سرویس خبری ایران من: روابط هستهای ایران و قدرتهای جهانی طی سالهای اخیر با فراز و نشیبهای متعددی همراه بوده است. پس از خروج آمریکا از توافق هستهای در سال ۲۰۱۸، تنشها میان دو کشور افزایش یافت. اما اکنون، با برگزاری دورهای تازهای از مذاکرات، روزنههای امید برای دستیابی به توافقی جدید پدیدار شده است.
دیدگاه مثبت آژانس بینالمللی انرژی اتمی به مذاکرات
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در گفتوگویی با روزنامه ایتالیایی «لا رپوبلیکا» که روز یکشنبه منتشر شد، با نگاهی امیدوارانه به روند مذاکرات هستهای میان ایران و آمریکا، تأکید کرد که دو طرف «آمادگی داشتند وارد گفتوگو درباره مسائل مشخص شوند».
این مذاکرات که با نقشآفرینی عمان در حال انجام است، قرار است روز شنبه از سر گرفته شود. محل گفتوگوها در دور سوم، از رم به مسقط، پایتخت عمان منتقل خواهد شد.
گروسی ضمن ابراز رضایت از روند گفتوگوهای اخیر گفت: «واقعیت این است که این دور از مذاکرات میتوانست به بنبست برسد و اگر این اتفاق میافتاد، همه چیز متوقف میشد.» او بدون اشاره به جزئیات افزود: «چنین خطری وجود داشت. اما فضای مثبتی که در رم حاکم بود، نشان داد که امکان پیشرفت وجود دارد.»
چالشهای پیش روی مذاکرات
با این حال، چهار ساعت مذاکره میان هیأتهای ایرانی و آمریکایی در روز شنبه، بدون دستیابی به پیشرفت ملموس برای حل اختلافات دیرینه بر سر برنامه هستهای ایران به پایان رسید.
آمریکا، اسرائیل و شماری از کشورهای غربی، تهران را متهم میکنند که به دنبال دستیابی به سلاح هستهای است، ادعایی که ایران آن را همواره رد کرده است. دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین آمریکا نیز بارها هشدار داده که اگر ایران به توافقی جدید تن ندهد، باید منتظر تبعات نظامی باشد. اسرائیل، که تنها دارنده تسلیحات هستهای در خاورمیانه محسوب میشود، در این میان نگران گسترش نفوذ ایران در منطقه است.
تاریخچه توافق هستهای و وضعیت کنونی
توافق هستهای سال ۲۰۱۵ میان ایران و قدرتهای جهانی (آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان) با هدف کاهش تحریمهای اقتصادی در ازای محدودیت شدید در غنیسازی اورانیوم و کاهش ذخایر مواد غنیشده ایران به امضا رسید. این توافق همچنین رژیم بازرسیهای گسترده آژانس بر فعالیتهای هستهای ایران را تضمین میکرد.
اما در سال ۲۰۱۸، دونالد ترامپ در دوره نخست ریاستجمهوریاش، آمریکا را از این توافق خارج کرد و تحریمها علیه ایران را بازگرداند. در پی آن، تهران نیز اعلام کرد که فعالیتهای غنیسازی را از سر گرفته است. اکنون ترامپ خواهان حصول توافقی جدید با شروط متفاوت است.