سرویس خبری ایران من: در روزهای اخیر، دونالد ترامپ با رویکرد متمایز و شخصی خود، تلاش گسترده‌ای را برای مدیریت همزمان چندین بحران بین‌المللی آغاز کرده است. این اقدامات که با سفر او به عربستان سعودی همراه شده، نشان‌دهنده استراتژی جدید آمریکا در عرصه سیاست خارجی است – استراتژی‌ای که ترامپ آن را در تقابل با رویکردهای سنتی دهه‌های گذشته قرار می‌دهد و بر مبنای «معامله‌محوری» و اصل «اول آمریکا» تعریف می‌کند.
ترامپ همزمان چهار بحران جهانی را هدف گرفته است، همزمان با فرود هواپیمای ایرفورس وان در ریاض، تیم دیپلماتیک ترامپ وارد فاز پرکاری شد تا به‌طور همزمان چهار بحران جدی جهانی را مدیریت کند.
ترامپ با هدف جذب یک تریلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی به خاورمیانه سفر کرده، اما در پس تشریفات رسمی نشست خلیج فارس، روی این شرط سیاسی حساب باز کرده که سبک شخصی و پرهیاهوی او می‌تواند در جایی موفق شود که سیاست‌های سنتی آمریکا طی دهه‌ها ناکام مانده‌اند.
ترامپ در سخنرانی خود در نشست سرمایه‌گذاری آمریکا-عربستان گفت: «همان‌طور که بارها نشان داده‌ام، آماده‌ام به درگیری‌های گذشته پایان دهم و شراکت‌های تازه‌ای برای جهانی بهتر و باثبات‌تر بنا کنم — حتی اگر اختلافاتمان عمیق باشد.»
تحول در سیاست آمریکا در قبال سوریه
اعلام لغو تحریم‌های آمریکا علیه سوریه از سوی ترامپ حاضران را غافلگیر کرد و با واکنش ایستاده و پرشور آنها روبه‌رو شد. او گفت که به دولت جدید سوریه پس از سقوط رژیم اسد «فرصتی برای عظمت» خواهد داد. ترامپ همچنین قول داد کاری را انجام دهد که هیچ رئیس‌جمهور آمریکا در ۲۵ سال گذشته جرأتش را نداشته: دیدار مستقیم با رئیس‌جمهور سوریه. تا همین اواخر، ترامپ در محافل خصوصی از احمد الشرعا — چهره‌ای که به دلیل ارتباط با القاعده در لیست تروریستی آمریکا قرار دارد — به عنوان «یک جهادی» یاد می‌کرد. حالا او قصد دارد چهارشنبه با رهبر جدید سوریه دیدار کند و وزیر خارجه‌اش، مارکو روبیو، را به ترکیه می‌فرستد تا در اواخر هفته با همتای سوری خود گفت‌وگو کند.
بحران غزه و مذاکرات صلح
تنها چند ساعت پیش از سفر ترامپ به ریاض و همزمان با مذاکرات ایران در عمان، فرستاده ویژه او، استیو ویتکوف، موفق شد آزادی عدن الکساندر — گروگان آمریکایی-اسرائیلی که ۵۸۴ روز در اسارت حماس بود — را تضمین کند. روز دوشنبه، ترامپ ویتکوف و آدام بولر، نماینده ویژه کاخ سفید در امور گروگان‌ها را به دوحه اعزام کرد تا بر سر آتش‌بس گسترده‌تر و آزادی گروگان‌های بیشتر مذاکره کنند. اما شرایط بسیار شکننده است. اسرائیل هشدار داده اگر پیش از پایان سفر ترامپ توافقی حاصل نشود، عملیات نظامی تمام‌عیاری را برای اشغال و نابودی کامل غزه آغاز خواهد کرد.
ترامپ در تلاش است برای نخستین بار طی سه سال گذشته، زمینه گفت‌وگوی مستقیم بین روسیه و اوکراین را فراهم کند. او حتی پیشنهاد کرده شخصاً به ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در ترکیه بپیوندد. این دیدار احتمالی قرار است اواخر این هفته برگزار شود. زلنسکی اعلام کرده برای مذاکرات به استانبول سفر خواهد کرد. با این حال، پوتین که خود آغازگر پیشنهاد گفتگو بوده، هنوز حضورش را تأیید نکرده است.
ترامپ سه‌شنبه اعلام کرد که مارکو روبیو، استیو ویتکوف و کیت کلوگ — نماینده ویژه اوکراین — را به استانبول می‌فرستد تا در روند میانجی‌گری آتش‌بس کمک کنند. او هشدار داد در صورتی که روسیه همکاری نکند، ممکن است با تحریم‌های گسترده‌تری روبرو شود.
چالش هسته‌ای ایران و دیپلماسی فشار
چند روز پس از پایان دور چهارم مذاکرات هسته‌ای در عمان، ترامپ با صدور اولتیماتومی علنی، از تهران خواست که توافق جدیدی را بپذیرد؛ در غیر این صورت باید آماده بازگشت سیاست «فشار حداکثری» باشد.
ترامپ در ریاض گفت: «من هرگز به دشمنی دائمی باور نداشته‌ام.» او ضمن اشاره به اینکه جمهوری اسلامی هیچ‌گاه نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد، از ایران خواست تا شاخه زیتون پیشنهادی آمریکا را بپذیرد.
«این پیشنهاد برای همیشه روی میز نخواهد ماند. زمان تصمیم‌گیری همین حالاست — ما زمان زیادی نداریم.» چه در اوکراین، چه در غزه و چه فراتر از آن، اعتماد به نفس کم‌نظیر ترامپ به توانایی‌هایش در معامله‌گری هنوز با نتایج عملی همراه نشده است.
اما موانع موجود مانع آن نشده که او اعلام پیروزی کند — درست مانند هفته گذشته که توافقی محدود با حوثی‌ها را دستاویزی برای پایان دادن به عملیاتی معرفی کرد که از نگاه او، بیش از آنکه سود داشته باشد، پرهزینه شده بود؛ به گزارش نیویورک تایمز. ترامپ سیاست خاورمیانه‌ای خود را پاسخی به مداخلات نومحافظه‌کارانه و بین‌الملل‌گرایی لیبرال توصیف می‌کند؛ او مدعی است که رویکرد «معامله‌محور» و «اول آمریکا»ی او در جاهایی موفق بوده که رؤسای‌جمهور پیشین شکست خورده‌اند. از نگاه ترامپ، دگرگونی‌های منطقه خلیج فارس نه محصول ارزش‌های غربی یا ملت‌سازی به رهبری آمریکا، بلکه نتیجه بلندپروازی‌های محلی و ثبات ناشی از حکومت‌های اقتدارگراست. او گفت: «مرمرهای براق ریاض و ابوظبی را نه ملت‌سازان، نه نومحافظه‌کاران، و نه سازمان‌های مردم‌نهاد لیبرال ساخته‌اند — همان‌هایی که تریلیون‌ها دلار خرج توسعه شکست‌خورده کابل، بغداد و بسیاری شهرهای دیگر کردند.» و افزود: «خاورمیانه مدرن را خود مردم منطقه ساخته‌اند، نه بیگانگان.»
