سرویس خبری ایران من: در اغلب روزهای این هفته، ذهن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، عمدتاً درگیر یک پرسش کلیدی بود: چه باید با مایکل والتز، مشاور امنیت ملی‌اش، بکند؟ «آیا باید او را برکنار کنم؟» این سؤالی بود که ترامپ در شرایطی از نزدیکان و دستیاران خود می‌پرسید که پیامدهای رسوایی عجیب ناشی از افشای محتوای یک گفت‌وگوی گروهی در پیام‌رسان سیگنال همچنان ادامه داشت. در این ماجرا، والتز به‌طور ناخواسته یک خبرنگار را به گروهی اضافه کرده بود که اعضای آن درباره عملیات نظامی قریب‌الوقوع در یمن گفت‌وگو می‌کردند.

واکنش‌های اولیه ترامپ و ارزیابی موقعیت والتز

ترامپ در ظاهر موضعی حمایتی نسبت به والتز و در عین حال تهاجمی نسبت به رسانه‌ها اتخاذ کرد. روز سه‌شنبه، تنها یک روز پس از آنکه جفری گلدبرگ از نشریه آتلانتیک جزئیات اضافه شدنش به این گروه را فاش کرد، رئیس‌جمهور از والتز به‌عنوان «مردی نیک» یاد کرد که نیازی به عذرخواهی ندارد.

اما در پشت پرده، ترامپ به‌طور مکرر از افراد داخل و خارج دولت نظر می‌خواست. به گفته چند منبع آگاه، او به اطرافیانش گفته بود که از نحوه پوشش رسانه‌ای ماجرا ناراضی است، اما نمی‌خواهد این تصور ایجاد شود که تحت فشار رسانه‌ها دست به اقدام زده است.

او همچنین تأکید داشت که در آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش، تمایلی به برکناری مقامات ارشد ندارد. با این حال، آن‌طور که منابع مطلع می‌گویند، دغدغه اصلی ترامپ چندان به بی‌احتیاطی والتز در به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات نظامی در یک پیام‌رسان تجاری مربوط نمی‌شد.

آنچه او را واقعاً نگران کرده بود، احتمال وجود نوعی ارتباط میان والتز و جفری گلدبرگ بود؛ خبرنگاری که ترامپ نسبت به او بی‌اعتماد و در مواردی حتی خصمانه است. رئیس‌جمهور به‌ویژه از اینکه شماره تلفن گلدبرگ در گوشی همراه والتز ذخیره شده بود، ابراز نارضایتی کرده بود. عصر چهارشنبه، ترامپ جلسه‌ای با حضور جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور؛ سوزی وایلز، رئیس دفتر کاخ سفید؛ سرخیو گور، رئیس دفتر منابع انسانی کاخ سفید؛ استیو ویتکوف، فرستاده ویژه در امور خاورمیانه، و چند تن دیگر تشکیل داد تا درباره سرنوشت والتز تصمیم‌گیری کند. دیروقت پنج‌شنبه، در اوج بحران، ترامپ والتز را به دفتر بیضی فراخواند. بنا بر گفته سه منبع مطلع از فضای اطراف رئیس‌جمهور، تا صبح روز بعد ترامپ به اطرافیانش فهمانده بود که مایل است والتز همچنان در سمتش باقی بماند.

دلایل ابقای والتز و چالش‌های پیش روی دولت ترامپ

به گفته نزدیکان رئیس‌جمهور، یکی از دلایلی که والتز توانسته در سمت خود باقی بماند، این است که هنوز افرادی در دولت هستند که از او حمایت می‌کنند. دلیل دیگر آن است که ترامپ می‌کوشد از تکرار تصویر دولت بی‌ثبات خود در دور نخست ریاست‌جمهوری—که با بیشترین میزان جابجایی مقامات ارشد در تاریخ معاصر آمریکا شناخته می‌شود—جلوگیری کند.

هرچند ترامپ ممکن است در هر لحظه نظرش را تغییر دهد، این ماجرا نشان می‌دهد که او در دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش تمایل بیشتری به نادیده‌گرفتن فشارهای رسانه‌ای دارد؛ هرچند هم‌زمان با چالش‌هایی روبه‌رو است که از آزمون‌های وفاداری تحمیلی به کارکنان دولت ناشی می‌شود. حتی پیش از ماجرای افشای پیام‌ها نیز موقعیت والتز چندان مستحکم نبود. برخی از مشاوران رئیس‌جمهور او را بیش از حد جنگ‌طلب می‌دانستند و معتقد بودند او بی‌جهت برای اقدام نظامی علیه ایران اشتیاق نشان می‌دهد، در حالی که ترامپ بارها نشان داده که ترجیح می‌دهد به توافق برسد تا به درگیری نظامی. ارتباط هرچند مبهم با گلدبرگ، برای مخالفان والتز همچون شعله‌ای بود بر خرمن تردیدهای پیشین.

برخی از نزدیک‌ترین دستیاران ترامپ پیش‌تر این پرسش را مطرح کرده بودند که آیا اصلاً والتز، به‌عنوان یکی از اعضای سابق دولت جورج بوش پسر، از نظر فکری با سیاست خارجی رئیس‌جمهور همسویی دارد یا خیر. بنا بر گزارش منابع آگاه، والتز در موضوعات سیاست خارجی، به‌ویژه درباره ایران، با ونس و وایلز اختلاف نظرهایی داشته است. کارولین لویت، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، در بیانیه‌ای اعلام کرد که رئیس‌جمهور تیمی دارد که اعضای آن آزادانه با یکدیگر بحث می‌کنند، اما در نهایت می‌دانند که او «تصمیم‌گیرنده نهایی» است.

او افزود: «هرگاه رئیس‌جمهور تصمیمی بگیرد، همه در راستای اجرای آن حرکت می‌کنند.» چند هفته پیش، برخی از دستیاران ترامپ بحثی را مطرح کرده بودند مبنی بر اینکه آیا والتز از نظر ایدئولوژیک با رئیس‌جمهور هم‌راستا است یا نه. به گفته دو منبع مطلع، ترامپ که گاه در خلوت با شور و اشتیاق از والتز تمجید می‌کند، به صراحت اعلام کرده بود که در آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش، تمایلی به آغاز چرخه اخراج مقامات ندارد. او هنوز بابت اخراج نخستین مشاور امنیت ملی خود، مایکل فلین، پس از تنها چند هفته در سال ۲۰۱۷، احساس پشیمانی دارد و باور دارد چنین اقداماتی ممکن است این تصور را تقویت کند که دولتش بی‌ثبات و گرفتار هرج‌ومرج است.

پیشینه تنش‌زا و عواقب بحران

پس از افشای ماجرای پیام‌رسان سیگنال، یکی از کاربران شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق)، بخشی از یک ویدیوی سال ۲۰۱۶ را منتشر کرد که در آن، والتز با حمایت مالی خانواده میلیاردر کوک، به‌عنوان یک کهنه‌سرباز رو به دوربین، ترامپ را به دلیل فرار از خدمت نظامی محکوم می‌کرد و می‌گفت: «همین حالا جلوی ترامپ را بگیرید.» این ویدیو به‌سرعت مورد توجه منتقدان والتز قرار گرفت.

در مقابل، به نظر می‌رسد جایگاه پیت هگسث، وزیر دفاع، علی‌رغم آنکه او نیز جزئیات دقیق زمان‌بندی حمله به نیروهای حوثی در یمن را در همان گروه سیگنال منتشر کرده بود، در معرض تهدید قرار ندارد. چهره‌های شناخته‌شده جنبش «مگا» (حامیان سرسخت ترامپ) از جمله چارلی کرک، آشکارا از او در فضای مجازی حمایت کرده‌اند. ترامپ روز چهارشنبه گفت: «هگسث هیچ نقشی در این ماجرا نداشته است.» هگسث که با حمایت جی‌دی ونس و پس از عبور از روند دشوار تأیید صلاحیت در سنا به مقام وزارت دفاع رسیده، رابطه نزدیکی با رئیس‌جمهور دارد.

اگرچه احتمال می‌رود والتز در سمت خود باقی بماند، اما این ماجرا بار دیگر به کارکنان کاخ سفید یادآوری کرد که راهبرد مدیریت بحران ترامپ — یعنی انکار و پافشاری، فارغ از واقعیت‌ها — الزاماً برای اطرافیان او به‌اندازه خودش کارآمد نیست. پس از انتشار گزارش نشریه آتلانتیک، والتز هرگونه آشنایی، دیدار یا ارتباط با گلدبرگ را انکار کرد. اما این ادعا به‌سرعت زیر سؤال رفت، زیرا تصاویری از یک مراسم در سال ۲۰۲۱ در سفارت فرانسه در واشنگتن منتشر شد که والتز و گلدبرگ را در حال گفت‌وگو در کنار یکدیگر نشان می‌داد.

حامیان والتز مدعی شدند که این تصویر دلیلی بر آشنایی قبلی این دو نفر نیست. گلدبرگ در گزارش ابتدایی خود درباره ماجرای سیگنال تأیید کرده بود که پیش‌تر با والتز دیدار داشته است. او روز شنبه، در پاسخ به پرسشی درباره ارتباطش با والتز و اینکه آیا شماره او را داشته یا نه، گفت: «در مورد ارتباطم با چهره‌های عمومی یا منابع خبری هیچ‌گاه اظهارنظر نمی‌کنم.» اگرچه ترامپ از مقامات خود انتظار وفاداری کامل دارد، اما واقعیت این است که بسیاری از چهره‌های ارشد دولت، سال‌ها در واشنگتن فعالیت کرده‌اند و طبیعتاً روابط و تجربیات مشترکی با افرادی دارند که ممکن است ترامپ آن‌ها را ناپسند بداند.

جان بولتون، سومین مشاور امنیت ملی ترامپ که بعدها کتابی افشاگرانه درباره دوران حضورش در کاخ سفید نوشت، می‌گوید: «به نظر من، اصل اساسی ترامپ این است که اطرافش را با بله‌قربان‌گوها پر کند؛ افرادی که پیشینه‌ای برخلاف این تصویر نداشته باشند یا آن را انکار کنند.» بولتون افزود: «هر کسی که بین ۱۰ تا ۱۵ سال در واشنگتن فعالیت کرده باشد، خواه‌ناخواه گذشته‌ای پیچیده و چندوجهی دارد.» روز جمعه در گرینلند، جی‌دی ونس که در سفری همراه با والتز برای اعمال فشار بر گرینلند جهت پیوستن به خاک آمریکا حضور داشت، تأیید کرد که والتز مسئول اضافه کردن گلدبرگ به گروه سیگنال بوده است.

با این حال، ونس که خودش هم عضو آن گروه گفت‌وگوی خصوصی بود و پیش‌تر نیز از والتز دفاع کرده بود، بار دیگر به حمایت از او پرداخت. این اقدام، پیامی روشن از سوی ترامپ تلقی شد مبنی بر اینکه، دست‌کم در حال حاضر، رئیس‌جمهور تصمیم گرفته است این ماجرا را پشت سر بگذارد. ونس تأکید کرد: «اگر فکر می‌کنید می‌توانید رئیس‌جمهور ایالات متحده را وادار کنید کسی را اخراج کند، سخت در اشتباهید. رئیس‌جمهور ترامپ در روزهای دوشنبه، سه‌شنبه، چهارشنبه و پنج‌شنبه موضع خود را روشن کرده، و امروز جمعه، من به‌عنوان معاون رئیس‌جمهور اعلام می‌کنم که ما با قاطعیت از همه اعضای تیم امنیت ملی خود حمایت می‌کنیم.»