سرویس خبری ایران من: سفیر روسیه در لندن، «آندری کلین»، در گفتوگویی تفصیلی با شبکه کانال ۴ انگلیس به تشریح مواضع مسکو درباره تحولات اوکراین، چشمانداز صلح، اتهامات جنگ ترکیبی، وضعیت اقتصادی روسیه و روابط با غرب پرداخت. این گفتوگو ابعاد مختلف سیاست خارجی روسیه و دیدگاه این کشور را نسبت به آینده درگیریها و امنیت اروپا بازتاب میدهد.
بهگزارش ایران من، «آندری کلین» سفیر روسیه در لندن در گفتوگویی مفصل با شبکه تلویزیونی کانال ۴ انگلیس که در محل اقامت او در لندن انجام شد، در پاسخ به پرسشی درباره طرح موسوم به صلح اوکراین گفت هنوز متن این طرح را ندیده و آنچه تاکنون مطرح شده بیشتر در رسانههاست.
مواضع روسیه درباره طرح صلح و شرایط اوکراین
وی با این حال تأکید کرد از دید مسکو هر ابتکار واقعی برای پایان دادن به جنگ باید یک راهحل جامع و بلندمدت باشد که تنها به آتشبس یا توافقی محدود در اوکراین خلاصه نشود، بلکه تضمینهای امنیتی برای روسیه، برای کشورهای اروپایی و حلوفصل نهایی مساله ناتو، همچنین چارچوبی برای بازسازی و حتی تحول ساختاری اوکراین را نیز در بر بگیرد.
کلین در ادامه با رد این برداشت که روسیه بهدنبال یک «معامله» در اوکراین است، تاکید کرد شرایط میدانی و اقتصادی بهگونهای است که دیگر نمیتوان از «توافق» سخن گفت و باید از «تسلیم» صحبت کرد.
وی گفت: «در حال حاضر باید درباره تسلیم صحبت کنیم، زیرا کییف نباید به فکر معامله باشد، بلکه باید به این فکر کند که چگونه از فروپاشی کامل و تبدیلشدن به یک دولت شکستخورده جلوگیری کند؛ در اوکراین نیروی انسانی و ذخایر نظامی بهسرعت رو به پایان است و در اروپا هم دیگر پول اضافهای برای اوکراین باقی نمانده است.»
سفیر روسیه در پاسخ به این سوال مجری که آیا موضع «تسلیم» میتواند اساس مذاکرات صلح باشد یا نه، گفت مشکل اصلی از نظر مسکو این است که «هیچ موازنهای در میدان وجود ندارد» و به همین دلیل هم صحبت از یک «توافق» به معنای متعارف آن، از نگاه روسیه بیمعناست. وی افزود: «در میدان نبرد ما در موقعیت پیروزی هستیم؛ خط مقدم هرچند آرام، اما بهطور فزایندهای در حال حرکت است. فقط در پاییز، ۸۷ شهرک آزاد شدهاند و اکنون در چند محور، نیروهای اوکراینی در موقعیت محاصره قرار گرفتهاند.»
کلین با تشریح جزئیاتی از وضعیت درگیریها در شرق و جنوب اوکراین، تصریح کرد که ارتش روسیه ابتکار عمل را در دست دارد و بهسرعت در حال پیشروی است. او گفت: «اوکراین دیگر نیروی انسانی تازهنفس برای جبهه ندارد، در حالی که روسیه از ذخایر انسانی و امکانات بسیار بزرگتری برخوردار است.»
در بخش دیگری از این گفتوگو، سفیر روسیه بر ثبات مواضع مسکو از ابتدای جنگ تأکید کرد و گفت شروط کلی روسیه از ابتدا توسط رئیسجمهور این کشور اعلام شده و هیچ تغییری در آن ایجاد نشده است. وی بیان داشت: «ما از همان آغاز، مواضع خود را درباره امنیت و آینده اوکراین بیان کردهایم، این مواضع بارها تکرار شده و من نشانهای از تغییر آنها نمیبینم. اگر قرار است توافقی صورت گیرد، این توافق باید بر همین پایهها باشد.»
ادعاهای جنگ ترکیبی و وضعیت میدانی
مجری کانال ۴ در ادامه با اشاره به بحث «جنگ ترکیبی» و اتهامات غرب مبنی بر عملیات سایبری و خرابکارانه روسیه علیه اروپا پرسید آیا مسکو این نوع جنگ را تشدید کرده است یا خیر. کلین در پاسخ، لندن را به «سابقه طولانی» در بهکارگیری شیوههای جنگ ترکیبی متهم کرد و گفت: «دولت انگلیس در این عرصه بسیار باتجربه است و دیگران تازه دارند از لندن یاد میگیرند.» او با اشاره به حمله سایبری علیه شرکت هواپیمایی آیرفلوت از خاک انگلیس، گفت روسیه این موضوع را پیگیری و یادداشتی رسمی به لندن ارسال کرده است. او در عین حال درباره اقدامات احتمالی مشابه از سوی روسیه علیه غرب گفت این حوزه «جام تخصصی او» نیست و در مقام سفیر، صرفاً سیاستها و مواضع رسمی کشورش را توضیح میدهد.
موضوع حضور اتباع خارجی در میدان جنگ اوکراین محور بعدی این مصاحبه بود. مجری با طرح گزارشهایی درباره استفاده روسیه از نیروهای مهاجر یا اتباع آفریقایی پرسید آیا این اخبار صحت دارد یا نه. سفیر روسیه این گزارشها را «مهمل» و فاقد پشتوانه جدی خواند و در عوض به حضور تعدادی از نیروهای داوطلب از کرهشمالی اشاره کرد که بهگفته او «برای کسب تجربه» و عمدتاً در حوزه «خنثیسازی مینها و بازسازی شهرهای تخریبشده» به مناطق تحت کنترل روسیه اعزام شده و مأموریت آنها هماکنون پایان یافته است.
کلین همچنین آمارهای منتشره در رسانههای غربی درباره شمار کشتهها و زخمیهای روسیه را نادرست خواند و گفت حاضر نیست در اینباره «گمانهزنی» کند. او تنها به یک مورد اشاره کرد و گفت: «در سه ماه اخیر در چارچوب تبادل اجساد میان روسیه و اوکراین، ما ۹ هزار جسد اوکراینی را تحویل دادهایم و در مقابل ۱۴۳جسد روسی دریافت کردهایم؛ همین ارقام خود گویای واقعیت است.» او در برابر اصرار مجری برای پذیرش این نکته که صدها هزار خانواده روسی نیز از این جنگ آسیب دیدهاند، گفت بحث بر سر اینکه چه کسی چه چیزی را باور دارد، سازنده نیست و باید در چارچوب مذاکرات و توافقات واقعی به آن پرداخت.
مشروعیت زلنسکی و داراییهای مصادرهشده
در بخش دیگری از این مصاحبه، موضوع جایگاه رئیسجمهور اوکراین و بحث انتخابات مطرح شد.
مجری با اشاره به پیشنهاد «ولادیمیر زلنسکی» برای برگزاری انتخابات پس از آتشبس، پرسید آیا روسیه از چنین ابتکاری استقبال میکند یا نه. سفیر روسیه در پاسخ، نخست قانونیبودن وضعیت کنونی زلنسکی را زیر سوال برد و گفت: «طبق قانون اساسی و مقررات فعلی اوکراین، تنها پارلمان میتواند در شرایط حکومت نظامی به کار خود ادامه دهد؛ انتخابات ریاستجمهوری باید حدود یکونیم سال پیش برگزار میشد، بنابراین او در حال حاضر از نظر ما رئیسجمهوری غیرقانونی است.» وی افزود مسکو میتواند با زلنسکی مذاکره کند، اما «امضاکننده نهایی هر توافق» باید فردی باشد که از نظر حقوقی و از منظر افکار عمومی اوکراین، «مشروعیت کامل» دارد، در غیر این صورت هر دولت بعدی میتواند توافق را زیر سوال ببرد.
مساله مصادره داراییهای روسیه در اروپا موضوع محوری دیگری بود که در این گفتوگو بهتفصیل به آن پرداخته شد. در پاسخ به پرسشی درباره طرح کمیسیون اروپا برای استفاده از داراییها و درآمدهای مسدودشده روسیه به نفع اوکراین، کلین این طرح را «کاملاً غیرقانونی» و «صرفاً یک سرقت» توصیف کرد و گفت: «این اقدام با حقوق داخلی، حقوق بینالملل و همه موازین شناختهشده ناسازگار است. حتی در جنگ جهانی دوم هم پولهای آلمان که در بانکهای غربی قرار داشت، به این شکل مصادره نشد.» او هشدار داد چنین تصمیمی «پیامدهای بسیار جدی» برای خود اروپا خواهد داشت و یادآور شد که شرکتها و بانکهای انگلیسی، بلژیکی، فرانسوی و آلمانی نیز در روسیه داراییهایی دارند. او تهدید کرد: «اگر این تصمیم اجرا شود، ما نهفقط بهطور متقابل اقدام خواهیم کرد، بلکه در دادگاههای لندن و دیگر مراجع نیز علیه این کشورها شکایت میکنیم. همانطور که تلاش برای دسترسی به داراییهای برخی افراد مانند آبراموویچ سالهاست ادامه دارد و هنوز به نتیجه نرسیده، این پروندهها هم سالها اروپا را درگیر خواهد کرد.»
امنیت اروپا و اقتصاد روسیه
مجری کانال ۴ در بخشی از این مصاحبه به اظهارات اخیر ولادیمیر پوتین اشاره کرد که گفته بود «روسیه خواهان جنگ با اروپا نیست اما آماده آن است» و پرسید این جمله چه معنایی دارد. سفیر روسیه در توضیح گفت رئیسجمهور کشورش بارها تأکید کرده است که مسکو هیچ برنامه، نیت یا دلیلی برای جنگ با اروپا یا ناتو ندارد و تمرکز آن صرفاً بر حلوفصل «بحران اوکراین» و تضمین امنیت حیاتی خود در این جغرافیا است. او افزود: «مشکل این است که برخی رهبران و فرماندهان نظامی اروپایی درباره احتمال جنگ در یکی دو سال آینده صحبت میکنند، بیآنکه به این پیامها گوش دهند. ما میگوییم آمادهایم، اما برای هر دو سناریو؛ اگر کسی بخواهد به سمت تشدید و مسابقه تسلیحاتی برود، ما آمادگی داریم و اگر تصمیم به تنشزدایی و بازگشت به ثبات راهبردی گرفته شود، باز هم آمادهایم.»
کلین با یادآوری تجربه جنگ سرد و توافقات مهمی مانند سند هلسینکی و معاهدات محدودیت سلاحهای راهبردی، تصریح کرد که اعتماد در آن دوران نه پیششرط مذاکره، بلکه نتیجه آن بود. او گفت: «در دهه ۱۹۷۰ هیچکس به دیگری اعتماد نداشت؛ نه ما به آمریکاییها، نه آمریکاییها به ما، اما با وجود این، توافقهای مهمی در حوزه امنیت اروپا و کنترل تسلیحات به دست آمد و از دل همان توافقها، اعتماد نسبی شکل گرفت.» او با اشاره به پایان قریبالوقوع یکی از معاهدات مهم تسلیحاتی افزود اکنون هم اروپا و آمریکا باید بهجای دامن زدن به موج تازه افزایش تسلیحات نظامی، به فکر مهار مسابقه تسلیحاتی و بازسازی چارچوب ثبات راهبردی باشند.
سفیر روسیه در بخش پایانی مصاحبه، ادعاها درباره فشارهای اقتصادی ناشی از جنگ بر مسکو را رد کرد و گفت که اقتصاد این کشور در سالهای گذشته رشد بالای چهار درصدی را تجربه کرده و کاهش نسبی رشد در سال جاری امری طبیعی است. او میزان تورم را حدود هشت درصد برآورد کرد و یادآور شد انگلیس نیز دو سال پیش با چنین نرخهایی روبهرو بوده است. او تاکید کرد در نشستهای اخیر میان دولت، بانکها و بخش خصوصی، «هیچکس از فشار غیرقابلتحمل» صحبت نکرده و افزود: «ما امروز با حدود ۸۵ درصد کشورهای غیرغربی جهان در حال تجارت هستیم؛ این اکثریت واقعی جهان است و همین تنوع، فشار تحریمهای غرب را تا حد زیادی خنثی کرده است.»
سفیر روسیه در لندن در مجموع تلاش کرد این پیام را از پایتخت انگلیس مخابره کند که مسکو جنگ اوکراین را در میدان به سود خود میبیند، آماده ورود به یک توافق صلح جامع است، اما این توافق از نگاه روسیه تنها زمانی معنا دارد که بر مبنای شروط امنیتی این کشور، پذیرش واقعیتهای میدانی و پرهیز اروپا و آمریکا از آنچه او ماجراجوییهای حقوقی و اقتصادی خواند، شکل بگیرد.
در مجموع، سفیر روسیه تلاش کرد تا تصویری از مواضع قاطع و ثابت مسکو ارائه دهد. او بر این نکته تأکید کرد که روسیه در میدان نبرد اوکراین ابتکار عمل را در دست دارد و هرگونه توافق صلحی باید بر اساس واقعیتهای میدانی، تضمینهای امنیتی برای روسیه و پرهیز از اقدامات تحریکآمیز حقوقی و اقتصادی غرب شکل گیرد. این مصاحبه نشاندهنده چشمانداز مسکو برای آینده منطقه و روابط بینالملل است.
