سرویس خبری ایران من: گزارشها حاکی از پیچیدگیها و چالشهای فزاینده در اجرای توافق غزه است. نشست سهجانبه قاهره با حضور مقامات ارشد قطر، ترکیه و مصر، نشان از تلاشهای منطقهای برای پیشبرد صلح دارد، اما رفتارهای متناقض اسرائیل و آمریکا روند دستیابی به آتشبس پایدار و بهبود وضعیت انسانی را با موانع جدی مواجه کرده است. این گزارش به بررسی ابعاد مختلف این بحران و نقش بازیگران اصلی میپردازد.
به گزارش ایران من، قاهره سهشنبه گذشته میزبان نشست سهجانبهای از کشورهای میانجی و ضامن توافق غزه برای توقف جنگ بود؛ نشستی که با حضور «محمد بن عبدالرحمن آلثانی» وزیر خارجه قطر، «ابراهیم کالین» رئیس سازمان اطلاعات ترکیه و «حسن رشاد» رئیس دستگاه اطلاعات مصر برگزار شد.
نشست قاهره و موانع پیش روی توافق
این جلسه به دلیل حساسیت سیاسی و امنیتی آن، بهدور از رسانهها تشکیل شد تا راههای مقابله با چالشهایی بررسی شود که اجرای توافق غزه را با مشکل مواجه کرده زیرا طرف اسرائیلی همچنان در انتقال به مرحله دوم توافق تعلل و به صورت مستمر آتشبس را نقض میکند و حملات بیشتری علیه غیرنظامیان انجام میدهد.
همچنین «اسرائیل» خط زرد داخل غزه را بهعنوان منطقه نظامی بسته تلقی کرده و با عبور از آن، از شمال و مرکز غزه تا رفح در مرز مصر پیش رفته و همچنان بر بسته ماندن گذرگاه رفح اصرار دارد؛ اقدامی برخلاف مفاد توافق ۹ اکتبر ۲۰۲۵ که بازگشایی این گذرگاه را تضمین میکرد.
نقض تعهدات و عقبنشینی آمریکا
در گزارش العربی الجدید آمده است: با وجود اینکه طرح آتشبس به نام «دونالد ترامپ» ثبت شده و با او پیوند خورده است، اما عجیب است که نمایندگان دولت آمریکا عملا از پیگیری اجرای توافق کنار کشیده و حضور خود را در مرکز هماهنگی خارج از غزه کاهش دادهاند.
همزمان، «مؤسسه کمکرسانی غزه» که نهادی آمریکایی ـ اسرائیلی بود، از میدان خارج شده است؛ اقدامی که با توجه به نقش منفی این مؤسسه در تشدید قحطی و هدف قرار دادن نیازمندان مثبت تلقی میشود.
با این حال نمایندگان دولت ترامپ اینگونه رفتار میکنند که گویا اجرای توافق صرفا بر عهده ارتش «اسرائیل» است و دولت آمریکا نمیخواهد تا زمان تشکیل یک نیروی بینالمللی در غزه، در روند اجرای توافق دخالت کند.
العربی الجدید ادامه داد: این رفتار سرد آمریکا موجب شده کشورهای نامزد حضور در نیروی بینالمللی دچار تردید شوند. برای مثال، جمهوری آذربایجان اعلام کرده از مشارکت در این نیرو صرفنظر میکند؛ زیرا چشمانداز آینده سیاسی غزه و ماموریت این نیرو عمدا در هالهای از ابهام نگه داشته شده است.
از سوی دیگر، اجرای دقیق توافق نیز با مشکل مواجه شده است. قرار بود نمایندگان دولت ترامپ هم در نشست قاهره حضور یابند تا بر تعهدات طرفهای آتشبس نظارت کنند، اما حامی اصلی توافق (آمریکا) به طرز عجیبی از روند نظارت کنار کشیده و اجرای توافق را عملا به «اسرائیل» آنهم بدون هیچ نظارت خارجی سپرده است.
تشدید فشار بر غزه و بیتفاوتی بینالمللی
همزمان بر شدت خشونت روزانه «اسرائیل» علیه غیرنظامیان فلسطینی در اردوگاهها افزوده شده است. گزارشهایی نیز منتشر شده که نشان میدهد آمریکا و «اسرائیل» در حال بررسی طرحهایی هستند که بر اساس آن، ساکنان غزه در مناطق جنوبی به شکل اجباری در مجتمعهای «اسکان انسانی» ساکن شوند تا با تشدید فشار جمعیتی، مردم بهسمت مهاجرت «داوطلبانه» سوق داده شوند.
در شرایط کنونی، میانجیهای مصری، قطری و ترکیهای تلاش میکنند غزه را وارد مرحله دوم توافق کنند؛ مرحلهای که باید به بهبود شرایط انسانی و ورود گستردهتر کمکهای حیاتی منجر شود.
با این حال، این کشورها ـ همراه با سایر دولتهایی که از قطعنامه ۲۸۰۳ شورای امنیت حمایت کردهاند ـ نه تنها با مقاومت «اسرائیل» بلکه با بیمیلی آشکار آمریکا نیز روبهرو هستند؛ چیزی که اجرای توافق را امری کماهمیت جلوه میدهد و تصمیمگیری درباره آن را به نظر ارتش «اسرائیل» واگذار میکند؛ در حالی که ارتش اسرائیلی، غزه را همچون غنیمت جنگی تلقی کرده و ساکنانش را در عمل گروگان گرفته تا نیروی بینالمللی مورد تایید «اسرائیل» تشکیل شود.
العربی الجدید افزود: آمریکا قصد دارد «موفقیت» خود در پرونده غزه و آزادسازی اسرای اسرائیلی را به ابزاری سیاسی تبدیل کند تا بر روند پایان جنگ در اوکراین و سودان تاثیر گذارد؛ موضوعی که این روزها بهشدت در واشنگتن پیگیری میشود.
به گزارش العربی الجدید، این رویکرد آمریکا فاقد منطق سیاسی و تعهد اخلاقی و به چالشی برای کشورهای میانجی، اعضای دائم و غیردائم شورای امنیت تبدیل شده است؛ کشورهایی که اکنون با کنارهگیری آمریکا از نقش نظارتی خود و واگذاری کامل اجرای توافق به «اسرائیل» روبهرو هستند؛ در حالیکه «اسرائیل» تقریبا هر روز توافق را نقض میکند و آمریکا این نقضها را امری «طبیعی» و مجاز جلوه میدهد.
این پایگاه خبری نوشت: نتیجه این روند آن است که طرح ترامپ بیش از آنکه توافقی الزامآور باشد، به یک معامله سیاسی شبیه شده که از دهها کشور تایید گرفته، اما در عمل فاقد ضمانت اجراست.
در ادامه گزارش آمده است: با فرا رسیدن اجرای توافق، حال مشخص شده که طراح توافق نه چیزی را تضمین کرده و نه خود را ملزم به اجرای آن میداند. این وضعیت تداعیکننده رفتار دولت ترامپ در ژانویه ۲۰۲۵ است؛ زمانی که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل یکجانبه از توافق ۱۹ ژانویه عقبنشینی کرد و دولت ترامپ ـ که پیشتر این توافق را «گامی برای صلح» معرفی کرده بود ـ عملا از این نقض تعهد چشمپوشی کرد و اجازه داد جنگ ادامه یابد.
آینده مبهم توافق و لزوم اقدام شورای امنیت
این گزارش افزود: با وجود صدور قطعنامه ۲۸۰۳ شورای امنیت که توافق ۹ اکتبر را تایید میکند، بیتفاوتی دولت ترامپ نسبت به نقضهای پیاپی «اسرائیل» نگرانکننده و لازم است با هوشیاری جدی کشورهای ضامن مواجه شود، تا از بیخاصیت شدن این قطعنامه جلوگیری شود. بهویژه اینکه نباید اجازه داد آمریکا از پروندههای اوکراین و سودان بهعنوان ابزاری برای منحرف کردن توجهها از توقف اجرای توافق غزه استفاده کند؛ در حالیکه جنگ در هر دو کشور باید پایان یابد.
در پایان گزارش العربی الجدید آمده است: اگر تلاشها برای وادار کردن دولت ترامپ به پذیرش مسئولیتهایش نتیجه ندهد، ممکن است لازم شود شورای امنیت بار دیگر وارد عمل شود و با صدور قطعنامهای تازه، یک نیروی بینالمللی با اختیارات کامل برای حفظ صلح تحت نظارت مستقیم سازمان ملل متحد در غزه تشکیل دهد.
در نهایت، وضعیت کنونی غزه نشاندهنده بنبست دیپلماتیکی است که نیازمند بازنگری جدی در رویکردهای بینالمللی است. بیتفاوتی آمریکا و نقضهای مکرر اسرائیل، نه تنها قطعنامههای شورای امنیت را بیاثر میسازد، بلکه ثبات منطقه را نیز به خطر میاندازد. در صورت عدم پذیرش مسئولیتها توسط دولت ترامپ، مداخله مستقیمتر شورای امنیت و تشکیل نیروی بینالمللی با اختیارات کامل، تنها راه حل باقیمانده برای تضمین صلح و امنیت در غزه خواهد بود.
