در پی حمله اخیر رژیم اسرائیل به خاک ایران و هدف قرار دادن سیستم دفاع هوایی کشور، تحلیل ابعاد مختلف این تجاوز و راهکارهای پاسخ به آن ضروری به نظر میرسد. این یادداشت به بررسی جوانب مختلف این رویداد و پیامدهای آن میپردازد.
ماهیت تجاوز و اهداف آن
رژیم اسرائیل امروز به سرزمین ایران تجاوز کرد. سیستم دفاع هوایی ایران را مورد هدف حمله نظامی خود قرار داد. پاسخ به این اقدام تجاوزکارانه حق ذاتی ایران است. در این ارتباط بهنظر میرسد که ضمن ضرورت داشتن یک تحلیل واقعی از شرایط، چندین اصل باید مورد توجه قرار گیرد. نخست مسئولیت مشترک پشتیبانان اسرائیل در این عملیات تجاوزکارانه است. دوم امنیت جمعی ملتهای منطقه و سوم حفظ امکان خروج از مارپیچ تصاعد درگیری و تشدید منازعه که خواستهی اسرائیل است.
با توجه به مواضع رسمی اعلامی و اخبار انتشار یافته در مورد این تجاوز، به نظر میرسد که اسرائیل در این حمله، سیستم دفاع هوایی ایران را هدف قرار دادهاست که منجر به شهادت چهار تن از رزمندگان سرافراز ارتش این سرزمین شد. البته این رژیم آپارتایدی در تجاوز پیشین خود نیز سیستم دفاع هوایی ایران در اصفهان را هدف قرار دادهبود.
مسئولیت مشترک حامیان اسرائیل و حق دفاع مشروع ایران
با توجه به اعلام رسمی این رژیم، احتمالا عملیات نظامی وی در این مرحله به پایان رسیدهاست، لیکن این به معنی اتمام عملیات نیست. قاعدتا با توجه به سوابق اقداماتی که از او سراغ داریم، احتمالا اقدام به ترور برخی اشخاص و یا سایر اقدامهای خرابکارانه و موذیانه در ایران بدون پذیرش مسئولیت نماید. از این رو، سیستم اطلاعاتی ایران باید در حد بالای هوشیاری باشد.
دفاع از خود به هر نحو و در زمان مقتضی حق ذاتی ایران است و بر اساس ماده ۵۱ منشور سازمان ملل رسمیت و مشروعیت بینالمللی یافته است. قاعدتا این پاسخ باید متضمن بازدارندگی از تجاوزهای بعدی متجاوز باشد.
ضرورت همگرایی منطقهای و امنیت جمعی
کشورهای منطقه با شدت و ضعفهای متفاوت تجاوز اسرائیل به سرزمین ایران را محکوم کردهاند. آنان بهخوبی میدانند که ایدهی توسعهطلبانه صهیونیسم شامل بسیاری از سرزمینهای عربی خواهد بود و بهقول معروف این شتری است که درِ خانهی آنان نیز خواهد خوابید. اگر تا کنون به هر دلیل، تفرقه بر این منطقه حاکم بودهاست، اکنون زمان آن است که کشورهای منطقه با هدایت و راهبری سازمانملل و احیانا مشارکت قدرتهای بینالمللی، به منظور حفظ امنیت منطقه اقدام جمعی نمایند.
راهبرد متوازن نظامی-دیپلماتیک
ایران به عنوان کشوری که سرزمینش مورد تجاوز قرار گرفتهاست، قطعا باید تمام امکانات لازم برای دفاع از سرزمین را تامین نماید. این در حالی است که جمهوری اسلامی هیچگاه دیپلماسی را در ادامه قدرت نظامی نیز نباید از یاد ببرد- همچنانکه نبردهاست و همواره باید آمادگی لازم برای خروج از مارپیچ تصاعد در موقعیت مناسب را داشته باشد. منافع ملی ایران در استقرار صلح پایدار است. حال آنکه تداوم حیات اسرائیل در جنگ و خونریزی است.
تجاوز اخیر اسرائیل به خاک ایران، ضمن آشکار ساختن ماهیت تجاوزکارانه این رژیم، فرصتی برای همگرایی منطقهای و اتخاذ راهبردی متوازن میان قدرت نظامی و دیپلماسی فراهم کرده است. پاسخ متناسب به این تجاوز، ضمن رعایت حق دفاع مشروع، باید در جهت استقرار صلح پایدار در منطقه باشد.