سرویس خبری ایران من: در هفتههای اخیر، تحولات جدیدی در روابط ایران و آمریکا شکل گرفته که توجه محافل سیاسی و دیپلماتیک را به خود جلب کرده است. ادعاهای متناقض درباره نحوه و چارچوب مذاکرات احتمالی بین دو کشور، ابهامات تازهای را در فضای سیاسی بینالمللی ایجاد کرده است. در این میان، موضوع هستهای همچنان محور اصلی اختلافات باقی مانده است.
تناقض در اظهارات مقامات آمریکایی و ایرانی
در پی اظهارات اخیر دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، درباره آغاز مذاکرات مستقیم با ایران، فضای ابهام و واکنشهای متناقضی در محافل دیپلماتیک شکل گرفته است. ترامپ اعلام کرده که دور تازهای از گفتوگوها با ایران قرار است روز شنبه و در سطحی بالا برگزار شود، اما مقامات جمهوری اسلامی ایران این ادعا را رد کرده و از طرح گفتوگو با میانجیگری کشور عمان سخن گفتهاند.
ترامپ در جریان دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در کاخ سفید گفته است که ایالات متحده بدون واسطه وارد گفتوگو با ایران شده است؛ موضوعی که به گفته او برخلاف تصور برخی مبنی بر استفاده از طرفهای ثالث یا کشورهایی دیگر برای میانجیگری است.
با این حال، جزئیات دقیق این مذاکرات از سوی دولت آمریکا منتشر نشده و مشخص نیست رئیسجمهور ایالات متحده به کدام فرایند گفتوگو اشاره دارد. این در حالی است که مقامهای ایرانی همان روز تأکید کردند پیشنهادی برای مذاکرات غیرمستقیم با واشنگتن ارائه کردهاند و از عمان به عنوان کشور واسطه نام بردند.
موضع آمریکا درباره برنامه هستهای ایران
ترامپ که پیشتر از توافق هستهای موسوم به برجام خارج شده بود، بار دیگر بر تمایل خود برای دستیابی به توافقی جدید با ایران تأکید کرده و هشدار داده در صورت عدم پیشرفت در مذاکرات، تهران ممکن است با تبعات جدی روبهرو شود. او تأکید کرده است که هدف اصلی آمریکا جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای است و این موضوع را «خط قرمز» سیاست خارجی خود عنوان کرده است.
در مقابل، مقامات جمهوری اسلامی بار دیگر تأکید کردهاند که برنامه هستهای ایران اهداف نظامی ندارد. گزارشهای اخیر نهادهای اطلاعاتی آمریکا نیز نشان میدهد که شواهدی مبنی بر تلاش ایران برای ساخت سلاح هستهای وجود ندارد و از سال ۲۰۰۳ تاکنون تصمیمی برای بازگشت به چنین برنامهای اتخاذ نشده است.
موضع ایران و نقش میانجیگری عمان
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، ضمن اشاره به پیشنهاد کشورش برای مذاکرات غیرمستقیم، از ایالات متحده خواست به این پیشنهاد «مسئولانه و سخاوتمندانه» پاسخ دهد. او عمان را گزینهای مناسب برای تسهیل روند گفتوگوها دانست و نقش پیشین این کشور در میانجیگری میان تهران و واشنگتن را یادآوری کرد.
عباس عراقچی، معاون پیشین وزارت امور خارجه ایران، نیز در اظهاراتی که توسط رسانههای داخلی بازتاب یافت، گفت که تهران گفتوگوی مستقیم با واشنگتن را نمیپذیرد و ترجیح میدهد مذاکرات از طریق یک میانجی دنبال شود. او تصریح کرد که ایران اکنون منتظر پاسخ آمریکا به پیشنهاد مطرحشده است.
از سوی دیگر، بنیامین نتانیاهو که همواره نسبت به برنامه هستهای ایران ابراز نگرانی کرده، در دیدار با ترامپ بار دیگر بر ضرورت مقابله با تهدیدهای احتمالی از سوی تهران تأکید کرد. او گفت که اسرائیل با حمایت آمریکا قادر خواهد بود در برابر تهدیدهای امنیتی ایران ایستادگی کند. نتانیاهو همچنین افزود که اگر امکان دستیابی به راهحلی دیپلماتیک و کامل وجود داشته باشد، همانگونه که در گذشته در مورد لیبی اتفاق افتاد، این مسیر باید دنبال شود.