سرویس خبری ایران من: سیدحسن موسویان، دیپلمات ارشد پیشین جمهوری اسلامی ایران و از اعضای باسابقه تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، شامگاه گذشته در یک مناظره تلویزیونی در شبکه الجزیره، به بررسی ابعاد تازه‌ای از روابط هسته‌ای ایران و آمریکا، وضعیت کنونی مذاکرات و چشم‌انداز دیپلماسی در قبال برنامه هسته‌ای تهران پرداخت. او در این گفت‌وگو تأکید کرد که ایالات متحده اکنون با واقعیتی جدید روبروست: ایران در آستانه تبدیل شدن به کشوری هسته‌ای قرار گرفته و چاره‌ای جز بازگشت به دیپلماسی ندارد.
فشار حداکثری شکست خورد؛ ایران قوی‌تر بازگشته است
موسویان در تحلیل تحولات چند سال اخیر، خاطرنشان کرد که دونالد ترامپ با خروج از توافق هسته‌ای برجام در سال ۲۰۱۸، مسیر دیپلماسی را بست و تلاش کرد از طریق اعمال تحریم‌های شدید و فشارهای اقتصادی بی‌سابقه، ایران را وادار به تسلیم کند؛ اما نتیجه این سیاست، خلاف انتظار واشنگتن بود. به گفته او، باوجود خسارات سنگین اقتصادی برای ایران، برنامه هسته‌ای تهران نه‌تنها متوقف نشد، بلکه پیشرفت بیشتری یافت و سطح غنی‌سازی اورانیوم افزایش یافت.
آمریکایی به این واقعیت پی برده‌اند که تنها مسیر مؤثر، بازگشت به راه‌حل دیپلماتیک است، چراکه ایران در آستانه تبدیل‌شدن به یک کشور هسته‌ای قرار دارد.»
تفاوت نگاه ایران و آمریکا؛ تأکید تهران بر حقوق برابر در چارچوب NPT
موسویان با اشاره به موضع ثابت جمهوری اسلامی ایران، بار دیگر تأکید کرد که تهران هیچ‌گاه به دنبال ساخت بمب هسته‌ای نبوده و نیست. او اعلام کرد که ایران آماده است تا تحت نظارت شفاف و سازوکارهای بین‌المللی، فعالیت‌های هسته‌ای خود را ادامه دهد و همان حقوقی را مطالبه می‌کند که کشورهایی چون ژاپن، آلمان و برزیل در استفاده صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای دارا هستند.
وی افزود: «آمریکا باید با کنار گذاشتن نگاه تبعیض‌آمیز، به حقوق مشروع ایران تحت معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) احترام بگذارد.»
پاسخ به ادعاهای آمریکا درباره غنی‌سازی ۶۰ درصدی
در بخش دیگری از این مناظره، موسویان به انتقاد از ادعای آمریکا مبنی بر تلاش ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای از طریق غنی‌سازی ۶۰ درصدی پرداخت و آن را «گمراه‌کننده» توصیف کرد. او یادآور شد که در چارچوب برجام، ایران متعهد به غنی‌سازی زیر ۵ درصد بود و تا زمانی که آمریکا از توافق خارج نشده بود، به‌طور کامل به تعهدات خود پایبند مانده بود.
وی گفت: «خروج یک‌جانبه واشنگتن از توافق، عامل اصلی بحران کنونی است. با این حال، تهران همچنان آماده کاهش سطح غنی‌سازی در صورت احیای توافق است.»
ایستادگی اقتصادی و حفظ استقلال ملی
موسویان در ادامه گفت‌وگو، با اشاره به مشکلات اقتصادی حاد ناشی از تحریم‌ها از جمله تورم بالای ۴۰ درصد و سقوط ارزش ریال، تأکید کرد که ملت ایران علی‌رغم فشارها، حاضر به معامله بر سر کرامت، استقلال و حاکمیت خود نشده‌اند. او افزود که تجربه دو دهه گذشته نشان داده است که ایرانی‌ها در برابر تحریم‌ها مقاومت کرده‌اند و همچنان بر حقوق مشروع هسته‌ای خود پافشاری دارند.
موقعیت متفاوت آمریکا نسبت به ۲۰۱۵؛ اجماع جهانی فروریخته است
به باور موسویان، ایالات متحده دیگر در موقعیت سال ۲۰۱۵ نیست. او با اشاره به چالش‌های متعدد داخلی و خارجی واشنگتن گفت که آمریکا اکنون نه‌تنها با ایران، بلکه با کشورهای دیگری چون چین، روسیه، اروپا و کانادا درگیر جنگ اقتصادی است و در این شرایط، فاقد انسجام لازم برای تقابل مؤثر با ایران است.
هشدار درباره سناریوی نظامی و احتمال تغییر راهبرد ایران
در بخشی صریح از اظهاراتش، موسویان هشدار داد که اگر آمریکا به هیچ‌گونه توافقی با ایران نرسد و در عوض گزینه نظامی را انتخاب کند، ایران ممکن است در واکنش به چنین حمله‌ای، تصمیم به تولید سلاح هسته‌ای بگیرد. به گفته او، اگر وضعیت به مرحله درگیری برسد، دولت‌های بعدی آمریکا نیز ناگزیر خواهند بود با ایرانی برخورد کنند که به یک قدرت هسته‌ای بدل شده است.
شکست‌های آمریکا در منطقه و ناتوانی در مهار قدرت ایران
موسویان در ادامه به تجربه شکست‌های نظامی آمریکا در خاورمیانه، به‌ویژه در عراق و افغانستان اشاره کرد و افزود که حتی اسرائیل نیز نتوانسته توان نظامی ایران را از بین ببرد. این اظهارات در راستای تأکید بر ناتوانی گزینه نظامی در مواجهه با جمهوری اسلامی مطرح شد.
ضرورت پایبندی به حقوق بین‌الملل در مذاکرات پیش رو
موسویان در بخش پایانی اظهارات خود تأکید کرد که اگر قرار است توافق جدیدی میان تهران و واشنگتن حاصل شود، این توافق باید بر اساس معیارهای پذیرفته‌شده جهانی و در چارچوب معاهده NPT باشد. به گفته او، تنها راه رسیدن به توافق پایدار، احترام متقابل به حقوق و تعهدات طرفین است.
دیپلماسی؛ تنها راه ممکن
او در پایان گفت: «جنگ هیچ‌گاه راه‌حل نبوده و نخواهد بود. تنها مسیر معقول، بازگشت به میز مذاکره است؛ با سازوکارهایی چون راستی‌آزمایی، شفافیت و بازرسی‌های بین‌المللی که می‌توانند تضمین کنند که برنامه هسته‌ای ایران صرفاً صلح‌آمیز باقی می‌ماند.»
