سرویس خبری ایران من: در یک تحول بیسابقه که واکنشهای گسترده بینالمللی را به دنبال داشت، دونالد ترامپ، رئیسجمهوری سابق آمریکا، اعلامیهای مبنی بر بستن کامل حریم هوایی ونزوئلا صادر کرد. این اقدام که از سوی بسیاری از کشورها نقض آشکار حاکمیت ملی و حقوق بینالملل تلقی شد، تنشها میان واشنگتن و کاراکاس را به اوج خود رساند و سوالات جدی درباره مشروعیت چنین تصمیماتی در عرصه جهانی مطرح کرد.
پرسش کلمبیا درباره مشروعیت اقدام
به گزارش ایران من، «گوستاوو پترو» رئیسجمهوری کلمبیا در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: میخواهم بدانم، تحت کدام قانون بینالمللی، رئیسجمهوری یک کشور میتواند حریم هوایی را به روی کشور دیگری ببندد؟
وی افزود: اگر چنین قانونی وجود دارد، به دلیل جسارتم عذرخواهی میکنم، اما اگر وجود ندارد و سازمان بینالمللی هوانوردی غیرنظامی (ایکائو) در حال حاضر در حال قصور است، به جهانیان میگویم که یک رئیسجمهوری خارجی نمیتواند حریم هوایی یک کشور را ببندد، مگر اینکه مفهوم حاکمیت ملی و مفهوم حقوق بینالملل به پایان رسیده باشد.
اعلامیه جنجالی ترامپ و واکنش ونزوئلا
«دونالد ترامپ» رئیسجمهوری آمریکا شامگاه شنبه طی پیامی در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» اعلام کرد که حریم هوایی ونزوئلا و مناطق پیرامون آن باید به طور کامل بسته تلقی شود. ترامپ به «همه خطوط هوایی، خلبانان، قاچاقچیان مواد مخدر و قاچاقچیان انسان» هشدار داد که «حریم هوایی ونزوئلا و اطراف آن را کاملا بسته بدانند.»
دولت ونزوئلا سپس در بیانیهای «تهدید صریح استفاده از زور» توسط آمریکا را محکوم کرد.
در بیانیهای که توسط «ایوان خیل پینتو» وزیر امور خارجه ونزوئلا منتشر شد، آمده است: ونزوئلا تهدید استعماری را که به دنبال تاثیرگذاری بر حاکمیت حریم هوایی این کشور است، محکوم و تقبیح میکند. این یک تجاوز جدید، زیادهخواهانه، غیرقانونی و غیرقابل توجیه علیه مردم ونزوئلا است.
«دلسی رودریگس» معاون رئیسجمهوری ونزوئلا نیز اعلام کرد که کاراکاس «همه سازوکارهای چندجانبه را مطابق با قوانین بینالمللی برای توقف فوری این اقدام نامشروع و غیرقانونی فعال کرده است.»
محکومیت گسترده بینالمللی
اعلام ترامپ از سوی کشورهای کوبا، ایران و اتحادیه آلبا نیز محکوم شد. «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان، اقدام رئیسجمهوری آمریکا در اعلام بستهشدن حریم هوایی ونزوئلا را نقض فاحش هنجارها و قواعد بنیادین حقوق بینالملل از جمله قواعد ناظر بر حمل و نقل هوایی بینالمللی دانست و آن را محکوم کرد.
دولت نیکاراگوئه نیز «همبستگی کامل و تزلزلناپذیر» خود را با مردم و دولت ونزوئلا ابراز کرد.
تشدید تنشها و تهدید به عملیات زمینی
چند روز پیش از آن، رئیس جمهور آمریکا تأکید کرد که «به زودی» عملیات ادعایی مبارزه با مواد مخدر کشورش را که عمدتاً ونزوئلا را هدف قرار میدهد، به عملیات زمینی نیز گسترش خواهد داد.
این تنشها بر سر حریم هوایی ونزوئلا، نه تنها به بحرانی دیپلماتیک دامن زد، بلکه بار دیگر اهمیت رعایت اصول حاکمیت ملی و حقوق بینالملل را در روابط میان کشورها یادآور شد. جامعه جهانی با محکومیت قاطع این گونه اقدامات یکجانبه، بر ضرورت احترام به قوانین بینالمللی و پرهیز از تصمیمات خودسرانه که میتواند صلح و ثبات منطقهای و جهانی را به خطر اندازد، تأکید کرد. این رویداد، چالشی جدی برای سازمانهای بینالمللی نظیر ایکائو نیز محسوب میشود.
