سرویس خبری ایران من: تنش‌های اخیر در سوریه وارد مرحله جدیدی شد. درگیری‌های خونین در استان سویدا و حملات متقابل اسرائیل بحران انسانی گسترده‌ای ایجاد کرد. معاون دبیرکل سازمان ملل در نشست اضطراری شورای امنیت گزارش تکان‌دهنده‌ای از وضعیت ارائه داد. جامعه بین‌المللی نگران تداوم خشونت و نقض آتش‌بس است.
محکومیت حملات اسرائیل به سوریه
به گزارش ایران من، محمد خالد الخیاری معاون دبیرکل سازمان ملل عصر پنجشنبه به وقت محلی در نشست اضطراری شورای امنیت درباره حملات اسرائیل به سوریه سخن گفت. او افزود: “دبیرکل سازمان ملل متحد این تحولات را محکوم می‌کند و من این محکومیت را تکرار می‌کنم.”
اسرائیل و سوریه باید به مفاد توافقنامه خروج نیروها در سال ۱۹۷۴ پایبند باشند. این پایبندی آتش‌بس بین دو طرف را حفظ خواهد کرد. دو طرف باید از هر اقدامی که آتش‌بس و ثبات منطقه جولان را تضعیف کند، خودداری کنند.
درگیری‌های خونین در استان سویدا
خالد الخیاری در سخنان خود گزارش مبسوطی درباره تحولات در سوریه ارائه داد. او گفت: “در تاریخ ۱۲ ژوئیه، آدم‌ربایی‌های متقابل در استان سویدا رخ داد.” این استان در جنوب سوریه قرار دارد و عمدتاً جمعیت دروزی دارد. این حوادث به درگیری‌های مسلحانه بین قبایل بادیه نشین و گروه‌های مسلح محلی دروزی منجر شد.
مقامات سوری در تاریخ ۱۴ ژوئیه اقدام کردند. آنها نیروهای امنیتی تحت نظر وزارتخانه‌های دفاع و کشور را مستقر کردند. دولت سوریه هدف اعلام‌شده خود را “پایان دادن به درگیری‌ها، بازگرداندن نظم، و پیگیری افراد مسئول” اعلام کرد.
معاون دبیرکل سازمان ملل گفت: “وزارت امور خارجه سوریه به گیر پدرسون فرستاده ویژه سازمان ملل اطلاع داد.” همچنین این وزارت به هیات‌های دیپلماتیک خبر داد که گروه‌های مسلح دروزی برخی از نیروهای امنیتی اعزام‌شده از سوی دولت را مورد حمله قرار دادند. این حملات ده تن از نیروها را کشت و تعدادی را ربود.
گزارش‌هایی دریافت شد که نشان می‌دهد نیروهای امنیتی دولت مرتکب تخلفات علیه غیرنظامیان شدند. این تخلفات هنگام ورود به استان سویدا رخ داد. درگیری‌های متعاقب این رویداد صدها نفر از نیروهای امنیتی وابسته به دمشق و جنگجویان دروزی را کشت. به‌شکل تأسف‌بار، شماری از غیرنظامیان دروزی و بَدَوی از جمله زنان، کودکان و سالمندان نیز جان باختند. صدها نفر دیگر مجروح شدند.
گزارش‌های نگران‌کننده از نقض حقوق بشر
خالد الخیاری تصریح کرد: “گزارش‌های نگران‌کننده‌ای منتشر شد که نشان می‌دهد برخی غیرنظامیان هدف اعدام‌های فراقضایی قرار گرفتند.” رهبران مذهبی و بازداشت‌شدگان نیز هدف رفتارهای تحقیرآمیز و غیرانسانی قرار گرفتند. رسانه‌های اجتماعی و سنتی تصاویر و ویدئوهایی از بی‌حرمتی و مثله‌کردن اجساد منتشر کردند. این محتوا تحریکات فرقه‌ای و غارت اموال شخصی را نشان داد. انتشار این محتوا به افزایش آسیب‌های روانی منجر شد و تنش‌ها و خشونت‌های فرقه‌ای را تشدید کرد.
دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد (OCHA) گزارش داد که غیرنظامیان در خشونت‌های جاری گرفتار شدند. این افراد همچنان با خطرات جدی مواجه هستند. این بحران آوارگی گسترده ایجاد کرد. گزارش‌هایی از وارد آمدن خسارات شدید به زیرساخت‌های حیاتی منتشر شد. این خسارات شامل شبکه‌های آب، برق و ارتباطات مخابراتی است.
معاون دبیرکل سازمان ملل همچنین گفت: “مراکز درمانی در استان‌های سویدا و درعا ظرفیت خود را از دست دادند یا در آستانه آن هستند.” قطع آب و برق وضعیت این مراکز را وخیم‌تر کرد. عرضه کالاهای تجاری مختل شد. ناامنی و انسداد جاده‌ها دسترسی به مناطق آسیب‌دیده را محدود کرد.
الخیاری افزود: “سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای کمک به درمان‌های اضطراری اقدام کرد.” این سازمان محموله‌هایی از تجهیزات پزشکی را به درعا ارسال کرد. اما موانع امنیتی تحویل کمک‌ها به سویدا را منع کرد. سازمان ملل متحد و شرکای بشردوستانه در حال رایزنی با مقامات ذی‌ربط هستند. آنها خود را آماده کرده‌اند تا به‌محض فراهم‌شدن شرایط، تیم‌هایی را برای ارزیابی نیازها و ارائه کمک‌های اساسی به مناطق اعزام کنند.
تشدید حملات اسرائیل و واکنش بین‌المللی
این مقام ارشد سازمان ملل تاکید کرد که اسرائیل در این فضای پیچیده و بی‌ثبات اقدام کرد. اسرائیل به نقض حقوق جامعه دروزی و تعهد به حفاظت از آنها استناد کرد. اسرائیل بین ۱۲ تا ۱۶ ژوئیه حملات هوایی خود را در خاک سوریه از سر گرفت و تشدید کرد. او گفت: “دبیرکل سازمان ملل متحد این حملات هوایی تشدیدشده اسرائیل را محکوم می‌کند و من این محکومیت را تکرار می‌کنم.” این حملات استان سویدا، درعا و مرکز پایتخت دمشق را هدف قرار داد.
این حملات نیروهای دولتی دمشق و ساختمان‌های رسمی را هدف قرار داد. اسرائیل وزارت دفاع و مجاورت کاخ ریاست جمهوری را بمباران کرد. همچنین فرودگاه نظامی مزه را هدف قرار داد. نماینده دائم سوریه در نامه خود به تاریخ ۱۶ ژوئیه ۲۰۲۵ (S/۲۰۲۵/۴۷۰) به دبیرکل و شورای امنیت اطلاع داد. او گزارش داد که این حملات تلفات غیرنظامیان و نیروهای امنیتی ایجاد کرد. همچنین اسرائیل بیانیه‌هایی درباره استقرار مجدد نیروهای اضافی ارتش اسرائیل (IDF) در جولان صادر کرد.
معاون دبیرکل سازمان ملل گفت: “در روزهای ۱۵ و ۱۶ ژوئیه، اعضای جامعه دروزی تجمع کردند.” صدها نفر از دروزیان در مناطق اشغالی جولان و سوریه در هر دو سوی خط آتش‌بس حضور یافتند. نیروهای اسرائیلی (IDF) در این تجمع‌ها حضور داشتند. این افراد از جامعه دروزی سویدا حمایت کردند. برخی از دروزیان منطقه اشغالی جولان از خط آتش‌بس عبور کردند. آنها به منطقه حدار در سمت براوو سفر کردند و سپس بازگشتند.
او تاکید کرد: “اقدامات اسرائیل علاوه بر نقض حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه، تلاش‌ها را تضعیف می‌کند.” این اقدامات تلاش‌ها برای ایجاد یک سوریه جدید در صلح با خود و منطقه را مختل می‌کند. اسرائیل سوریه را در این برهه حساس بی‌ثبات‌تر می‌سازد. او گفت: “دبیرکل سازمان ملل متحد این تحولات را محکوم می‌کند و من این محکومیت را تکرار می‌کنم.”
اسرائیل و سوریه باید به مفاد توافقنامه خروج نیروها در سال ۱۹۷۴ پایبند باشند. این پایبندی آتش‌بس بین دو طرف را حفظ می‌کند. دو طرف باید از هر اقدامی که آتش‌بس و ثبات منطقه جولان را تضعیف کند، خودداری کنند.
خالد الخیاری با اشاره به تلاش‌های مداوم برای برقراری آتش‌بس صحبت کرد. این تلاش‌ها از طریق میانجیگری آمریکا، اعراب و ترکیه انجام می‌شود. او گفت: “وضعیت در میدان متغیر و پیچیده است.” هم‌اکنون گزارش‌های نگران‌کننده‌ای درباره تجدید خشونت در برخی مناطق دریافت شده است. به نظر می‌رسد جوامع بَدَوی پس از عقب‌نشینی نیروهای امنیتی دمشق هدف قرار گرفته‌اند.
وی ابراز امیدواری کرد که این وضعیت به کاهش واقعی و پایدار خشونت‌ها منجر شود. او خواست که همه طرف‌ها و ذینفعان را در بر گیرد. او افزود: “امنیت و ثبات در سویدا، و در واقع در سوریه پس از اسد، تنها از طریق آشتی واقعی قابل تحقق است.” این آشتی باید با مشارکت همه اقشار متنوع جامعه سوریه انجام شود. او از تمامی ذینفعان سوری خواست که به گفت‌وگو متعهد شوند. سازمان ملل آمادگی خود را برای همکاری با مردم سوریه اعلام کرد. این همکاری در حمایت از گذار سیاسی فراگیر و معتبر که پاسخگو باشد، انجام می‌شود. این فرآیند التیام ملی را تقویت می‌کند و پایه‌های بهبودی و شکوفایی بلندمدت سوریه را فراهم می‌آورد.
معاون دبیرکل سازمان ملل خطاب به اعضای شورای امنیت گفت: “فرآیند سیاسی فراگیر باید اجرا شود.” این فرآیند باید به رهبری و مالکیت سوری‌ها باشد. سازمان ملل این فرآیند را تسهیل می‌کند و بر اساس اصول کلیدی مندرج در قطعنامه ۲۲۵۴ (۲۰۱۵) عمل می‌کند. این فرآیند حقوق همه سوری‌ها بدون توجه به قومیت و مذهب را حفظ می‌کند. این فرآیند سیاسی باید خواسته‌های مشروع همه سوری‌ها را برآورده کند. همچنین باید از همه آنها محافظت کند و به آنها امکان دهد آینده خود را تعیین کنند. این تعیین باید به صورت مسالمت‌آمیز، مستقل و دموکراتیک باشد.
خالد الخیاری تاکید کرد: “تنها در این صورت است که سوریه می‌تواند واقعاً از میراث جنگ بیرون آید.” سوریه باید آینده‌ای صلح‌آمیز را در آغوش گیرد. سازمان ملل متحد با هدایت این شورا آماده است تا در این مسیر یاری‌رسان باشد.
