سرویس خبری ایران من: در شرایطی که جنگ اوکراین وارد مرحله حساسی شده، دولت جدید ایالات متحده به رهبری دونالد ترامپ تلاش می‌کند تا با رویکردی متفاوت، به این منازعه طولانی پایان دهد. در این میان، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، با موضع‌گیری‌های جدید خود نشان می‌دهد که صبر واشنگتن در برابر تعلل مسکو رو به پایان است. همزمان، اختلافات میان آمریکا و متحدان اروپایی بر سر چگونگی حل این بحران، چالش‌های جدیدی را پیش روی دیپلماسی بین‌المللی قرار داده است.
هشدار روبیو به روسیه: پایان صبر استراتژیک آمریکا
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، روز جمعه هشدار داد که فرصت روسیه برای نشان دادن جدیتش در مذاکرات صلح با اوکراین رو به پایان است و دولت ترامپ دیگر حاضر نیست بازی وقت‌کشی مسکو را تحمل کند.
روبیو که پس از نشست دو روزه وزرای ناتو در بروکسل سخن می‌گفت، تصریح کرد که صبر آمریکا از این‌همه حرف زدن درباره خودِ مذاکره لبریز شده و به‌طور تلویحی هشدار داد که روسیه باید در انتظار موج تازه‌ای از تحریم‌های ایالات متحده باشد.
او در جمع خبرنگاران اظهار داشت: «به‌زودی، ظرف چند هفته و نه چند ماه، مشخص خواهد شد که آیا روسیه واقعاً خواهان صلح است یا نه.» وی افزود که نمایندگان کنگره در حال تدوین بسته‌های تحریمی جدیدی هستند که مقامات دولت دیگر قادر به متوقف کردن آن‌ها نخواهند بود، مگر اینکه نشانه‌های روشنی از پیشرفت واقعی در مسیر صلح دیده شود.
ترامپ وعده داده است که به جنگ اوکراین پایان دهد و در این راستا در نقش میانجی میان مسکو و کی‌یف ظاهر شده است. بسیاری از تحلیلگران انتظار داشتند که با توجه به اشغال حدود یک‌پنجم از خاک اوکراین توسط روسیه و هزینه‌های سنگینی که مسکو در این جنگ متحمل شده، کرملین از چنین توافقی استقبال کند و این کی‌یف باشد که در برابر آن مقاومت نشان دهد.
اما سخنان اخیر روبیو نشان می‌دهد که دولت ترامپ به‌تدریج به همان دیدگاهی نزدیک می‌شود که پیش‌تر توسط دولت بایدن و حتی خود روبیو در دوران سناتوری‌اش مطرح شده بود: اینکه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، با حسن نیت پای میز مذاکره نمی‌نشیند.
بسیاری از تحلیلگران معتقدند رهبر کرملین صرفاً برای تقویت موقعیت نظامی و سیاسی خود در حال خریدن وقت است.
چالش‌های روابط آمریکا و اروپا در سایه بحران اوکراین
روبیو پس از پایان نشست ناتو سخنرانی کرد؛ نشستی که عکس‌های دوستانه و بیانیه‌های رسمی‌اش واقعیت تنش‌های عمیق میان آمریکا و اروپا را پنهان می‌کرد؛ از جمله اختلاف نظرها درباره جنگ اوکراین، تعرفه‌های اقتصادی پیشنهادی ترامپ و حتی مسئله گرینلند.
او همچنین خواسته دولت ترامپ را با متحدان ناتو در میان گذاشت؛ اینکه کشورهای عضو باید به شکل قابل‌توجهی هزینه‌های دفاعی خود را افزایش دهند و آن را به پنج درصد از تولید ناخالص داخلی برسانند – درخواستی سنگین که برای اروپایی‌ها با اقتصاد آسیب‌دیده از تعرفه‌های ترامپ، به‌سختی قابل‌پذیرش است.
در عین حال، روبیو در برابر خبرنگاران در حالی که تعرفه‌های پیشنهادی ترامپ را «ضروری» توصیف می‌کرد، لحنی نرم‌تر درباره موضوع افزایش بودجه نظامی در پیش گرفت و آن را «مسیر تدریجی برای رسیدن به سهم ۵ درصدی در آینده» دانست. او افزود که دیگر اعضای ناتو آماده‌اند تا نقش پررنگ‌تری ایفا کنند تا همبستگی ائتلاف افزایش یافته و وابستگی به آمریکا کاهش یابد.
یکی از مقامات ارشد وزارت خارجه تأیید کرد که موضوع تعرفه‌ها در دیدار روبیو با همتایانش در حاشیه نشست ناتو مطرح شده، اما این مقام که به شرط حفظ ناشناس بودن درباره جزئیات محرمانه سخن می‌گفت، اصرار داشت که فضای جلسه کاملاً دوستانه بوده است.
با این حال، نشانه‌هایی وجود داشت که حاکی از تلاش مقامات آمریکایی برای به حداقل رساندن تنش‌های آشکار در طول این نشست بود.
پس از دیدار روبیو با لارس لوکه راسموسن، وزیر خارجه دانمارک در روز پنج‌شنبه، وزارت خارجه آمریکا در گزارشی رسمی و خالی از جزئیات، این دیدار را تنها «تأییدی دوباره بر روابط میان دو کشور» توصیف کرد. در این بیانیه هیچ اشاره‌ای به گرینلند – سرزمین نیمه‌خودمختار دانمارکی که ترامپ وعده داده بود به هر قیمتی آن را تحت کنترل آمریکا درآورد – نشده بود.
اما راسموسن در پستی صریح در شبکه‌های اجتماعی نوشت که با صراحت تمام به روبیو گوشزد کرده است که «اظهارات مربوط به الحاق گرینلند، نه‌تنها توهین‌آمیز و غیرقابل قبول است، بلکه مصداق نقض حقوق بین‌الملل نیز محسوب می‌شود.»
در واکنش، روبیو روز جمعه مدعی شد که ایالات متحده نیازی به تصرف گرینلند ندارد، چرا که به گفته او، مردم این جزیره خود خواهان جدایی از دانمارک هستند. او گفت: «این ایده را ما در ذهنشان نکارده‌ایم. خودشان سال‌هاست که از استقلال سخن می‌گویند.»
گرچه درست است که گرینلند مسیر استقلال سیاسی بیشتری را دنبال می‌کند، اما تاکنون هیچ نشانه‌ای مبنی بر تمایل این سرزمین برای تبدیل شدن به بخشی از خاک آمریکا دیده نشده است.
تلاش‌های اروپا و واکنش روسیه در مسیر صلح اوکراین
علیرغم ادعاهای ترامپ مبنی بر اینکه توافق صلح در اوکراین می‌تواند فصل جدیدی در روابط آمریکا و روسیه بگشاید، کرملین تا کنون تنها با شروطی بسیار محدود برای برقراری آتش‌بس موافقت کرده است؛ از جمله توقف متقابل حملات به زیرساخت‌های انرژی – توافقی که هیچ‌یک از طرفین به آن پایبند نبوده‌اند.
در همین حال، کشورهای اروپایی نگران‌اند که ترامپ – که به پوتین علاقه‌مند و از منتقدان دائمی ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین است – در هرگونه توافق صلحی، منافع روسیه را در اولویت قرار دهد. به همین دلیل، تلاش‌های خود را برای حمایت از اوکراین تشدید کرده‌اند.
روز جمعه، فرماندهان نظامی فرانسه و بریتانیا به کی‌یف سفر کردند تا درباره استقرار احتمالی نیروها برای تضمین هرگونه آتش‌بس – شامل سامانه‌های دفاع هوایی و حضور نظامی در خشکی و دریا – گفتگو کنند. زلنسکی این موضوع را در جمع خبرنگاران اعلام کرد.
او همچنین افزود که کشورهای دیگری نیز در حال رایزنی برای اعزام نیروهای حافظ صلح هستند، اما از نام بردن آن‌ها خودداری کرد.
زلنسکی گفت که گفتگوها درباره استقرار نیروهای متحد در خاک اوکراین از دو ماه پیش آغاز شده و تا دستیابی به هرگونه توافق نهایی، دست‌کم یک ماه دیگر مذاکرات لازم است. او تأکید کرد: «امروز گفتگویی جدی و سازنده داشتیم. ما به این دیدارها ادامه خواهیم داد.»
در همین حال، کرملین هشدار داده است که حضور نیروهای کشورهای عضو ناتو در خاک اوکراین را تحمل نخواهد کرد.
روبیو در بروکسل همچنین ادعای برخی رسانه‌ها را رد کرد که تعطیلی آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا (USAID) توسط دولت ترامپ، مانع از ارسال سریع کمک‌های امدادی به میانمار پس از زلزله ویرانگر هفته گذشته شده است.
او بدون ارائه هیچ سندی، تأخیر در امدادرسانی را به گردن حکومت نظامی میانمار انداخت و گفت: «ما ثروتمندترین کشور جهان هستیم، اما منابع ما حد و مرزی دارد.» روبیو همچنین از دیگر کشورهای ثروتمند مانند چین و هند خواست که مسئولیت بیشتری در امدادرسانی بر عهده بگیرند.
