواهد شد. پوآلیور نیز فوراً از این موضع حمایت کرده و آن را کاملاً منطقی و قابل‌قبول دانسته است.
کارنی و متحدان لیبرالش آشکارا استراتژی انتخاباتی خود را بر پیوند دادن چهره پوآلیور به ترامپ بنا نهاده‌اند. نخست‌وزیر در سخنانی معنادار در روز یکشنبه گفت: «رأی‌دهندگان با انتخابی سرنوشت‌ساز روبرو هستند: آیا دولتی می‌خواهند که اتحاد بیافریند، از منافع ملی کانادا دفاع کند و با سیاست‌هایی هوشمندانه، زمینه‌ساز شکوفایی اقتصادی شود؟ یا ترجیح می‌دهند مسیری را در پیش بگیرند که به تفرقه، وابستگی و آمریکایی‌سازی منجر شود؟»
