سرویس خبری ایران من: گزارشهای اخیر از محدودیتهای موجود در بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی از تأسیسات هستهای ایران حکایت دارد. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، ضمن تأیید ازسرگیری برخی فعالیتهای بازرسی، بر عدم دسترسی به سایتهای کلیدی و حساس هستهای تأکید کرده است. این وضعیت، در پی تحولات اخیر و تشدید تنشها در برنامه هستهای ایران، نگرانیهایی را در خصوص شفافیت و نظارت کامل بینالمللی ایجاد کرده است.
به گزارش ایران من ، رافائل گروسی در گفتوگو با خبرگزاری ریانووستی در پاسخ به پرسشی درباره وجود پیشرفت عملی در ازسرگیری بازرسیها پس از حملات اخیر به تأسیسات هستهای ایران، تصریح کرد که آژانس موفق شده است فعالیتهای بازرسی را از سر بگیرد، اما این فعالیتها بسیار محدود است و هنوز امکان دسترسی به تاسیسات کلیدی وجود ندارد.
محدودیتهای بازرسی و عدم دسترسی به سایتهای کلیدی
وی افزود: «ما فقط اجازه ورود به تأسیساتی را داریم که هدف حمله قرار نگرفتهاند. این دسترسی نیز خوب است، چرا که نام این سایتها نیز در فهرست توافقشده برای بازرسی قرار و برای ما اهمیت دارند.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اضافه کرد: اما بی تردید تاسیسات نطنز، اصفهان و فردو اهمیت بسیار بیشتری دارند؛ هنوز حجم قابل توجهی از مواد و تجهیزات هستهای در آنها وجود دارد و ما باید به آنجا بازگردیم.»
تلاشهای دیپلماتیک برای راهحلی پایدار
وی پیشتر نیز در گفت وگو با نشریه اسپانیایی الناسیونال ادعا کرده بود که از طریق رایزنی مستمر با اعضای سابق برجام در تلاش است به راهحلی پایدار در موضوع هستهای ایران برسد.
گروسی این مطلب را در تاریخ ۲۲ آذر جاری اعلام و اضافه کرد: «من بهطور مستمر با مقامهای ایرانی، اروپایی، روسی و چینی در تماس هستم و تلاش میکنم راهحلی پایدار پیدا کنم.»
وی ادعا کرد که وضعیت بهویژه پس از جنگ دوازده روزه، «دور از حل و فصل» است. مدیرکل آژانس با اشاره ذخایر اورانیوم با غنای بالا در ایران گفت که بازرسان باید کار خود را بر مبنای «توافق چارچوبیِ در حال مذاکره» از سر بگیرند.
زمینه و پیامدهای محدودیتها
همکاریهای ایران و آژانس در پی حملات غیرقانونی آمریکا و رژیم اسرائیل به تأسیسات هستهای صلحآمیز جمهوری اسلامی ایران و قانون مصوب مجلس شورای اسلامی برای توقف همکاری در صورت اجرا نشدن تعهدات طرفهای مقابل، با محدودیتهایی مواجه شد.
پس از آن، مذاکراتی میان ایران و آژانس درباره نحوه ادامه تعاملات در چارچوب حقوقی موجود انجام شد که در تاریخ ۱۸ شهریور ماه جاری به یک تفاهم فنی انجامید. با این حال تداوم سیاسیکاری تروئیکای اروپایی و آمریکا علیه برنامه صلحآمیز هستهای کشورمان از جمله تصویب قطعنامه جدید و ضد ایرانی شورای حکام موجب شد تا این اجرای تفاهم متوقف شود.
موضع جمهوری اسلامی ایران
جمهوری اسلامی ایران تأکید دارد که مبنای همکاری و تعامل با آژانس، قانون مصوب مجلس است. اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پیشتر در اینباره گفت: «ما کماکان عضو معاهده منع اشاعه و متعهد به توافقنامه پادمان هستیم. در اجرای این تعهدات پادمانی، با در نظر داشتن مصوبه مجلس که شورای عالی امنیت ملی را متولی این موضوع معرفی کرده است، تعاملات با آژانس را پیش میبریم.»
در مجموع، اظهارات مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشاندهنده وضعیت پیچیده و چالشبرانگیز بازرسیهای هستهای در ایران است. با وجود ازسرگیری محدود برخی فعالیتها، عدم دسترسی به سایتهای کلیدی و تداوم تنشهای سیاسی، دستیابی به یک راهحل پایدار و جامع را دشوار ساخته است. ایران بر پایبندی به تعهدات پادمانی خود در چارچوب قانون مصوب مجلس تأکید دارد، در حالی که آژانس بر لزوم دسترسی کامل برای نظارت مؤثر اصرار میورزد.
