این مطلب را میتوانید بصورت صوتی گوش دهید
سرویس خبری ایران من: در آستانه سال جدید، روابط بین ایران و آمریکا همواره مورد توجه تحلیلگران و سیاستمداران قرار داشته است. سال ۱۴۰۴ با وجود چالش‌های پیچیده سیاسی، به نظر می‌رسد شاهد تغییراتی در ارتباطات دیپلماتیک بین دو کشور باشیم. یادداشت اخیر حمید ابوطالبی، دیپلمات پیشین ایران، نشانه‌های جدیدی از این تحولات را منعکس می‌کند.
دیدگاه ابوطالبی درباره شرایط دیپلماتیک جدید
در حالی که سال ۱۴۰۴ از نظر بسیاری از تحلیلگران «سالی ویژه، سخت و پیچیده» توصیف می‌شود، حمید ابوطالبی، دیپلمات پیشین جمهوری اسلامی ایران، معتقد است این سال با نشانه‌هایی از تحول در رویکردهای دیپلماتیک میان ایران و آمریکا آغاز شده است.
ابوطالبی در یادداشتی که اخیراً منتشر کرده، با اشاره به رفتارها و پیام‌های متقابل دو کشور، از شکل‌گیری نوعی رویکرد تازه مبتنی بر گفت‌وگو، حل اختلافات و تلاش برای صلح سخن گفته است. به باور او، گرچه ادبیات تبلیغاتی دو طرف تفاوت‌های آشکاری دارد، اما هر دو مسیر، بر یک هدف واحد دلالت دارند: کاهش تنش و حرکت به سوی گفت‌وگوهای معنادار.
تحلیل پیام‌های متقابل ایران و آمریکا
نمادهای متناقض، محتوای مشترک این دیپلمات سابق تأکید دارد که برای رسیدن به گفت‌وگوی سازنده، باید ادبیات نمادین و پیام‌های پنهان هر طرف به درستی تحلیل شود. به گفته ابوطالبی، ساختار پیام‌های ایران به‌گونه‌ای طراحی شده که در عین آمادگی برای دفاع، رویکردی ضدجنگ را منتقل می‌کند. او این ساختار را چنین توصیف می‌کند:
«ما برای جنگ آماده‌ایم، ولی دنبال جنگ نیستیم. زیر فشار و تهدید مذاکره نمی‌کنیم، اما تعامل غیرمستقیم را می‌پذیریم. تصوراتی که آمریکا از منطقه دارد نادرست است و ایران آماده است برای اثبات صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای‌اش همکاری کند.»
در مقابل، به گفته او، آمریکا نیز پیام‌هایی با لایه‌های مشابه اما زبانی متفاوت ارسال می‌کند:
«ایرانی‌ها با ما تماس گرفته‌اند. ما با احترام و اعتماد خواهان گفت‌وگو هستیم. صلح با ایران روش رئیس‌جمهور ماست. قصد جنگ نداریم، اگرچه قدرتش را داریم. می‌خواهیم سوءتفاهم‌ها را رفع کنیم و از راه دیالوگ پیش برویم.»
اقدامات عملی برای گفت‌وگو و همکاری
اتفاقی بی‌سابقه در نوروز ابوطالبی از اقدام اخیر وزیر امور خارجه ایران در نوروز به‌عنوان نقطه‌ای نمادین یاد می‌کند. در این رویداد، وزیر خارجه ایران در برنامه تلویزیونی حاضر شد، نامه دونالد ترامپ رئیس‌جمهور پیشین آمریکا را تفسیر کرد و رسماً از تصمیم برای پاسخ‌گویی به این نامه و دیگر پیام‌های مشابه خبر داد. اندکی بعد، نماینده ویژه ترامپ نیز از دریافت پیام‌هایی از سوی تهران پرده برداشت و از ارسال پیامی در راستای احترام به ملت ایران و تأکید بر لزوم صلح و همکاری دوجانبه خبر داد.
چشم‌انداز پیش رو: مذاکره مستقیم؟ ابوطالبی در پایان یادداشت خود تأکید می‌کند که آنچه اکنون اهمیت دارد، نه سخنان رسانه‌ای و مواضع تبلیغاتی، بلکه تداوم ارتباطات چندجانبه، تماس‌های پنهان و آشکار، و حرکت تدریجی به‌سوی مذاکره مستقیم جامع است. از نظر او، دو طرف باید از نمادهای زبانی فراتر رفته و واقع‌گرایانه به سمت گفت‌وگوی واقعی گام بردارند.
