سرویس خبری ایران من: در دنیای پیچیده دیپلماسی امروز، مذاکرات بین‌المللی نقش مهمی در تعیین جایگاه کشورها ایفا می‌کند. اخیراً، محمد عطریانفر، از چهره‌های سیاسی اصلاح‌طلب، دیدگاه‌های خود را درباره رویکرد ایران به مذاکرات، به‌ویژه مذاکرات هسته‌ای، بیان کرده است. در ادامه، ضمن بررسی نظرات ایشان، به اهمیت تعادل در روابط بین‌المللی و پرهیز از افراط و تفریط در سیاست خارجی می‌پردازیم.
دیدگاه‌های عطریانفر درباره مذاکرات و سیاست خارجی ایران
به گزارش ایران من، محمد عطریانفر با اشاره به فرمایشات رهبری مبنی بر اینکه همه مسائل کشور نباید به گفت وگوها گره زده شود، گفت: در ارتباط با این موضوع هم می‌توان به نتیجه‌گیری‌هایی اشاره کرد که از مجموعه گفت وگوهای رهبر معظم انقلاب در طول دو دهه اخیر درخصوص مسائل هسته‌ای و سیاست خارجی حاصل شده است و همچنین می‌توان به تدابیری که مقامات ارشد کشور در این زمینه اتخاذ کرده‌اند اشاره کرد.
وی با بیان اینکه در مواجهه با مسائل، معمولاً ابتدا هدفی مشخص تعریف می‌کنیم و سپس راه‌هایی برای دستیابی به آن هدف فراهم می‌آوریم، افزود: مذاکره در این فرآیند، نه به‌عنوان هدف مستقل، بلکه به‌عنوان ابزار و مکانیسمی برای رسیدن به هدف نهایی مطرح است. به عبارت دیگر، مذاکره فرایندی است که برای نیل به اهداف از پیش تعیین‌شده به‌کار می‌رود.
عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی عنوان کرد: به نظر می‌رسد که نقد رهبر معظم انقلاب به افرادی است که تأکید می‌کنند مذاکره باید صرفاً برای مذاکره باشد درحالی که افراد دلسوز کشور، باید وقت خود را صرف مسائل بی‌اهمیت نکنند و به‌جای آن، ذهن خود را به اهدافی معطوف کنند که در راستای تأمین منافع مردم قرار دارد.
مذاکره به عنوان ابزاری برای تأمین منافع ملی
عطریانفر با طرح این سوال که ما اساساً برجام را برای چه می‌خواهیم و مسائل هسته‌ای و مذاکره با دنیای غرب را با چه هدفی دنبال می‌کنیم؟ خاطرنشان کرد: همه این‌ها سازوکارهایی هستند که به ما کمک می‌کنند تا رضایتمندی ملی و عمومی را افزایش دهیم، معیشت مردم را تأمین کنیم، امید به آینده کشور را تقویت کرده و روحیه جوانان را بهبود بخشیم از این‌رو باید این روندها را از یکدیگر تفکیک کنیم.
وی با بیان اینکه مشکل اساسی که امروز کشور با آن مواجه است، این است که سیاست‌ورزی در ایران دچار عوام‌زدگی شده است و به افراد با هر سطحی از دانش و تخصص اجازه داده می‌شود که در حوزه سیاست، به‌ویژه سیاست‌های مرتبط با روابط بین‌الملل، اظهارنظر کنند، ادامه داد: رفتارهای رادیکال گذشته ناشی از همین عوام‌زدگی است؛ نیروهای افراطی و تندرو بدون تخصص و آگاهی کافی، با رفتارهای نابخردانه در مسائل مهم مداخله و اظهار نظر می‌کنند.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب افزود: دنیای خارج درک دقیقی از سیاست‌های ایران ندارد و نمی‌داند که برخی رویکردهای تندرو و افراطی داخلی، بازتاب‌دهنده تدابیر و تصویرسازی‌های ملی نیستند، بلکه ناشی از رقابت‌های داخلی برای تصاحب قدرت محسوب می‌شوند.
آسیب‌شناسی رویکردهای افراطی به دیپلماسی
عطریانفر با بیان اینکه در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵، ایران درگیر پروژه برجام بود و خوشبختانه موفقیت‌های چشمگیری در این زمینه کسب شد، عنوان کرد: ایران توانست دیدگاه‌های خود را در عرصه جهانی و در سازمان ملل متحد به خوبی مطرح کند. با این حال، رخدادهای تندی نیز به وقوع پیوست که زمینه‌ساز واکنش‌های منفی کشورهای عضو برجام، به‌ویژه گروه ۱+۵ و در رأس آن‌ها ایالات متحده آمریکا شد.
وی با تاکید بر اینکه تمام این موارد، آسیب‌هایی هستند که حرکت‌های داخلی، ناشی از مقابله‌گرایی، مطالبه‌گری و سهم‌خواهی برخی گروه‌های تندرو، بر اقدامات ملی ما تأثیر می‌گذارند، اظهار کرد: در این مقطع تاریخی، با توجه به تجارب گذشته و نظارت کامل رهبر معظم انقلاب بر مذاکرات هسته‌ای، ما این موضوع را با جدیت دنبال می‌کنیم. ایشان در این زمینه کارشناس هستند و نظرات کاملاً سازنده‌ای ارائه می‌دهند.
وی با اشاره به بخش دیگری از فرمایشات رهبری مبنی بر اینکه گفت‌وگوهای عمان را یکی از ۱۰ ها اقدام وزارت امور خارجه است، بیان کرد: یکی از وظایف اساسی و مهم وزارت خارجه، مذاکرات هسته ای است و این وزارتخانه مسئول تنظیم‌گری و تعادل‌بخشی روابط ایران در این کشتی متلاطم جهانی است.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب، ایران را یکی از ۲۰۰ کشوری عنوان کرد که در دنیا دارای موقعیت بسیار مهم و استراتژیک است به ویژه از نظر موقعیت جغرافیایی، منابع، زیرساخت‌ها و به طور خاص نیروی انسانی و افزود: این عوامل، جایگاه ایران را در موقعیت مهمی در جهان قرار داده است. بنابراین، ما حق نداریم با حرکات و رفتارهای افراطی خود به نسل‌های آینده آسیب برسانیم، زیرا این اقدامات تأثیرات و تبعات منفی به همراه خواهد داشت.
عطریانفر با تاکید بر اینکه ما باید به تمام نیروهای سیاسی، به‌ویژه آن دسته از نیروهایی که از گروه‌های رادیکال و افراطی حمایت می‌کنند، یادآوری کنیم که حق ندارند از منابع ملی برای پیشبرد اهداف و تمایلات قدرت‌طلبانه خود بهره‌برداری کرده و به ملت آسیب برسانند، گفت: این ملت، ملتی مقاوم و پایدار است، نسل جوان ما باید بهترین سرمایه‌اش، یعنی اعتماد به نظام، اعتماد به پایداری کشور و ایمان به استمرار خدمت به میهن را تقویت کند؛ امری که متأسفانه برخی از افراد درک درستی از آن ندارند.
ضرورت تعادل و واقع‌بینی در سیاست خارجی
وی به بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه نسبت به مذاکرات نه خیلی خوشبین و نه خیلی بدبین هستند اشاره و اظهار کرد: در تعامل با غرب، به‌طور ناخواسته دو جریان در کشور شکل گرفته است؛ یکی جریانی که غرب را با تمام خوبی‌ها و بدی‌هایش طرد می‌کند و دیگری جریانی که غرب را با همه خوبی‌ها و بدی‌هایش می‌پذیرد. در حقیقت، این دو دیدگاه شباهت زیادی به نظراتی دارند که در آغاز مشروطه در ایران وجود داشت.
عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی با بیان اینکه گروهی که غرب را به‌طور کلی رد می‌کنند، درک صحیحی از جایگاه ایران در دنیای توسعه‌یافته امروز ندارند، افزود: موضع رهبر معظم انقلاب در این زمینه رد هر دو نظریه است و ایشان بر این باورند که باید با نگاهی واقع‌بینانه و با پرهیز از آرمان‌گرایی‌های افراطی با پدیده‌های پیرامون خود برخورد کنیم. نباید خودباخته یا خودشیفته شویم و از افراط و تفریط پرهیز کنیم. این موضع، موضعی هوشمندانه و عاقلانه است و تذکر ایشان پاسخی به برخی رفتارهای گذشته در کشور به شمار می‌آید.
به گزارش ایران من از وزارت امور خارجه، دور دوم گفتگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا که با هماهنگی و تسهیل‌گری وزیر امور خارجه عمان و با حضور سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و استیو ویتکوف نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امور خاورمیانه روز شنبه ۳۰ فروردین ماه در شهر رم برگزار و با تفاهم طرفین درمورد برگزاری دور دیگری از گفت وگوها در هفته آینده پایان یافت.
در این دور از گفت وگوها مذاکره‌کنندکان ارشد ایرانی و آمریکایی ضمن ترسیم چارچوب کلی مذاکرات، دیدگاه‌های خود را در مورد برخی از موضوعات مهم در حوزه رفع تحریم‌ها و موضوع هسته‌ای تبادل و دو طرف توافق کردند دور بعدی مذاکرات غیرمستقیم را روز شنبه آینده در مسقط ادامه دهند.
با توجه به اینکه تصمیم‌گیری در مورد هر دو موضوع “رفع موثر تحریم‌ها” و “اعتمادسازی در مورد ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران” نیازمند بحث و بررسی دقیق‌تر در سطح کارشناسی است، مقرر گردید هیات‌های فنی ایران و آمریکا روز چهارشنبه این هفته در مسقط جلسه‌ای را با تسهیل‌گری وزارت خارجه عمان برگزار کنند.
