سرویس خبری ایران من: در هفتههای اخیر، شاهد تحرکات دیپلماتیک گستردهای از سوی دولت ترامپ هستیم که نشان از تلاشهای جدی برای حل و فصل دو بحران مهم بینالمللی دارد: جنگ اوکراین و مسئله هستهای ایران. این تحولات در حالی رخ میدهد که تنشهای منطقهای و جهانی در حال افزایش است و فشارها برای دستیابی به راهحلهای دیپلماتیک شدت گرفته است.
مقامات آمریکایی راهی اروپا شدند؛ محور مذاکرات: اوکراین و ایران
در ادامه تلاشهای دیپلماتیک دولت ترامپ برای پایان دادن به جنگ اوکراین و بررسی امکان توافقی جدید با ایران، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، و استیو ویتکوف، نماینده ویژه کاخ سفید، این هفته عازم اروپا میشوند.
وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده روبیو و ویتکوف روزهای چهارشنبه و پنجشنبه در پاریس با مقامهای ارشد اروپایی دیدار میکنند تا درباره جنگ اوکراین رایزنی کنند. یک منبع دیپلماتیک فرانسوی خبر داده که قرار است ویتکوف روز پنجشنبه با ژان نوئل بارو، دیپلمات ارشد فرانسه، دیدار داشته باشد. محور گفتوگوی این دو، تحولات اوکراین، وضعیت خاورمیانه و آینده برنامه هستهای ایران خواهد بود.
مذاکرات غیرمستقیم با ایران و تحرکات دیپلماتیک
همچنین به گفته یک منبع آگاه آمریکایی، ویتکوف در ادامه این سفر به رم خواهد رفت تا در نشستی با حضور مقامهای ایرانی شرکت کند؛ جلسهای که گفته میشود در ادامه مذاکرات غیرمستقیم هفته گذشته در عمان برگزار میشود.
این تحرکات دیپلماتیک در حالی شدت گرفتهاند که به گفته منابع دولتی، کاخ سفید از بنبست در روند دستیابی به توافق صلح برای پایان دادن به جنگ اوکراین ناامید شده است. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، بارها موضع سرسختانه روسیه را مورد انتقاد قرار داده، اما همزمان، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین را نیز به دلیل آنچه «زمینهسازی برای تهاجم گسترده روسیه» عنوان کرده، مسئول میداند.
چالشهای پیش روی توافق هستهای و تهدیدهای ترامپ
در حوزه ایران نیز نشانههایی از تلاش تازه دولت ترامپ برای رسیدن به یک توافق هستهای دیده میشود. مذاکرات غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن در عمان برگزار شده و هر دو طرف آن را «سازنده» توصیف کردهاند؛ گرچه منابع نزدیک به گفتوگوها تأکید دارند که فاصله تا یک توافق واقعی همچنان زیاد است.
همزمان با این تحرکات دیپلماتیک، ترامپ روز دوشنبه هشدار داد که اگر توافقی حاصل نشود، آماده است دستور حمله به تأسیسات هستهای ایران را صادر کند. منابع مطلع میگویند او روز سهشنبه جلسهای با مقامات ارشد امنیت ملی در کاخ سفید برگزار کرده و تمرکز اصلی جلسه، برنامه هستهای ایران بوده است.
ترامپ از فوریه امسال کمپین «فشار حداکثری» علیه جمهوری اسلامی را از سر گرفته است؛ سیاستی که در دوران اول ریاستجمهوریاش پس از خروج از توافق هستهای ۲۰۱۵ (برجام) در پیش گرفت و با بازگرداندن تحریمهای سنگین علیه ایران همراه بود.
از آن زمان، برنامه هستهای ایران با شتابی بیسابقه پیش رفته است. در دوران ریاستجمهوری جو بایدن، مذاکراتی میان دو کشور به شکل غیرمستقیم ادامه یافت، اما دستاوردی جدی از آن حاصل نشد.