سرویس خبری ایران من: در فضای سیاسی پرتنش آمریکا، باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین این کشور، سخنانی مهم در دفاع از ارزش‌های دموکراتیک و آزادی بیان ایراد کرده است. این سخنرانی در شرایطی انجام می‌شود که فشارهای دولت دونالد ترامپ بر نهادهای آکادمیک و حقوقی افزایش یافته است. اوباما در پی آن است تا مؤسسات و شهروندان آمریکایی را به مقاومت در برابر اقداماتی فراخواند که به گفته او، ارزش‌های بنیادین دموکراسی آمریکا را تهدید می‌کند.
هشدار اوباما نسبت به فروپاشی نظم جهانی
باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده، از دانشگاه‌ها و مؤسسات حقوقی خواست در برابر فشارهای دولت دونالد ترامپ مقاومت کنند و از مردم آمریکا دعوت کرد که برای «فداکاری احتمالی» در راه حفظ ارزش‌های دموکراتیک آماده باشند.
اوباما در سخنرانی پنجشنبه‌شب خود در کالج همیلتون در شهر کلینتون، ایالت نیویورک، دولت ترامپ را متهم کرد به تلاش برای فروپاشی نظمی که پس از جنگ جهانی دوم در جهان شکل گرفته است.
او تصویری از فضای سیاسی دوران پس از جنگ ترسیم کرد، فضایی که در آن اختلاف‌نظرها در چارچوب احترام متقابل به قوانین و اصولی همچون آزادی بیان و استقلال قوه قضائیه مطرح می‌شد. به گفته او، این ارزش‌ها اکنون در حال فرسایش هستند. اوباما تأکید کرد: «اصلاح این وضعیت وظیفه همه ماست، از جمله شهروندان عادی که می‌گویند نه، این درست نیست.»
انتقاد از فشار بر دانشگاه‌ها و دعوت به مقاومت
رئیس‌جمهور پیشین همچنین گفت با برخی سیاست‌های اقتصادی دولت ترامپ، از جمله اعمال تعرفه‌های گسترده جدید، مخالف است. با این حال، نگرانی اصلی او از دولتی است که دانشگاه‌ها را تهدید می‌کند اگر دانشجویانی را که از حق آزادی بیان خود استفاده کرده‌اند، معرفی نکنند.
اوباما از دانشگاه‌ها خواست برای دفاع از آزادی علمی و سایر ارزش‌های بنیادین، آماده باشند حتی بودجه دولتی خود را از دست بدهند یا از منابع مالی موقوفه‌ها استفاده کنند – هرچند این موقوفات گاهی با محدودیت‌هایی از سوی اهداکنندگان در خصوص نحوه هزینه‌کرد همراه است. او گفت: «اگر شما یک دانشگاه هستید، شاید لازم باشد بررسی کنید که آیا واقعاً کارها را درست انجام داده‌اید؟ آیا واقعاً ارزش‌ها و قوانین خود را نقض کرده‌اید یا به نحوی قانون‌شکنی کرده‌اید؟ اما اگر چنین تخلفی نکرده‌اید و فقط تحت فشار قرار گرفته‌اید، باید بتوانید بگویید: این دقیقاً دلیلی است که ما این موقوفات کلان را در اختیار داریم.»
دولت ترامپ ماه گذشته کمک مالی ۴۰۰ میلیون دلاری به دانشگاه کلمبیا را لغو کرد. دولت اعلام کرد ممکن است این بودجه را در صورتی که دانشگاه پس از اعمال تغییراتی در سیاست‌های مربوط به اعتراضات حامی فلسطین – از جمله استفاده از نیروهای امنیتی جدید با اختیار بازداشت، ممنوعیت تظاهرات در ساختمان‌های آموزشی و بازنگری در برنامه‌های آموزشی مرتبط با خاورمیانه – دوباره برقرار کند.
علاوه بر آن، دولت فدرال بودجه‌های اختصاصی به دانشگاه هاروارد را نیز تحت بررسی قرار داده و کمک‌های مالی به دانشگاه پرینستون را به حالت تعلیق درآورده است. وزارت آموزش اعلام کرده که در حال بررسی ۶۰ دانشگاه و کالج است که به دلیل اعتراضات دانشجویی – عمدتاً در دوره ریاست‌جمهوری جو بایدن – به یهودستیزی متهم شده‌اند؛ اعتراض‌هایی که حمایت آمریکا از اسرائیل در جنگ غزه را هدف قرار داده بودند.
همچنین، دولت ترامپ برخی از دانشجویان و پژوهشگران غیرآمریکایی را که در حمایت از فلسطین فعالیت داشته‌اند، اخراج کرده یا درصدد اخراج آن‌هاست. وزارت آموزش از برخی مؤسسات خواسته است نام و ملیت دانشجویانی را که مظنون به یهودستیزی هستند، در اختیار این نهاد قرار دهند؛ اقدامی بی‌سابقه در حوزه تحقیقات حقوق مدنی.
مقایسه با دوران ریاست‌جمهوری خود و دفاع از ارزش‌های دموکراتیک
اوباما در سخنان خود مستقیماً به اعتراضات دانشگاهی یا درگیری‌های خاورمیانه اشاره نکرد، اما گفت: «در بیشتر دوران زندگی ما، گفتن اینکه شما مترقی هستید یا طرفدار عدالت اجتماعی یا آزادی بیان هستید، کار دشواری نبود و هزینه‌ای نداشت.»
او افزود: «اما حالا به جایی رسیده‌ایم که دیگر گفتن اینکه از چیزی حمایت می‌کنید کافی نیست؛ شاید واقعاً نیاز باشد دست به عمل بزنید.»
اوباما همچنین یادآور شد که اگر او به‌عنوان رئیس‌جمهور، شرکت‌های حقوقی مخالف با قانون خدمات درمانی مقرون‌به‌صرفه (اوباماکر) را تحت فشار قرار می‌داد، جمهوری‌خواهان به‌شدت اعتراض می‌کردند. او با انتقاد از اقدامات ترامپ گفت که وی با صدور فرمان‌های اجرایی، شرکت‌های حقوقی وابسته به وکلای دخیل در پرونده‌های علیه خود یا وکلای منتقدان سیاسی‌اش مانند هیلاری کلینتون را هدف فشار مالی قرار داده است. اوباما گفت: «غیرقابل تصور است که همین احزابی که امروز سکوت کرده‌اند، چنین رفتاری را از من یا بسیاری از پیشینیانم تحمل می‌کردند.»
او ادامه داد: «تصور کنید اگر من چنین کارهایی می‌کردم. تصور کنید اگر من مجوز خبرنگاری فاکس‌نیوز را از کاخ سفید لغو می‌کردم.» این سخن او اشاره‌ای بود به اقدامی از سوی دولت ترامپ که پس از آن‌که خبرگزاری آسوشیتدپرس اعلام کرد همچنان از عبارت «خلیج مکزیک» به جای «خلیج آمریکا» که نام مورد نظر دولت بود استفاده خواهد کرد، این رسانه را از پوشش برخی رویدادهای رسمی منع کرد. اوباما یادآور شد که در نخستین دوره ریاست‌جمهوری‌اش، فاکس‌نیوز را از مصاحبه با یکی از مقامات دولتی منع کرده بودند، اما در پی واکنش‌های منفی، از آن تصمیم عقب‌نشینی کرده بودند.
او سخنانش را با دفاع از ارزش‌هایی چون انعطاف‌پذیری و احترام به دیگران صرف‌نظر از نژاد، جنسیت، گرایش جنسی یا مذهب به پایان برد و گفت: «می‌دانم این روزها انگار مفهوم فراگیری به نوعی غیرقانونی تلقی می‌شود، اما می‌دانید چیست؟ من به آن باور دارم.»
