سیستم دفاع موشکی تاد، یک فناوری پیشرفته آمریکایی که به تازگی به اسرائیل ارسال شده است. این اقدام در راستای تقویت دفاع اسرائیل در برابر تهدیدات موشکی منطقهای صورت گرفته است. در این متن، به بررسی جزئیات این سیستم و اهمیت آن در شرایط کنونی خاورمیانه میپردازیم.
سیستم ضد موشکی تاد که آمریکا به اسرائیل میدهد چیست؟
این سیستم قادر است موشکها را در خارج از جو زمین رهگیری کند و برای دفاع در برابر حملات ایران مستقر میشود.سیستم دفاع هوایی پیشرفته تاد که ایالات متحده به اسرائیل ارسال میکند، نشانهای است از آمادگی هر دو کشور برای مقابله با حملات بیشتر ایران و متحدانش علیه اسرائیل.
این سیستم لایه دیگری از محافظت را به چندین نوع سامانه دفاع هوایی که اسرائیل پیش از این برای سرنگونی موشکها استفاده میکند، میافزاید. همراه با باتری تاد که وزارت دفاع آمریکا روز یکشنبه اعلام کرد، حدود ۱۰۰ سرباز آمریکایی نیز برای کار با آن به اسرائیل اعزام خواهند شد که نیروهای آمریکایی را به قلب جنگ گستردهتر خاورمیانه نزدیکتر میکند.
یهوشع کالیسکی، کارشناس فناوری نظامی در موسسه مطالعات امنیت ملی در تلآویو میگوید: «این پیام سیاسی ایالات متحده به اسرائیل است که “ما با شما هستیم”. و به دشمنان میگوید: “این کار را نکنید”.»
معرفی سیستم تاد و قابلیتهای آن
تاد چیست؟ سامانه دفاع در ارتفاع بالا (تاد) یک رهگیر متحرک سطح به هوا است که برای سرنگونی موشکهای بالستیک ورودی طراحی شده است. این سیستم به عنوان یک رهگیر برد کوتاه، متوسط و میانبرد طبقهبندی میشود که میتواند اهداف ورودی را هم در داخل جو زمین و هم خارج از جو آن هدف قرار دهد.این سیستم از پنج بخش تشکیل شده است: موشکهای رهگیر، پرتابکنندهها، رادار، سکوی فرماندهی و کنترل، و سایر تجهیزات پشتیبانی منحصر به فرد تاد. موشک فاقد کلاهک جنگی است و اهداف خود را با برخورد نابود میکند.
طبق گفته سازنده آن، لاکهید مارتین، تنها ۹ باتری فعال تاد در جهان وجود دارد. هفت مورد از آنها به ارتش ایالات متحده اختصاص داده شدهاند و در مکانهای دیگر از جمله گوام و کره جنوبی مستقر شدهاند و باتری که دولت بایدن دستور ارسال آن را به اسرائیل داده است، احتمالاً یکی از این هفت باتری خواهد بود. دو مورد دیگر در امارات متحده عربی مستقر شدهاند.وزارت دفاع آمریکا تقریباً یک سال پیش اعلام کرد که یک باتری تاد را برای کمک به محافظت از اسرائیل به خاورمیانه ارسال میکند، اما محل دقیق استقرار آن را مشخص نکرد.
کاربرد سیستم تاد در دفاع اسرائیل چگونه خواهد شد؟
فابیان هینز، کارشناس موشکی و خاورمیانه در موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک در لندن میگوید از آنجایی که تاد میتواند به بالای جو برسد، باید قادر به رهگیری موشکهای بالستیک پرتاب شده از ایران و یمن باشد. همچنین میتواند موشکهای کوتاهبرد پرتاب شده توسط حزبالله لبنان را سرنگون کند.ایران و متحدانش همچنین موشکهای کروز هدایتشونده و پهپادهایی را شلیک کردهاند که در ارتفاع و سرعت بسیار پایینتری نسبت به موشکهای بالستیک عمل میکنند.
آقای کالیسکی گفت که تاد به ویژه در رهگیری بقایای موشکهای دیگری که قبل از سقوط به زمین سرنگون شدهاند و میتوانند تلفات و خسارت به زیرساختها وارد کنند، مفید خواهد بود. (او همچنین گفت که تاد دارای راداری فوقالعاده است که میتواند موشکهای ورودی را از فواصل دورتر تشخیص دهد.) آقای هینز گفت: «ما دیدهایم که استراتژی ایران شلیک حجم زیادی از موشکها برای غلبه بر دفاع اسرائیل است. اگر قابلیت رهگیری اضافی داشته باشید، بسیار مفید خواهد بود.»
تفاوت تاد با سایر سیستمهای دفاع هوایی اسرائیل چیست؟
عمدتاً مسئله برد آن است، یعنی اینکه موشک تا چه فاصلهای میتواند پرواز کند. تاد دارای بردی حدود ۲۰۰ کیلومتر است. پرتابکنندهها و مراکز فرماندهی آن را میتوان به مکانهای مختلف منتقل کرد.آقای کالیسکی تاد را با یکی از سیستمهای دفاعی اصلی اسرائیل، فلاخن داوود، مقایسه کرد که سلاحی ثابت در یک مکان مشخص است و میتواند موشکهای بالستیک و کروز کوتاه و میانبرد را سرنگون کند. این سیستم دارای بردی حدود ۳۰۰ کیلومتر است و همچنین یک سلاح «برخورد برای نابودی» است که با پرواز به سمت هدف آن را سرنگون میکند. فلاخن داوود به طور مشترک توسط ریتئون و تولیدکننده تسلیحات اسرائیلی رافائل تولید میشود.
سپس سری پیکان اسرائیل وجود دارد که توسط صنایع هوافضای اسرائیل و بوئینگ تولید میشود.پیکان ۲ میتواند اهداف را در ارتفاع بالای جو، با ارتفاعی حدود ۵۰ کیلومتر و بردی حدود ۹۰ کیلومتر رهگیری کند. این موشک دارای یک کلاهک خوشهای پر از مواد منفجره است که میتواند در نزدیکی موشکهای ورودی منفجر شود، حتی اگر مستقیماً به اهداف خود برخورد نکند.پیکان ۳، یک سلاح دیگر از نوع « برخورد برای نابودی »، میتواند از جو فراتر رود و دارای بردی تا ۲۴۰۰ کیلومتر است. این یکی از پیشرفتهترین سیستمهای دفاعی اسرائیل است و برای مقابله با حملات ایران در اول اکتبر مورد استفاده قرار گرفت. هم پیکان ۲ و هم پیکان ۳ دارای پرتابکنندههای متحرک زمینی هستند.
سیستم گنبد آهنین شاید شناختهشدهترین سیستم دفاع هوایی اسرائیل باشد، عمدتاً به این دلیل که بیشتر از سایرین مورد استفاده قرار میگیرد. رهگیرهای کوتاهبرد آن – با عرض تنها ۱۵ سانتیمتر و طول ۳ متر – بر حسگرهای مینیاتوری و هدایت رایانهای برای هدف قرار دادن راکتهای کوتاهبرد متکی هستند. این سیستم توسط رافائل، پیمانکار دفاعی اسرائیلی تولید میشود.استقرار سیستم دفاع موشکی تاد در اسرائیل، گامی مهم در تقویت تواناییهای دفاعی این کشور در برابر تهدیدات موشکی منطقهای است. این سیستم با قابلیتهای منحصر به فرد خود، مکمل سایر سیستمهای دفاع هوایی اسرائیل خواهد بود و نقش مهمی در حفاظت از این کشور در برابر حملات احتمالی ایفا خواهد کرد.