سرویس خبری ایران من: تنش‌های سیاسی میان قدرت‌های جهانی در هفته‌های اخیر به شدت افزایش یافته است. اظهارات تند دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، علیه ایران و روسیه واکنش‌های متفاوتی از سوی این دو کشور برانگیخته است. در حالی که ایران موضعی تهاجمی اتخاذ کرده، روسیه راهبردی محتاطانه‌تر در پیش گرفته است. این گزارش به بررسی جزئیات این تنش‌ها و راهبردهای متفاوت دو کشور می‌پردازد.
واکنش قاطع ایران به تهدیدهای ترامپ
مواضع تند و جنجالی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در آخر هفته گذشته با واکنش سریع و شدید مقامات ایرانی روبه‌رو شد؛ این در حالی است که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در برابر خشم ترامپ سکوت اختیار کرده است.
آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، روز دوشنبه هشدار داد که جمهوری اسلامی در برابر هرگونه تهدید از سوی ایالات متحده، «به‌صورت قاطع و فوری» پاسخ خواهد داد. این هشدار در پی آن مطرح شد که ترامپ اعلام کرد در صورت عدم توافق هسته‌ای میان تهران و واشنگتن، ایران را «بمباران خواهد کرد» و ممکن است تعرفه‌های سنگین‌تری علیه این کشور اعمال شود.
به گزارش خبرگزاری رویترز، آیت‌الله خامنه‌ای گفت: «دشمنی آمریکا و رژیم صهیونیستی با ما همیشگی بوده است. آن‌ها ما را تهدید به حمله می‌کنند؛ هرچند بعید می‌دانیم جسارت چنین کاری را داشته باشند. اما در صورت هرگونه اقدام نابخردانه، بدون تردید با پاسخی کوبنده روبه‌رو خواهند شد.»
وی افزود: «اگر بار دیگر به فکر ایجاد آشوب و فتنه در داخل کشور بیفتند، همچون گذشته، این بار ملت ایران شخصاً پاسخ دندان‌شکنی به آن‌ها خواهد داد.»
تحلیل راهبرد ایران در مواجهه با فشارهای بین‌المللی
با وجود هشدار صریح ایران که هم ایالات متحده و هم اسرائیل را هدف قرار داده، بهنام بن طالبلو، تحلیل‌گر ارشد مسائل ایران در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، معتقد است که اظهارات رهبر ایران تلاشی برای «خرید زمان» در شرایطی است که جمهوری اسلامی با فشارهای فزاینده داخلی و خارجی مواجه شده است.
او در گفت‌وگو با شبکه فاکس نیوز دیجیتال اظهار داشت: «خامنه‌ای از یک سو تلاش دارد احتمال اقدام نظامی از سوی رئیس‌جمهور ترامپ یا اسرائیل را کم‌اهمیت جلوه دهد و از سوی دیگر می‌کوشد با استفاده از راهبردهای حکومت، چنین احتمالی را مهار کند. این توازن‌سازی دشواری است که خامنه‌ای ناگزیر از ادامه آن است؛ زیرا هم به زمان نیاز دارد و هم درگیر تنش‌زایی در حوزه برنامه هسته‌ای است.»
او در ادامه تأکید کرد: «راهبرد ایالات متحده باید بر هم زدن تعادل تاکتیکی خامنه‌ای متمرکز باشد.»
رویکرد متفاوت روسیه در برابر تهدیدهای ترامپ
در حالی‌که ایران موضعی تهاجمی در برابر ترامپ و تلاش‌های او برای مهار برنامه هسته‌ای تهران اتخاذ کرده، روسیه رویکردی متفاوت در پیش گرفته و به خواسته‌های ترامپ برای پایان دادن به جنگ اوکراین پاسخ مثبت نداده است.
ترامپ طی آخر هفته اعلام کرد که از سخنان پوتین در روز جمعه «به‌شدت عصبانی» شده است. پوتین در اظهاراتی تلویحی، تلاش‌های واشنگتن برای مذاکره درخصوص آتش‌بس میان روسیه و اوکراین را بیهوده دانست و اعلام کرد دولت کیف را «نامشروع» می‌داند و بنابراین این دولت صلاحیت امضای هیچ توافقی را ندارد.
ترامپ هشدار داد: «اگر من و روسیه نتوانیم به توافقی برای پایان دادن به خون‌ریزی در اوکراین دست پیدا کنیم و اگر به این نتیجه برسم که روسیه مقصر است… تعرفه‌های ثانویه‌ای بر تمامی صادرات نفت روسیه اعمال خواهم کرد»، و افزود که این تعرفه‌ها ممکن است تا سقف ۵۰ درصد افزایش یابند.
رئیس‌جمهور آمریکا سپس توضیح داد که خشم او ممکن است «خیلی زود فروکش کند» به‌شرط آن‌که پوتین «رویکردی صحیح در پیش گیرد»، و در ادامه بار دیگر تأکید کرد که «رابطه بسیار خوبی» با پوتین دارد.
با این حال، رهبر کرملین که گفته می‌شود قرار است در هفته جاری تماس تلفنی دیگری با ترامپ داشته باشد، تاکنون واکنشی مستقیم به اظهارات تند رئیس‌جمهور آمریکا نشان نداده است.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی پوتین، روز دوشنبه اعلام کرد که مسکو همچنان به تلاش برای «احیای» روابط با واشنگتن ادامه خواهد داد؛ روابطی که به گفته او پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین و مواضع دولت بایدن «به شدت تخریب شده بود». او همچنین تأکید کرد که پوتین همچنان در «ارتباط مستقیم» با ترامپ است.
تحلیل راهبرد هوشمندانه پوتین در مواجهه با ترامپ
با وجود این، سکوت عمومی پوتین و لحن ملایم‌تر بیانیه‌های رسمی کرملین، به گفته تحلیلگران، بخشی از راهبرد کلان روسیه است. ربکا کافلر، افسر سابق اطلاعاتی در آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا (DIA) و کارشناس امور روسیه، در گفت‌وگو با فاکس نیوز دیجیتال این راهبرد را تشریح کرده است.
کافلر گفت: «پوتین، مانند ترامپ، در فضای تقابل سیاسی رشد می‌کند، اما شیوه او متفاوت است. کرملین به‌طور آگاهانه تصویری از پوتین ارائه می‌دهد که آرام، خونسرد و متین است؛ و البته واقعاً هم چنین شخصیتی دارد.»
او در ادامه افزود: «این واقعیت که رئیس‌جمهور ترامپ به‌وضوح برآشفته شده و از واژگان تند استفاده کرده، برای پوتین یک پیروزی محسوب می‌شود؛ چرا که او توانسته ترامپ را نیز همانند بایدن، اوباما و دیگر مقاماتی که در گذشته او را ‘قاتل’ یا با القابی مشابه خطاب کرده بودند، از کوره به در کند.»
کافلر در پایان خاطرنشان کرد: «پوتین اکنون احساس می‌کند که نه تنها روسیه از نظر نظامی در میدان نبرد اوکراین و در تقابل با ناتو دست بالا را دارد، بلکه توانسته تعادل روانی ترامپ را نیز بر هم بزند. کل ماجرا همین است؛ یک حرکت استادانه در سبک جودو.»
