سرویس خبری ایران من: در عرصه روابط بین‌الملل، تعاملات دیپلماتیک میان ایران و آمریکا همواره از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار بوده است. اخیراً، مسئله نامه‌نگاری میان دو کشور و واکنش‌های متعاقب آن، توجه بسیاری از تحلیلگران را به خود جلب کرده است. این متن به بررسی وضعیت فعلی دیپلماسی ایران در مواجهه با ابتکارات دیپلماتیک آمریکا و چالش‌های پیش رو می‌پردازد.
ابتکار عمل آمریکا در نامه‌نگاری دیپلماتیک
«پاسخِ ترامپ به نامه ایران» چنانچه نیم‌نگاهی به دیپلماسیِ موفقِ آمریکا در امر «نامه‌نگاری ایران و آمریکا» افکنده شود، می‌توان دریافت که ابتکارِ عمل در این زمینه کاملا در اختیار دونالد ترامپ بوده است؛ به وجهی که او:
۱) ابتدا با ارسال نامه و سپس علنی ساختن آن، طرف ایرانی را پس از یک‌ماه تعلل، مجبور به پاسخ کتبی و پذیرش نظر آمریکا نمود، ولو «مذاکره غیرمستقیم»؛
۲) سپس به تجمیع امکانات نظامی خود برای حمله احتمالی پرداخت؛
۳) در این میانه، ویتکاف هم بر ضرورت دیپلماسی تاکید کرد؛
۴) اینک و با دریافت پاسخ مثبت ایران، ترامپ که از ضعف دیپلماتیک ایران کاملا آگاه است، گام دیگری در مسیر تحمیل خواست خود با عنوان «مذاکره مستقیم» برداشته؛ و با این سخن که نامه‌ها را فراموش کنید، آنان مذاکره مستقیم می‌خواهند، و… مسیر تازه‌ای را گشوده، «پاسخ نامه طرف ایرانی» را به صورتی علنی ارائه کرده، و می‌گوید:
نامه‌نگاری را کنار بگذارید،” “آن‌ها می‌خواستند همه چیز از طریق واسطه‌ها انجام شود. به نظرم الآن نگرانی‌هایی دارند. احساس می‌کنم آسیب‌پذیر شده‌اند و من نمی‌خواهم چنین حسی داشته باشند،” “به اعتقادم مذاکرات مستقیم سریع‌تر پیش می‌رود و درک بهتری از موضع طرف مقابل به دست می‌آید، برخلاف زمانی که همه چیز از طریق واسطه‌ها انجام می‌شود،” “می‌دانم که آن‌ها هم مایل به گفت‌وگوی مستقیم هستند.”
چالش‌های دیپلماسی ایران در مواجهه با آمریکا
چون «ناتوانیِ دیپلماتیک» و «عدم وجودِ خلاقیت» و «بی‌ثباتیِ مواضع» و «عدم توانِ تصمیم‌گیری صحیح» در طرف ایرانی، علیرغم هشدارها و تبییناتِ آگاهان و دلسوزان، تعاملات دیپلماتیک میان ایران و آمریکا را کاملا از اختیار ایران خارج نموده و به گونه‌ای غریب در اختیار آمریکا قرار داده است؛ به نحوی که اکنون، به جای روسیه و پرزیدنت پوتین، پرزیدنت ترامپ از جانب ایران سخن گفته و اعلام می‌دارد: «من فکر می‌کنم ایران خواهان مذاکره مستقیم است!».
دوراهی تازه؛ این‌بار میان مذاکره مستقیم و جنگ.
چراکه “بلاتکلیفی در چگونگیِ تعامل با آمریکا”، “هراس‌آفرینیِ خیالی میان نظامی شدن و غیر نظامی ماندنِ تاسیسات هسته‌ای ایران”، “شکننده ساختن اعتبار فتوا”، “لشکرکشی پارلمانی برای ساختن بمب هسته‌ای”، “تهدید به خروج از NPT”، “تداوم بهره‌گیری از راهکارهای بی‌نتیجه پیشین”، “یکی‌به نعل و یکی‌به میخ زدن هسته‌ای”، “وقت‌کشی دیپلماتیک”، و… دیپلماسی ایران را به حضیضِ ناتوانی در انداخته، و آمریکا را نسبت به بی‌اعتباری این مواضع و سخنان کاملا آگاه ساخته است.
راهکارهای پیشنهادی برای خروج از بن‌بست دیپلماتیک
در این وضعیت که ایران کاملا اسیرِ «ابتکاراتِ دیپلماتیک ترامپ» بوده و پاسخ نامه ایران نیز به نحوی علنی، غیرضروری و منتفی اعلام می‌گردد؛ یک راه بیشتر وجود ندارد، حضور جناب #پزشکیان در صحنه دیپلماسی.
اینکه رییس‌جمهور ایران باید:
الف) در اسرع وقت تیم دیپلماتیکِ ضعیف و ناتوان خود را تغییر دهد؛ و در صورت عدم امکان، در ریاست جمهوری، با ایجاد سمتِ معاون دیپلماتیک رییس جمهور، مسئولیت کامل تعامل با آمریکا را شخصا به عهده بگیرد؛
ب) اعلام نماید که حاضر است مذاکرات مستقیم با آمریکا را آغاز نماید؛ مذاکراتی که: -مستقیم باشد، -شفاف باشد، -اعتمادآفرین برای حل تمام مشکلات میان ایران و آمریکا باشد،
ج) برای مذاکرات جامع با آمریکا تیم ویژه‌ای تشکیل داده، و هماهنگی‌های داخلی را شخصا به عهده بگیرد. اکنون زمان آن است که دیپلماسی ایران از انفعالِ محض خارج شود.
