در نشست خبری اخیر، سخنگوی جدید وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، اسماعیل بقائی، به طیف گسترده‌ای از موضوعات مهم سیاست خارجی پرداخت. این نشست فرصتی بود تا مواضع ایران در قبال تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی تشریح شود.
سخنگوی جدید وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری گفت: سیاست اتحادیه اروپا آزار دادن مردم ایران است. تحریم هوایپمایی غیرنظامی هیچ توجیهی ندارد.
به گزارش ایران من، «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در اولین نشست خبری خود به سوالات خبرنگاران داخلی و خارجی پاسخ داد.
تحولات منطقه‌ای و رایزنی‌های دیپلماتیک
بقائی با اشاره به چهار دور سفر منطقه‌ای «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران جهت رایزنی در مورد آخرین تحولات منطقه و و تلاش برای توقف جنایت‌های رژیم صهیونیستی اظهار کرد: سفر وزیر خارجه به قلب میدان یعنی بیروت و دمشق آغاز شد و به کشورهای دیگر ادامه یافت. این رایزنی‌ها ادامه خواهد یافت. علاوه بر سفرها، وزیر خارجه با مقامات مختلف از جمله دبیرکل سازمان ملل و وزیران خارجه مصر و فرانسه هم گفت‌وگو کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد: ادامه تلاش‌ها برای بهبود روابط با همسایگان حتی در زمانی که منطقه با چالش روبروست از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی ایران است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا در جریان سفر منطقه‌ای وزیر خارجه ایران به مصر، رایزنی در ارتباط با روابط دوجانبه صورت گرفت یا نه، گفت: اولویت در این رایزنی‌ها متمرکز بر تحولات منطقه، جلوگیری از افزایش تنش‌ها و کمک به حفظ ثبات و صلح در منطقه است، البته طبیعی است که از این فرصت‌ها برای گفت‌وگو در ارتباط با روابط دوجانبه نیز استفاده می‌شود.
بقائی همچنین اعلام کرد: هیچ کشوری از منطقه را از رایزنی‌های خود مستثنی نمی‌کنیم. فکر می‌کنیم کمک به حفظ صلح منطقه یک وظیفه مشترک است. ما همیشه بر ضرورت درون‌زا بودن صلح منطقه تاکید می‌کنیم. به‌رغم سوءتفاهم‌ها با برخی کشورهای منطقه، اولویت ما افزایش هم‌افزایی منطقه‌ای است. وزیر خارجه در ادامه سفرهای منطقه‌ای خود امروز به ۲ کشور کویت و بحرین سفر می‌کند.
مواضع ایران در قبال تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سوالی درباره پیشنهاد میانجیگری روسیه بین ایران و رژیم صهیونیستی گفت: در شرایطی که شما با یک موجودیتی رابطه‌ای ندارید و آن موجودیت را به‌رسمیت نمی‌َناسید، صحبت از میانجیگری به لحاظ مفهوم حقوقی معنا ندارد. ما از تلاش‌های هر کشوری که همراه با حسن نیت برای توقف جنگ و جنایات رژیم صهیونیستی تلاش کند، استقبال می‌کنیم. این وظیفه قانونی و اخلاقی همه کشورهاست. اگر قائل به این باشیم که اتفاقات غزه، یک نسل‌کشی است، همه کشورها به‌عنوان اعضای کنوانسیون منع نسل‌کشیف وظیفه شخصی برای جلوگیری از این وضعیت دارند. آفریقای جنوبی و دیگر کشورهایی که در دیوان لاهه طرح دعوی کردند، مبنی این کار آن‌ها این کنوانسیون بود.
بقائی ادامه داد: ما در واقع از هر ابتکار و تلاشی که برای جلوگیری از تشدید تنش و توقف جنایت‌های رژیم صهیونیستی انجام شود، استقبال می‌کنیم و آن را یک وظیفه قانونی و اخلاقی همه کشورها می‌دانیم.
سخنگوی وزارت خارجه ایران درباره موضوعات مربوط به کریدورهای در منطقه قفقاز جنوبی گفت: کشورهای منطقه تصمیم گرفتند یک چالش را که مبنای اختلاف یا جنگ بوده را به نقطه‌ای برای تفاهم و شکوفایی اقتصادی کشورهای منطقه کنند.
او گفت: اجلاس ۳+۳ در استانبول، این رویکرد را به خوبی نشان داد. در بانیه پایانی این اجلاس هم آمده که تمرکز کشورها بر ضرورت تبدیل قفقاز جنوبی به عرصه همکاری است.
بقائی تاکید کرد: درباره گذرگاه و مسیرهای مواصلاتی موضوع ایران روشن و ثابت است. ما معتقدیم این مسیرها باید با رعایت تمامیت ارضی، حاکمیت ملی و بدون تغییر در مرزها و شرایط ژئوپلتیک منطقه باشد.
سخنگوی وزارت خارجه درباره بیانیه مشترک اتحادیه اروپا و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس نیز گفت: متاسفیم که در شرایطی که کشورهای اسلامی منطقه باید بر پایان دادن به شرارت‌های رژیم صهیونیستی متمرکز باشند، دوستان ما در منطقه موضوعاتی که موضوع گفت‌وگو بین ایران و یک کشور دیگر بوده را به عرصه عمومی می‌کشانند و به‌ویژه با کشورهایی که هیچ جایگاهی و ارتباطی با منطقه ندارند، مطرح می‌کنند.
او تصریح کرد: اقدامات مستمر دیپلماتیک درباره این موضوع انجام شده است. موضع ایران بسیار شنیده شده است. جمهوری اسلامی ایران درباره تمامیت سرزمینی خود و حاکمیت بر جزایر سه‌گانه ایرانی، هیچ تردیدی ندارد و به هیچ عنوان؛ هیچ اغماضی نمی‌کند. این موضعی است که مبتنی بر حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد و همه موازین بین‌المللی درباره احترام به تمامیت ارضی کشورهاست. این ادعا تغییری در این موضع ایجاد نخواهد کرد.
بقائی گفت: در عین حال متاسفیم اروپا در این دوره خاص زمانی به این موضوع بپردازند. مواضع ما اعلام شده است و یادداشت‌های اعتراضی به طرف‌های مربوطه فرستاده شده و به این مسیر ادامه می‌دهیم.
سخنگوی وزات خارجه ایران در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا اروپا با این بیانیه به‌دنبال اهرم‌سازی است؟، گفت: من نیت‌خوانی نمی‌کنم اما همه اهرم‌ها کارساز نیستند و بعضی آن‌ها به محض استفاده شکسته خواهند شد. این اهرم قابل اتکایی نخواهد بود.
روابط با ترکیه و موضع ایران در قبال حماس
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در مورد سفر وزیر خارجه ایران به ترکیه و همچنین دیدار عراقچی با تعدادی از اعضای حماس در جریان سفر گفت: رابطه ما با ترکیه رابطه ممتازی است و شرکت در اجلاس۳+۳ در استانبول فرصتی بود که با مقامات ترکیه از جمله وزیر خارجه و رئیس جمهور این کشور در ارتباط با تحولات منطقه رایزنی و گفت‌وگو داشته باشیم.
او همچنین با بیان اینکه «حماس زنده و محترم است»، گفت: ۲ کشور ایران و ترکیه بر ضرورت حمایت از فلسطین و استفاده از تمام ظرفیت‌های دیپلماتیک دوجانبه، چندجانبه از جمله سازمان همکاری اسلامی تاکید دارند.
بقائی درباره پیگیری حقوقی تهدید رژیم صهیونیستی برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران گفت: تهدید به تعرض به تاسیسات هسته‌ای طبق اسناد و قطعنامه‌های بین‌المللی، محکوم و مردود است و به شورای امنیت ماموریت داده شده به این موارد ورود کند.
او گفت: خواسته ما روشن است. ما طی یادداشت اعتراضی مستدل به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مراتب را اعلام کردیم و در سطح سازمان ملل و شورای امنیت پیگیر هستیم.
واکنش به تحریم‌های جدید و تنش‌های منطقه‌ای
سخنگوی وزارت خارجه ایران درباره تحریم‌های جدید اتحادیه اروپا علیه ایران گفت: تردیدی نداریم که سیاست اتحادیه اروپا آزار دادن مردم ایران است. تحریم هوایپمایی غیرنظامی و یک خط هوایی که سال‌هاست که شناخته‌شده و به پایتخت‌های اروپایی رفت‌وآمد داشته است، هیچ توجیهی ندارد جز اینکه بخواهید مردمی را از حقوق بنیادین خود برای رفت‌وآمد آسان و روان به مقاصد خود محروم کنید.
بقائی همچنین درباره کشیده‌شدن جنگ به منطقه خلیج فارس گفت: کشیده‌شدن جنگ به منطقه نیازی به استدلال ندارد. این رویه رژیم صهیونیستی از ابتدای تاسیس بوده است. این رژیم سابقه تجاوز به تقریبا همه کشورهای همسایه داشته است. اخیرا هم نشان دادند به دلیل حمایت غرب، ابایی از گسترش دامنه جنگ ندارند. این گزاره که تنها حوجدیتی در جهان برای گسترش جنگ تلاش می‌کند، رژیم صهیونیستی است.
بقائی درباره پاسخ ایران به هرگونه شرارت جدید رژیم صهیونیستی گفت: پیام ما روشن، شفاف و علنی داده شده است. مقام‌های ما اعلام کرده‌اند هرگونه شرارت رژیم صهیونیستی با پاسخ قطعی، قاطع و موثر ایران مواجه خواهد شد. تصمیم درباره اینکه ما چگونه پاسخ دهیم، برعهده ایران خواهد بود.
او درباره استقرار سامانه «تاد» در سرزمین‌های اشغالی گفت: استقرار سامانه‌های دفاع موشکی در سرزمین‌های اشغالی در تداوم حمایت‌های غرب از رژیم صهیونیستی در یک سال گذشته و هشت دهه گذشته است. این حمایت‌ها موجب جری‌شدن رژیم صهیونیستی در ادامه تعرضات و جنایات در منطقه بوده است.
موضع ایران در قبال لبنان و مقاومت
سخنگوی وزارت خارجه ایران در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا درباره اظهارات رئیس مجلس مبنی بر آمادگی ایران برای مذاکره با فرانسه درباره اجزای قطعنامه ۱۷۰۱ و واکنش نخست‌وزیر لبنان گفت: ما با هر کشوری که ابتکار و پیشنهادی برای توقف جنایات و تجاوزات به لبنان و نسل‌کشی در غزه داشته باشد، گفت‌وگو می‌کنیم و طرح‌های آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
بقائی تصریح کرد: نکته مورد اشاره احتمالا ناشی از یک سوءتفاهم بوده است به دلیل اینکه موضع ایران درباره لبنان و مقاومت روشن است. ایران هیچ وقت قصد و نیت و هیچ عملی که شبهه دخالت در امور داخلی لبنان یا هر کشوری داشته باشد را انجام نداده است. ابراز کردیم که انتخاب ریاست جمهوری شأن مردم لبنان و گروه‌های فعال در عرصه سیاسی لبنان است و قطعا مقاومت و حزب‌الله یکی از گروه‌های موثر و ذی‌نفوذ در این فرایند است. بهترین روش گفت‌وگوهای لبنانی-لبنانی است برای اینکه بتوانند به اجماع‌نظر درباره وضعیت سیاسی لبنان برسند.
روابط با اروپا و آمریکا
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه «آیا دولت چهاردهم نقشه راهی برای تعامل با اروپا دارد، با توجه به اینکه یکی از مواردی که به عنوان سیاست خارجی دولت چهاردهم مطرح شد گسترش تعامل با اتحادیه اروپا بود، در حالی که به نظر می‌رسد این روابط در ۲ ماه اخیر با توجه به تحولات رو به وخامت رفته است و اینکه آیا اگر سه کشور اروپایی برای دیدار با ایران پیشنهادی را مطرح کنند ایران آن را می‌پذیرد یا پیش شرطی برای آن قائل می‌شود»، خطاب خبرنگار پرسش‌کننده گفت : فکر می‌کنم شما خودتان به سوالتان جواب دادید و این افزایش تنش‌ها به نظر می‌رسد به نوعی ناشی از عدم آمادگی آن‌ها برای پاسخ به رویکرد مثبت ایران است.
او با اشاره قطعنامه اخیر نشست مشترک سران شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا و ادعاهای مطرح شده در آن علیه جزایر سه‌گانه ایران و با بیان اینکه «این یکی از نمونه‌های اخیر عدم آمادگی آن‌ها در این ارتباط است»، گفت: به نظر می‌رسد که اروپایی‌ها در شرایطی نیستند که به نگاه ایران پاسخ مثبت دهند و امیدوارم که در این رویکرد خود تجدید نظر کنند.
بقائی با اشاره به رایزنی ایران با سه کشور اروپایی در جریان سفر عراقچی به نیویورک گفت: ما در این جلسه در ارتباط با موضوعات هسته‌ای و مسائل دیگر صحبت کردیم. جمهوری اسلامی ایران همیشه برای گفت‌وگو پیش قدم بوده و پیش شرطی نداشته‌ایم و فکر می‌کنم کماکان موضع ما این است که با کشورها بر اساس احترام متقابل و حفظ منافع رایزنی و گفت‌وگو کنیم.
موضع ایران درباره سلاح‌های کشتار جمعی
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سوالی در مورد برخی اظهارنظرهای رسانه‌ای مبنی بر تغییر دکترین هسته‌ای کشور و درخواست برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ارتباط با این موضوع گفت: در داخل کشور اظهارنظرهای مختلفی در رسانه‌ها و بعداً از سوی افراد مطرح می‌شود ولی ما باید سیاست قطعی و رسمی کشور را مد نظر قرار دهیم.
بقائی ادامه داد: سلاح‌های کشتار جمعی در دکترین دفاعی ما جایی ندارد و این سیاست ما مستظهر به فتوای مقام معظم رهبری است و فکر می‌کنم این مباحث رسانه‌ای در سیاست ما در ارتباط با موضوع سلاح‌های کشتار جمعی اثری ندارد.
او تاکید کرد: موضع رسمی ما در مورد سلاح‌های کشتارجمعی مشخص و ثابت است.
در این نشست خبری، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران مواضع کشور را در قبال طیف گسترده‌ای از موضوعات داخلی و بین‌المللی تشریح کرد. تأکید بر حفظ تمامیت ارضی، حمایت از مقاومت، مخالفت با تحریم‌های یکجانبه و آمادگی برای گفتگو با کشورهای منطقه و جهان بر اساس احترام متقابل، از جمله محورهای اصلی این نشست بود. این اظهارات نشان‌دهنده تداوم سیاست خارجی ایران در جهت حفظ منافع ملی و تعامل سازنده با جامعه بین‌المللی است.
