سرویس خبری ایران من: تنش‌های دیپلماتیک میان ایران و آمریکا وارد مرحله جدیدی شده است. پس از بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید و اعمال مجدد سیاست فشار حداکثری، دو کشور در تلاش برای ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای هستند. این تحولات در شرایطی رخ می‌دهد که ایران به افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم خود ادامه داده و جامعه بین‌المللی نگرانی‌های فزاینده‌ای درباره برنامه هسته‌ای این کشور ابراز کرده است.
سفر وزیر خارجه ایران به مسکو در آستانه دور دوم مذاکرات با آمریکا
در حالی که برنامه‌ریزی‌ها برای برگزاری دومین دور گفت‌وگوهای هسته‌ای میان ایران و آمریکا ادامه دارد، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، قرار است طی روزهای آینده راهی مسکو شود.
این سفر در حالی انجام می‌شود که چند روز پیش، عراقچی با استیو ویتکوف، فرستاده ویژه رئیس‌جمهور ایالات متحده در امور خاورمیانه، در پایتخت عمان دیدار و گفت‌وگو کرد. در آن نشست که با میانجیگری عمان صورت گرفت، دو هیأت در اتاق‌های مجزا مستقر بودند و فرستاده عمانی نقش انتقال‌دهنده پیام‌ها را ایفا می‌کرد.
هرچند هر دو طرف این مذاکرات را «سازنده» توصیف کردند، اما یکی از مقامات ارشد ایرانی در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز تأکید کرد که هدف اصلی این دیدار، صرفاً بررسی مقدمات برای مذاکرات احتمالی بعدی بوده است.
چالش‌ها و اختلافات در روند مذاکرات
در همین حال، بحث‌ها درباره محل برگزاری دور دوم مذاکرات همچنان ادامه دارد. گزارش‌ها حاکی است که آمریکا برگزاری این نشست را در رم پیشنهاد داده، اما منابع نزدیک به دولت ایران اعلام کرده‌اند که تهران محل دیگری، از جمله ژنو، را ترجیح می‌دهد.
موضع ایران در قبال ادامه این مذاکرات، توأم با احتیاط و تردید است. مقام‌های جمهوری اسلامی نسبت به امکان رسیدن به توافق، خوش‌بین نیستند و به‌ویژه به دولت ترامپ که پیش‌تر تهدید به اقدام نظامی علیه ایران کرده بود، اعتماد ندارند.
ایالات متحده خواستار توقف فعالیت‌های غنی‌سازی پیشرفته اورانیوم از سوی ایران است؛ روندی که از نگاه واشنگتن، تل‌آویو و برخی کشورهای اروپایی می‌تواند مسیر دستیابی به سلاح هسته‌ای را هموار کند. ایران این ادعا را رد کرده و تأکید دارد که اهداف برنامه هسته‌ای‌اش صرفاً صلح‌آمیز و در جهت تولید انرژی غیرنظامی است.
بر اساس اعلام سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، عراقچی در مسکو آخرین تحولات مربوط به گفت‌وگوهای انجام‌شده در عمان را با مقام‌های روسی مطرح خواهد کرد. روسیه یکی از امضاکنندگان توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ است و همواره از حق ایران برای توسعه یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی دفاع کرده است.
موقعیت داخلی ایران و فشارهای بین‌المللی
در داخل ایران نیز رویکردهای متفاوتی نسبت به مذاکرات دیده می‌شود. منابع آگاه در تهران پیش‌تر گفته بودند که رهبر جمهوری اسلامی، آیت‌الله علی خامنه‌ای، که تصمیم نهایی را در موضوعات راهبردی اتخاذ می‌کند، علیرغم بی‌اعتمادی شدید به ایالات متحده، به ویژه شخص دونالد ترامپ، ناچار به پذیرش مسیر مذاکره شده است. دلیل اصلی این چرخش، نگرانی از افزایش نارضایتی عمومی و خطر بروز اعتراضات گسترده به‌دلیل مشکلات اقتصادی عنوان شده است.
با بازگشت ترامپ به کاخ سفید و ازسرگیری سیاست «فشار حداکثری»، فضای تعامل میان دو کشور بار دیگر تیره شده است. رئیس‌جمهور آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای خارج شد و تحریم‌های سخت‌گیرانه‌ای را علیه جمهوری اسلامی بازگرداند.
در پی این اقدام، ایران از سال ۲۰۱۹ سطح غنی‌سازی اورانیوم خود را فراتر از سقف‌های توافق‌شده افزایش داد و ذخایری از اورانیوم با خلوص بالا تولید کرد؛ میزانی که به گفته ناظران بین‌المللی، به سطح مورد نیاز برای تولید جنگ‌افزار هسته‌ای بسیار نزدیک است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز بارها نسبت به این روند ابراز نگرانی کرده و در گزارش‌های خود تأکید داشته که مسائل مهمی از جمله وجود آثار اورانیوم در برخی سایت‌های اعلام‌نشده همچنان حل‌نشده باقی مانده‌اند.
در همین راستا، قرار است رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، روز چهارشنبه برای گفت‌وگو با مقامات ایرانی درباره موضوعات حل‌نشده به تهران سفر کند. وی پیش‌تر در پلتفرم ایکس (توییتر سابق) نوشته بود: «در شرایطی که نیاز به راه‌حل‌های دیپلماتیک بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود، تداوم همکاری با آژانس ضروری است.»
