سرویس خبری ایران من: در شرایط کنونی، مذاکرات بین ایران و آمریکا وارد مرحلهای حساس شده است. نماینده ترامپ در این مذاکرات، خواستههای آمریکا را پیش از دور دوم مذاکرات که قرار است در رم ایتالیا برگزار شود، به جمهوری اسلامی اعلام کرده است. این مذاکرات میتواند سرنوشتساز باشد و مسیر آینده روابط دو کشور را تعیین کند.
جمهوری اسلامی باید بداند که فرصت جدیدی برای بازگشت به نظم جهانی پیشِروی او قرار گرفته است و امیدوارم همچون گذشته آن را نسوزاند.
نماینده ترامپ در مذاکرات با ایران، سهواً یا عمداً، کف و سقف خواستهها و مطالبات آمریکا را پیش از آغاز دوره دوم مذاکرات در ۱۹ آوریل، که قرار است در رم (ایتالیا) برگزار شود، به جمهوری اسلامی اطلاع داد.
خواستههای آمریکا و موضع ایران در مورد غنیسازی
کف خواسته آمریکا، موافقت با غنیسازی اورانیوم به میزان ۳.۶۷ درصد در خاک ایران است. جمهوری اسلامی میتواند با این خواسته آمریکا موافقت کند، و موافقت جمهوری اسلامی با کف خواسته آمریکا بهمعنای این است که قصد بلندپروازی و برنامه ساخت بمب اتم را ندارد؛ همان سیاستی که بارها از سوی مقامات جمهوری اسلامی اعلام شده است و علاوه بر آن، ادعا کردهاند که بر اساس فتوای مقام رهبری، حضرت آیتالله خامنهای، ساخت بمب اتم حرام است.
علاوه بر فتوای رهبری، جمهوری اسلامی برای اثبات ادعای خود مبنی بر اینکه برنامهای برای ساخت بمب اتم ندارد و با غنیسازی ۳.۶۷ درصد صرفاً قصد دارد نیازهای خود برای پروژههای علمی و فعالیتهای غیرنظامی را تأمین کند، باید اقدامات عملی انجام دهد.
حال جمهوری اسلامی ایران برای اعتمادسازی و راستیآزمایی چه باید بکند؟
۱. باید ثابت کند که هدف از دنبال کردن فعالیتهای هستهای، اهداف نظامی نیست و باید بلافاصله از حضور و دخالت نظامیان در فعالیتهای هستهای جلوگیری کند.
۲. تأسیسات فردو، اصفهان، اراک، آباده در استان فارس و مراکز مخفی که آژانس ادعا میکند وجود دارند، باید معدوم و تخریب شوند و فقط تأسیسات غنیسازی نطنز حفظ گردد و بهمدت دو سال تحت نظارت آژانس، که حداقل ۵۰ درصد کارشناسان آن آمریکایی و اروپایی باشند، فعالیتهای خود را ادامه دهد. سایر مراکز فعالیتهای هستهای و غنیسازی باید تعطیل و نابود شوند. وقتی ایران ادعا میکند قصد ساخت بمب اتم ندارد، هیچ لزومی به ادامه فعالیتهای هستهای گسترده وجود ندارد.
۳. موشکهای بالستیک با هر میزان برد (کیلومتر) باید نابود شوند و با کشورهای حوزه خلیج فارس و منطقه خاورمیانه، از جمله اسرائیل و ترکیه، قرارداد تضمین امنیتی منعقد شود. طبق این قرارداد، تعرض به خاک هر کشور، تعرض به خاک دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس و خاورمیانه محسوب میشود، و آمریکا، بریتانیا و چین بهعنوان کشورهای ناظر بر قرارداد تضمین امنیتی عمل خواهند کرد. در این قرارداد، کشورها متعهد میشوند از هرگونه دخالت در امور داخلی یکدیگر خودداری کنند و در صورت تخلف، کشورهای عضو موظف هستند بهسرعت و بدون فوت وقت به درخواست کشور شاکی رسیدگی کنند. این قرارداد مشابه ناتو خواهد بود، که اروپا را پس از جنگ جهانی به آرامش و امنیت رساند.
۴. آمریکا تمام تحریمهای اولیه جمهوری اسلامی را، پس از اطمینان از اعتمادسازی و راستیآزمایی ایران، حداکثر ظرف مدت دو ماه لغو خواهد کرد و طرفین طی دو سال، سفارتهای خود را بازگشایی میکنند.
۵. روابط فرهنگی، سیاسی و اقتصادی میان شهروندان دو کشور باید امکانپذیر باشد و رفتوآمد شهروندان آزاد شود.
۶. بهمحض توافق جمهوری اسلامی و ایالات متحده آمریکا، جمهوری اسلامی باید قادر باشد برای رفع نیازهای مالی خود، روزانه دو میلیون بشکه نفت بفروشد. همچنین با تصویب کامل FATF و اجرای شفافسازی مالی در روابط تجاری و اقتصادی، یکی از بندهای اعتمادسازی و راستیآزمایی را محقق کند.
توافق با آمریکا در دسترس است، و اگر جمهوری اسلامی تن به توافق ندهد، مقصر خواهد بود؛ زیرا این ادعا که «نمیخواهم بمب اتم بسازم، اما میخواهم تأسیسات فردو را حفظ کنم» در تعارض و تناقض است. علاوه بر آن، اگر قرارداد تضمین امنیتی منطقهای میان تمام کشورهای منطقه و ۱۵ همسایه ایران منعقد شود، جمهوری اسلامی نیازی به موشکهای بالستیک ندارد و میتواند با سلاحهای متعارف، از مرزهای خود در مقابله با اشرار و تروریستها دفاع کند.
فرصتی برای صلح و ثبات منطقهای
در شرایط کنونی، توافق با آمریکا میتواند فرصت مناسبی برای کاهش تنشها و بهبود وضعیت اقتصادی ایران باشد. راهحلهای ارائه شده، مسیری منطقی برای اثبات ادعای ایران مبنی بر صلحآمیز بودن فعالیتهای هستهای است. همچنین، قرارداد تضمین امنیتی منطقهای میتواند به ایجاد ثبات و امنیت پایدار در خاورمیانه کمک کند. در نهایت، تصمیم جمهوری اسلامی در این مذاکرات، تعیینکننده مسیر آینده کشور و روابط آن با جامعه بینالمللی خواهد بود.