در آستانه انتخابات آمریکا، اقدام جنجالی ایلان ماسک در ارائه جوایز نقدی به رأیدهندگان، بحثهای حقوقی و سیاسی گستردهای را برانگیخته است. این طرح که با هدف تأثیرگذاری بر روند انتخابات طراحی شده، سؤالات جدی درباره مرز قانونی بودن چنین اقداماتی مطرح کرده است.
طرح جنجالی قرعهکشی میلیون دلاری
ایلان ماسک، این غول فناوری قول داده به رأیدهندگان ثبتنام شده در ایالتهای کلیدی آمریکا دستکم ۴۷ دلار بپردازد، به شرطی که طوماری را امضا کنند که در آن «حمایت» خود را از آزادی بیان و حق حمل سلاح (که هر دو در قانون اساسی تضمین شدهاند) اعلام کنند. او در ۱۹ اکتبر اعلام کرد که امضاکنندگان همچنین در قرعهکشی روزانه جایزه یک میلیون دلاری شرکت داده خواهند شد. این مسابقه تا روز انتخابات، ۵ نوامبر، ادامه خواهد داشت. این رقابت توسط ، سوپر پَک طرفدار ترامپِ ماسک، که حدود ۷۵ میلیون دلار در آن سرمایهگذاری کرده، اداره میشود. مارک کوبان، میلیاردر دیگر، با تمسخر گفت: «نوآورانه و ناامیدانه است». جاش شپیرو، فرماندار دموکرات پنسیلوانیا، آن را «عمیقاً نگرانکننده» خواند و گفت این «موضوعی است که مجریان قانون میتوانند به آن نگاهی بیندازند». آیا قرعهکشی ماسک از خط قرمز قانونی عبور کرده است؟
ابعاد حقوقی و راهکارهای قانونی
در آمریکا پرداخت پول به کسی برای ثبتنام برای رأی دادن یا پیشنهاد رشوه نقدی یا قرعهکشی در ازای رأی دادن به نامزد خاصی غیرقانونی است. پرداخت پول به کسی برای امضای طومار جرم نیست، اما پرداخت به شرط اینکه امضاکننده، رأیدهنده ثبتنام شده باشد، مسئله پیچیدهتری است. ماسک وقتی بار اول در ۶ اکتبر این طومار را راهاندازی کرد، از این موضوع طفره رفت و به افراد ۴۷ دلار پرداخت کرد تا هر رأیدهنده ثبتنام شدهای را به امضای آن ترغیب کنند. این کار راه گریزی ایجاد کرد چون به واسطه – فردی که دوستش را به طومار معرفی میکرد – پاداش میداد، نه به خود امضاکننده.
برای امضای طومار و شرکت در قرعهکشی یک میلیون دلاری، فرد باید در یکی از هفت ایالت کلیدی ثبتنام کرده باشد – پیشنهادی که میتواند برای رأیدهنده ثبتنام نشده وسوسهانگیز باشد. ریک هاسن از دانشکده حقوق UCLA میگوید: «وقتی شروع به پرداخت پول به عنوان مشوق یا پاداش برای ثبتنام رأی میکنید، این نقض قانون فدرال است». اما ریچارد بریفالت از دانشکده حقوق کلمبیا اشاره میکند که شرایط مسابقه با محدود نشدن به ثبتنام کنندگان جدید، با دقت نوشته شده است.
گسترش طرح در ایالتهای کلیدی
با این حال، بریفالت میافزاید که زمانبندی راهاندازی مسابقه – سه روز قبل از مهلت ثبتنام رأیدهندگان پنسیلوانیا – نشان میدهد که هدف آن ترغیب مردم به ثبتنام برای رأی دادن بوده که «جرم محسوب میشود». در سه روز اول مسابقه، فقط افراد این ایالت جایزه بزرگ را بردند. سوپر پَک همچنین «پیشنهاد ویژهای» برای ساکنان پنسیلوانیا ارائه کرد و قول داد به رأیدهندگان ثبتنام شده این ایالت برای امضای طومار ۱۰۰ دلار بپردازد و برای معرفی هر دوست رأیدهنده ثبتنام شده، ۱۰۰ دلار اضافی دهد.
در ۲۱ اکتبر، روز پایان مهلت پنسیلوانیا، سوپر پَک آمریکا در ایکس، پلتفرم رسانه اجتماعی متعلق به ماسک، ادعا کرد که در هفته آخر ثبتنام، نزدیک به ۲۸،۰۰۰ جمهوریخواه برای رأی دادن ثبتنام کردهاند، بیش از دو برابر تعداد دموکراتها. روز بعد، جمع برندگان بالقوه احتمالی قرعهکشی یک میلیون دلاری گسترش یافت تا رأیدهندگان ثبتنام شده «منحصراً» در ایالتهای کلیدی آریزونا، جورجیا، میشیگان، نوادا، کارولینای شمالی و ویسکانسین را نیز شامل شود.
واکنشها و پیامدهای احتمالی
فقط جمهوریخواهان نیستند که با وعده دادن پول به رایدهندگان ثبتنامنشده بازی کردهاند. در ۹ اکتبر، شرکت سازنده «کارتس علیه بشریت» به آمریکاییهایی که در سال ۲۰۲۰ رأی نداده بودند تا ۱۰۰ دلار پیشنهاد کرد، به شرط آنکه عذرخواهی کنند، «برنامهای» برای رأی دادن در امسال بریزند و متعهد شوند دونالد ترامپ را در ایکس «توالت انسانی» بنامند. هاسن معتقد است این طرح، که از آن زمان از وبسایت شرکت ناپدید شده، از نظر قانونی به همین شکل «بسیار به خط قرمز نزدیک شد». («کارتس علیه بشریت» تأیید کرد که «تبلیغات به پایان رسیده» اما درباره قانونی بودن آن اظهارنظری نکرد.)
ماسک متعهد شده ۱۸ میلیون دلار چک قرعهکشی بپردازد، جدا از پرداختهای کوچک اضافی برای امضاکنندگان و معرفیکنندگان. این طرح منطقه خاکستریای را برجسته کرده که میتواند آن را در معرض چالشهای حقوقی قرار دهد. بریفالت میگوید: «هیچکس جواب را نمیداند. قبلاً هرگز چنین اتفاقی نیفتاده است». اما هر چالشی علیه قرعهکشی احتمالاً خیلی دیرتر از آن خواهد بود که بتواند بر نتیجه انتخابات تأثیر بگذارد.
ماسک، که به او وعده سمتی در دولت آینده ترامپ داده شده، اخیراً گفته که در سیاست دخالت میکند «نه از آن رو که میخواهم، بلکه چون معتقدم آینده جهان آزاد در خطر است».