این خبر را میتوانید بصورت صوتی گوش دهید
سرویس خبری ایران من:
بحران سیاسی اخیر ترکیه با بازداشت اکرم اماماوغلو، شهردار محبوب استانبول، ابعاد تازهای به خود گرفته است. این اقدام دولت اردوغان که به ظاهر با اتهامات فساد مالی صورت گرفته، موجی از اعتراضات مردمی و واکنشهای اقتصادی منفی را در پی داشته است. اماماوغلو، که از مهمترین چهرههای مخالف دولت به شمار میرود، در مقالهای انتقادی، سکوت جامعه جهانی در برابر این اقدام را مورد نکوهش قرار داده و هشدار داده که ترکیه در آستانه گذار به نقطهای بیبازگشت قرار گرفته است.
انتقاد اماماوغلو از سکوت جامعه بینالملل
اکرم اماماوغلو، چهره شاخص اپوزیسیون ترکیه که بازداشت وی در ماه جاری موجب موج گستردهای از اعتراضات مردمی و سقوط بازارهای مالی شد، رهبران غربی را به دلیل واکنش ضعیف و محتاطانه به این اقدام مورد انتقاد قرار داد.
در مقالهای که صبح روز جمعه در روزنامه نیویورکتایمز منتشر شد، اماماوغلو که رقیب اصلی رجب طیب اردوغان در عرصه سیاست داخلی ترکیه بهشمار میرود، ایالات متحده و کشورهای اروپایی را متهم کرد که منافع ژئوپلیتیکی را بر اصول دموکراتیک ترجیح دادهاند.
او در بخشی از مقاله خود نوشت: «سکوت آنها آزاردهنده است. واشنگتن تنها با ابراز ‘نگرانی’ نسبت به بازداشتها و اعتراضات اخیر در ترکیه واکنش نشان داد. بهجز معدود استثناهایی، رهبران اروپایی نیز از موضعگیری قاطع خودداری کردهاند.»
موقعیت استراتژیک اردوغان در سیاست بینالملل
رجب طیب اردوغان که بیش از دو دهه قدرت را در کشور ۸۵ میلیون نفری ترکیه در دست داشته، خود را بهعنوان یکی از بازیگران کلیدی در تحولات منطقهای از اوکراین تا خاورمیانه و آفریقا معرفی کرده است.
بهعنوان فرمانده دومین ارتش بزرگ ناتو و در حالیکه اروپا نگران کاهش احتمالی نقش ایالات متحده در این قاره است، اردوغان تردید دارد که رهبران کشورهایی مانند فرانسه و آلمان تمایلی به چالش با ترکیه بر سر وضعیت دموکراسی در این کشور داشته باشند. دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین ایالات متحده نیز در همین هفته اردوغان را «رهبری خوب» توصیف کرد.
اماماوغلو، شهردار استانبول، هشدار داد که فقدان محکومیت بینالمللی نسبت به اقدامات دولت اردوغان، زمینهساز حرکت ترکیه بهسوی استبداد شده است. او تأکید کرد: «دموکراسی، حاکمیت قانون و آزادیهای اساسی نمیتوانند در سکوت زنده بمانند و نباید قربانی ملاحظات دیپلماتیکی شوند که در قالب ‘رئالپولیتیک’ توجیه میشوند. کشوری با پیشینه دموکراتیک کهن، اکنون با خطر جدی عبور از نقطه بازگشتناپذیر روبرو است.»
پیامدهای داخلی و اقتصادی بازداشت اماماوغلو
پلیس ترکیه در تاریخ ۱۹ مارس، اماماوغلو را بازداشت کرد و وی رسماً به اتهام فساد مالی تفهیم اتهام شد؛ اتهامی که وی قویاً آن را رد میکند. دولت اردوغان مدعی است که دستگاه قضایی کشور مستقل عمل میکند و تحت نفوذ ریاستجمهوری نیست.
بازداشت اماماوغلو به حضور صدها هزار نفر از معترضان در خیابانها و سقوط شدید شاخصهای مالی ترکیه منجر شد. بنا بر محاسبات بلومبرگ اکونومیکس، بانک مرکزی ترکیه تنها در سه روز برای جلوگیری از کاهش بیشتر ارزش لیر، حدود ۲۷ میلیارد دلار ارز وارد بازار کرد. این اقدام موجب کاهش قابلتوجه ذخایر ارزی کشور شد. با این حال، در هفته جاری، بازار سهام ترکیه نشانههایی از بهبود نسبی از خود نشان داده و ارزش لیر و اوراق قرضه نیز تا حدودی تثبیت شدهاند.
اولاف شولتس، صدر اعظم مستعفی آلمان، هفته گذشته بازداشت اماماوغلو را «تأسفبار» خواند، اما سایر رهبران اروپایی عمدتاً از اظهارنظر درباره این موضوع خودداری کردهاند. دولت بریتانیا نیز در ارتباط با اخراج یکی از خبرنگاران بیبیسی از ترکیه در روز پنجشنبه، تاکنون هیچ واکنشی نشان نداده است.
از زمان بازداشت اماماوغلو، مقامات ترکیه نزدیک به ۱۹۰۰ نفر از جمله دانشجویان، فعالان مدنی و کنشگران سیاسی را بازداشت کرده و محدودیتهای گستردهای بر پوشش رسانهای اعمال کردهاند. رسانههای محلی، پلتفرمهای آنلاین و تولیدکنندگان محتوای مستقل، هدف برخوردهای امنیتی و قضایی قرار گرفتهاند. همچنین، خبرگزاری دولتی آناتولی روز جمعه گزارش داد که وکیل اماماوغلو نیز بازداشت شده است.