سرویس خبری ایران من: صنعت هوانوردی ایران به عنوان یکی از بخش‌های مهم حمل و نقل کشور، در سال‌های اخیر با چالش‌ها و فرصت‌های متعددی روبرو بوده است. این گزارش به بررسی وضعیت فعلی صنعت هوانوردی، اقدامات انجام شده در دولت چهاردهم و راهکارهای پیشنهادی برای توسعه این بخش می‌پردازد.

بررسی وضعیت صنعت هوانوردی در شورای عالی هواپیمایی

به گزارش ایران من از وزارت راه و شهرسازی، فرزانه صادق در نشست شورایعالی هواپیمایی کشوری خواستار انجام مطالعات تطبیقی درباره صنعت هوانوردی ایران با سایر کشورهای جهان و حتی کشورهای دارای شرایط مشابه ایران به منظور شناسایی قوانین، استانداردها، روش‌های درآمدزایی، اهداف و مدل‌های سودآوری شد. همچنین به سازمان هواپیمایی کشوری دستور داد تا ساز و کار کاهش سن ناوگان هوایی را با در نظر گرفتن امتیازات و تسهیلات برای شرکت‌های هواپیمایی تنظیم کند.

وی در ادامه نسبت به برگزاری جلسه با سازمان‌های مربوطه در حوزه بیمه، امور مالیاتی و شرکت پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی برای رسیدگی به وضعیت شرکت‌های هواپیمایی با توجه به لغو فعالیت این شرکت‌ها در طول جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، دستور داد تا اقدامات لازم انجام شود.

آمار و وضعیت ناوگان هوایی کشور

در جریان ارائه گزارش آخرین وضعیت صنعت هوانوردی، به تشریح نقش راهبردی صنعت هواپیمایی، ارکان توسعه صنعت هوانوردی کشور، اهم چالش‌های صنعت هوانوردی و عملکرد پروازی در۳ ماهه نخست سال ۱۴۰۴ پرداخته شد.

بر اساس این گزارش، مجموع تعداد ناوگان فعال ۱۷۴ فروند و مجموع تعداد ناوگان عملیاتی ۱۳۹ فروند و میانگین سنی ناوگان ۲۸ سال اعلام و مشخص شد در سال گذشته ۲۵ میلیون و ۴۸۰ هزار و ۴۳۸ مسافر شامل ۱۸ میلیون و ۴۷ هزار و ۱۳۸ مسافر داخلی و هفت میلیون و ۴۳۳ هزار و ۳۰۰ مسافر خارجی جابه‌جا شدند که نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۲ در مجموع رشد هشت درصدی، در سفرهای داخلی رشد ۲ درصدی و در سفرهای خارجی رشد ۲۲ درصدی داشته است.

توسعه فرودگاه‌ها و صنایع پشتیبان

سپس به اقدامات انجام شده در حوزه فرودگاهی از ابتدای دولت چهاردهم پرداخته شد که شامل آغاز ممیزی و صدور گواهینامه عملیاتی و زیرساخت فرودگاه‌های کشور، طرح ریزی بهره برداری از فرودگاه‌های آبی جهت فعالیت هواپیماهای آب نشین در جزایر و مرزهای آبی جنوب و شمال کشور، تدوین آیین نامه‌های مورد نیاز واگذاری مدیریت بهره برداری، استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در برون‌سپاری وظایف غیرحاکمیتی در زمینه ارزیابی و نظارت بود.

در این راستا اعلام شد که ایران با داشتن ۷۰ فرودگاه در رتبه نهم جهان از نظر تعداد فرودگاه‌ها قرار دارد و بر اساس شاخص گردش و تن- کیلومتر بار و مسافر در سطح بین المللی رتبه ۵۷ و در سطح داخلی و جهانی رتبه ۴۷ را در اختیار دارد. از نظر تفکیک استان‌های کشور با توجه به حجم تردد سالانه در فرودگاه‌ها؛ استان‌های تهران، خراسان رضوی و کیش در گروه بسیار زیاد و استان‌های فارس و اصفهان در گروه پرتردد قرار می‌گیرند.

در ادامه این گزارش به صنعت پشتیبان به عنوان دیگر رکن توسعه صنعت هوایی کشور پرداخته شد که همچون شبکه‌ای پنهان اما حیاتی، پایداری، ایمنی و کارآمدی صنعت هوانوردی را تضمین می‌کند. توسعه متوازن این زنجیره پشتیبانی، شرط اصلی خودکفایی، افزایش بهره‌وری و تاب‌آوری صنعت در برابر تحریم‌ها و شوک‌های خارجی است.

راه‌اندازی مرکز اقتصاد دانش‌بنیان و مقابله با تحریم صنعت هوانوردی، تکمیل زنجیره دفاتر طراحی، مراکز ساخت و مراکز تعمیرات با هدف تقویت زنجیره ارزش تامین قطعات صنعت، راه‌اندازی کنسـرسیوم برای شبکه‌سازی و استفاده بهینه از ظرفیت‌های دولتی و خصوصی، حمایت از ایجاد نخستین مرکز بازیافت هواپیما، ساماندهی فرایندهای تخصیص ارز و ترخیص کالاهای تخصصی هوایی، اجرایی سازی توافقات بین‌المللی با کشور روسیه در زمینه صلاحیت پروازی، همچنین کشورهای قطر و بلاروس در زمینه توسعه همکاری‌های هوانوردی غیر نظامی به عنوان اقدامات شاخص دولت چهاردهم در حوزه صنایع پشتیبان نیز تشریح شد.

در حال حاضر ۲۳۸ مرکز تعمیرات و نگهداری (MRO)، ۳۳ دفتر طراحی و ۳۱ مرکز ساخت وضعیت فعلی صنایع پشتیبان صنعت هوانوردی را شامل می‌شود.

مدیریت بحران در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه

در ادامه، چالش‌ها و اقدامات صنعت هوانوردی در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه نیز از سوی نمایندگان سازمان هواپیمایی کشوری ارائه شد. در این مدت کمیته هماهنگی‌های نظامی و غیرنظامی (CMC) تشکیل و ۳۰ جلسه کمیته CMC جهت مدیریت فضای هوایی کشور برگزار شد.

طرح گسترش و جابه‌جایی ۷۱ فروند هواپیما در روز اول از فرودگاه‌های استان تهران، همچنین طراحی و برنامه ریزی جهت بازگرداندن حجاج بیت الله الحرام توسط شرکت هواپیمایی ایران ایر و فلای ناس عربستان از دیگر اقدامات انجام شده در این مدت بود.

پس از حمله و بسته شدن فضای کشور، فروش بلیت داخلی و خارجی متوقف شد و بازپرداخت کامل بلیت‌های لغو شده ابلاغ و اطلاعیه‌های هوانوردی به صورت مقطعی و ۲۴ ساعته با هدف مدیریت بحران و هماهنگی با ستاد کل نیروهای مسلح منتشر شدند.

تمدید اعتبار مجوزها و گواهینامه‌های هوانوردی به مدت سه ماه جهت مدیریت فضای هوایی، بازگشت حداقل ۹۰ درصد از وجوه پرداختی در دوران جنگ تحمیلی ۱۲ روزه است.

گفتنی است، در ادامه این نشست بسته حمایتی پیشنهادی صنعت هوانوردی ارائه شد و مورد بحث و بررسی قرار گرفت که شامل ۱۰ بند به منظور تقسیط و تسهیل شرایط پرداخت بدهی‌های ایرلاین‌ها و موسسات هوانوردی به دستگاه‌های ذی ربط، بخشودگی و معافیت‌ها و نیز اعطای تسهیلات به همراه تنفس برای آن‌ها بود.