سرویس خبری ایران من: در آستانه تحولات سیاسی در آمریکا و خاورمیانه، روابط ایران و ایالات متحده وارد مرحله حساسی میشود. این گزارش به بررسی چالشهای پیش روی ایران در صورت بازگشت احتمالی دونالد ترامپ به کاخ سفید میپردازد.
چشمانداز روابط ایران و آمریکا در دوره جدید
چهار سال آینده میتواند بزرگترین آزمون جمهوری اسلامی از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۷۹ باشد. به گفته کارشناسان، تهران زیر ذرهبین ترامپ قرار خواهد گرفت که احتمالاً به بازگشت کارزار «فشار حداکثری» دوران ریاست جمهوری پیشین او میانجامد – کارزاری که انزوای ایران را افزایش داد و اقتصادش را فلج کرد.
سابقه روابط ایران و ترامپ
ترامپ که خود را استاد معامله میداند، علیرغم خروج از توافق هستهای ۲۰۱۵، بازگرداندن تحریمها و حتی دستور ترور قاسم سلیمانی – فرمانده نظامی که روابط با نیروهای نیابتی ایران در منطقه را مدیریت میکرد – نتوانست نفوذ تهران در خاورمیانه را مهار کند.
از زمان پایان ریاست جمهوری ترامپ در سال ۲۰۲۰، ایران غنیسازی اورانیوم را افزایش داده، صادرات نفت خود را بالا برده، حمایت از گروههای نظامی منطقه را تشدید کرده و با حمله مستقیم به اسرائیل در دو نوبت، سابقهای بیپیشینه برجای گذاشته است.
چشمانداز آینده و سناریوهای احتمالی
واعظ میگوید یک سناریو این است که ترامپ به نتانیاهو بگوید پیش از آغاز رسمی دوره ریاست جمهوریاش، کار را تمام کند. یعنی ممکن است در ماههای نوامبر و دسامبر شاهد تشدید چشمگیر تنشها باشیم – اسرائیل تلاش میکند پیش از روی کار آمدن ترامپ، از مزیت خود برای تضعیف ایران و محور مقاومت (گروههای نظامی) استفاده کند… سپس ترامپ میآید و افتخار صلحسازی را از آن خود میکند.
به گفته او، این وضعیت میتواند تغییر کند اگر دولت بایدن در ماههای پایانی خود تصمیم بگیرد توانایی اسرائیل برای تشدید تنشها را «قطع کند». آمریکا با ارسال نامهای به اسرائیل در ماه گذشته و هشدار درباره پیامدهای عدم بهبود وضعیت انسانی در غزه، زمینه را برای این کار فراهم کرده است.
عامل مهمی که در رابطه ایران با رئیس جمهور بعدی آمریکا تأثیرگذار خواهد بود، واکنش ترامپ به گزارشهای اخیر اطلاعاتی آمریکاست که ادعا میکنند تهران قصد ترور او را داشته – ادعاهایی که ایران آنها را «بیاساس و بدخواهانه» خوانده است.
اما به گفته واعظ، باید بین ترامپ و دولت ترامپ تمایز قائل شد.
او میگوید: «ترامپ ممکن است مجذوب فریب دادن ایرانیها در میز مذاکره شود چرا که این برای او نهایت آزمون استادی در هنر معامله خواهد بود» و میافزاید که او در دوره اول ریاست جمهوریاش نیز مجذوب احتمال معامله با ایران شده بود.
ترامپ در توییتی در سال ۲۰۲۰ نوشت: «ایران هرگز جنگی را نبرده، اما هرگز در مذاکره شکست نخورده است!»
واعظ خاطرنشان کرد که احیای رویکرد «فشار حداکثری» ترامپ ممکن است با سیاست «حمایت حداکثری» از مردم ایران همراه شود – سیاستی که میتواند به تغییر رژیم بینجامد. او استدلال کرد که این مسئله احتمال بازگشت دو کشور به میز مذاکره را کاهش میدهد.
او افزود: «فکر نمیکنم هیچ کس در تیم امنیت ملی (ترامپ) هدف دستیابی به توافقی سودمند برای هر دو طرف با رژیم ایران را داشته باشد.»