سرویس خبری ایران من: در سال‌های اخیر، روابط ایران و ایالات متحده همواره با فراز و نشیب‌های بسیاری همراه بوده است. پس از خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۵، تنش‌ها میان دو کشور به اوج خود رسید. اکنون با آغاز دور جدیدی از مذاکرات هسته‌ای، امیدها برای گشایش دیپلماتیک احیا شده است، هرچند هر دو طرف با احتیاط به این فرآیند نگاه می‌کنند.
در آستانه دور تازه‌ای از مذاکرات هسته‌ای میان ایران و ایالات متحده، مقام‌های دو کشور از این نشست به‌عنوان فرصتی برای ارزیابی میزان تعهد و جدیت طرف مقابل یاد می‌کنند.
اهمیت مذاکرات پیش‌رو
این مذاکرات در شرایطی برگزار می‌شود که ایالات متحده بارها تأکید کرده دستیابی سریع به توافق برای جلوگیری از اقدامات احتمالی نظامی ضروری است. با این حال، مقام‌های ایرانی نسبت به نیت دولت آمریکا ابراز تردید کرده‌اند؛ به‌ویژه به دلیل خروج یک‌جانبه واشنگتن از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ.
دو مقام آمریکایی که نخواسته‌اند نام‌شان فاش شود، به پایگاه خبری آکسیوس گفته‌اند که هنوز مشخص نیست ایران در این مرحله به دنبال توافق واقعی است یا صرفاً تلاش دارد زمان بخرد.
ارزیابی دیدگاه‌ها
یک مقام ارشد دولت آمریکا با اشاره به هدف اصلی این نشست گفته است: «ما به‌دنبال این هستیم که مشخص شود آیا طرف ایرانی اراده سیاسی برای ورود به گفت‌وگوی جدی دارد یا خیر. در غیر این صورت، لازم است به سایر گزینه‌ها فکر کنیم.»
او در عین حال افزوده است که رئیس‌جمهور ترامپ آمادگی دارد برای دستیابی به توافق، در برخی مواضع انعطاف نشان دهد.
از سوی دیگر، سخنگوی وزارت خارجه ایران، اسماعیل بقایی، اعلام کرده است که تهران قصد دارد نیت طرف مقابل را در فضای مذاکره بسنجد و بر اساس آن تصمیم‌گیری کند. او همچنین تأکید کرده است که جمهوری اسلامی با وجود لحن تقابلی دولت آمریکا، همچنان فرصت دیپلماتیک را باز نگه داشته است.
جزئیات نشست و ترکیب هیئت‌ها
بر اساس گزارش‌ها، استیو ویتکوف، فرستاده ویژه ایالات متحده در امور ایران، ریاست هیئت آمریکایی را بر عهده خواهد داشت. او پس از دیداری با رئیس‌جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، راهی عمان خواهد شد؛ جایی که مذاکرات هسته‌ای قرار است برگزار شود. منابع مطلع می‌گویند موضوع ایران از محورهای گفت‌وگوی ویتکوف با مقام‌های روسیه بوده است.
در ترکیب هیئت آمریکایی، چهره‌هایی از شورای امنیت ملی و وزارت خارجه حضور دارند، از جمله اریک تراگر، مدیر ارشد امور خاورمیانه. ویتکوف از حامیان رویکرد دیپلماتیک در قبال ایران محسوب می‌شود، در حالی که برخی چهره‌های دیگر دولت ترامپ، از جمله مایک والتز و مارکو روبیو، به گزینه‌های سخت‌گیرانه‌تر تمایل دارند.
در مقابل، ایران هیئتی به ریاست عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه، به عمان اعزام خواهد کرد. عراقچی سابقه طولانی در مذاکرات هسته‌ای دارد و از اعضای ارشد تیم مذاکره‌کننده در توافق ۲۰۱۵ نیز بوده است. دو معاون دیگر وزارت خارجه نیز در این هیئت حضور خواهند داشت.
چشم‌انداز مذاکرات: راهکارها و احتمالات
برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که ایران احتمال ارائه پیشنهادی برای توافق موقت را بررسی می‌کند؛ پیشنهادی که بتواند فرصت بیشتری برای دستیابی به توافقی جامع و نهایی فراهم آورد.
در حالی که کاخ سفید اعلام کرده مذاکرات به‌صورت مستقیم انجام خواهد شد، مقام‌های ایرانی گفته‌اند ترجیح می‌دهند نشست آغازین به شکل غیرمستقیم و با حضور واسطه‌ها برگزار شود. یک منبع آگاه اعلام کرده است که در صورت مثبت بودن فضای اولیه، احتمال گفت‌وگوی مستقیم در ادامه روز وجود دارد.
یکی از مقام‌های دولت آمریکا اظهار داشته که ویتکوف مأموریت دارد پیام شخصی رئیس‌جمهور ترامپ را به رهبر جمهوری اسلامی ایران منتقل کند. این پیام بر تعهد آمریکا به راه‌حل دیپلماتیک تأکید دارد، اما در عین حال هشدار می‌دهد که واشنگتن اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد یا با اقدامات بی‌ثبات‌کننده در منطقه همراه شود.
سخنگوی کاخ سفید، کارولین لویت، موضع دولت را این‌گونه خلاصه کرده است: «ایران باید تصمیم بگیرد؛ یا به خواسته‌های رئیس‌جمهور ترامپ پاسخ مثبت دهد یا با پیامدهای احتمالی مواجه شود.»
