سرویس خبری ایران من: در شرایطی که جهان منتظر تغییرات احتمالی در سیاست خارجی آمریکا پس از پیروزی دونالد ترامپ است، گفتگوی تلفنی او با رئیس‌جمهور اوکراین و حضور غیرمنتظره ایلان ماسک در این تماس، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.
جزئیات تماس تلفنی و واکنش‌ها
منابع آگاه به آکسیوس خبر داده‌اند که گفتگوی تلفنی روز چهارشنبه دونالد ترامپ با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، با دو رویداد غیرمنتظره همراه بود: حضور ایلان ماسک در این تماس و تا حدودی اطمینان خاطر یافتن زلنسکی از آنچه از رئیس‌جمهور منتخب شنید.
این جزئیات جدید از مکالمه تلفنی نشان می‌دهد که ماسک می‌تواند در دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ نفوذ قابل توجهی داشته باشد. همچنین ابهامات درباره رویکرد دقیق ترامپ در قبال اوکراین همچنان پابرجاست.
پیام‌های علنی ترامپ در طول کارزار انتخاباتی – از جمله وعده حل سریع جنگ، خودداری از اعلام موضع درباره پیروزی کدام طرف و انتقاد از کمک‌های کلان واشنگتن – موجب نگرانی در کی‌یف و سراسر اروپا شده بود.
دولت بایدن اکنون به دنبال راه‌هایی برای ارسال حداکثر کمک نظامی ممکن به اوکراین پیش از ۲۰ ژانویه است، زمانی که ترامپ می‌تواند شیر کمک‌ها را ببندد. اما به گفته منابع آگاه، گفتگوهای خصوصی ترامپ و تیمش با زلنسکی و مشاورانش طی دو ماه گذشته – از جمله روز چهارشنبه – تا حدی برای اوکراینی‌ها اطمینان‌بخش بوده است.
به گفته یکی از منابع، خود زلنسکی این واقعیت را که تماس به این سرعت پس از اعلام پیروزی ترامپ برقرار شد، نشانه‌ای مثبت تلقی کرد. ترامپ هنوز پس از انتخابات با ولادیمیر پوتین صحبت نکرده، اما رئیس‌جمهور روسیه گفته است اگر ترامپ تماس بگیرد، پاسخ خواهد داد.
منابع مطلع می‌گویند مکالمه ترامپ و زلنسکی حدود ۲۵ دقیقه طول کشید. پس از تبریک زلنسکی، رئیس‌جمهور منتخب گفت از اوکراین حمایت خواهد کرد، اما وارد جزئیات نشد.
نقش ماسک و ابهامات موجود
“سه منبع مطلع از جزئیات این گفتگو به آکسیوس گفتند که به نظر زلنسکی، مکالمه مثبت و سازنده بوده و پس از این گفتگو، نگرانی‌های قبلی او درباره به قدرت رسیدن دوباره ترامپ تا حدی کاهش یافته است. یکی از این منابع اضافه کرد که این مکالمه باعث دلسردی زلنسکی نشده است.”
منابع می‌گویند ماسک نیز در این تماس اعلام کرد که به حمایت از اوکراین از طریق ماهواره‌های استارلینک ادامه خواهد داد.با اینکه استارلینک نقشی حیاتی در تلاش‌های جنگی اوکراین داشته، ماسک درخواست‌های زلنسکی برای کمک آمریکا را به تمسخر گرفته و زلنسکی نیز در سال ۲۰۲۲ طرح صلح پیشنهادی این میلیاردر را رد کرده بود.
بسیاری از مسائل ناگفته ماند و ابهامات زیادی وجود دارد. منابع می‌گویند ترامپ و زلنسکی درباره سیاست‌هایی مانند طرح ادعایی ترامپ برای پایان جنگ یا احتمال ادامه کمک‌های آمریکا گفتگو نکردند.
سوابق ارتباطی و وعده‌های ترامپ
زلنسکی در سپتامبر در نیویورک با ترامپ دیدار و درباره جنگ با روسیه و مسیر احتمالی دیپلماتیک برای پایان آن گفتگو کرد. طبق گفته سه منبع آگاه از آن دیدار، ترامپ به زلنسکی گفت اوکراین را رها نخواهد کرد اما می‌خواهد به دیپلماسی فرصت دهد.
یک منبع آگاه می‌گوید ترامپ در آن دیدار به زلنسکی گفت: “قول می‌دهم از من راضی خواهید بود.” ستاد انتخاباتی ترامپ از اظهارنظر درباره تماس روز چهارشنبه یا دیدار قبلی خودداری کرد.
ریچارد گرنل، سفیر پیشین آمریکا در آلمان که گزینه احتمالی وزارت خارجه یا پست ارشد دیگری است، در آن دیدار حضور داشت. انتظار می‌رود گرنل نقش اصلی را در هرگونه دیپلماسی مربوط به اوکراین ایفا کند.از زمان دیدار نیویورک، مشاوران زلنسکی کانال ارتباطی با دستیاران ترامپ را باز نگه داشته‌اند. ترامپ روز چهارشنبه به زلنسکی گفت پس از تشکیل تیم سیاست خارجی‌اش، این گفتگوها ادامه خواهد یافت.
زلنسکی پس از تماس روز چهارشنبه در پیامی در شبکه ایکس نوشت: “گفتگوی عالی با رئیس‌جمهور ترامپ داشتم و پیروزی تاریخی و قاطع او را تبریک گفتم – کارزار فوق‌العاده او این نتیجه را ممکن ساخت.”
او افزود: “رهبری قوی و استوار آمریکا برای جهان و صلح عادلانه حیاتی است” و گفت با ترامپ توافق کردند گفتگوهای نزدیک را حفظ کنند. با این حال، زلنسکی روز پنجشنبه در سخنرانی در بوداپست تصریح کرد که علی‌رغم تماس مثبت با ترامپ، “هنوز نمی‌تواند بداند اقدامات او چه خواهد بود.”
ترامپ در طول کارزار انتخاباتی بارها گفت در صورت انتخاب، فوراً برای مذاکرات صلح اوکراین-روسیه تلاش خواهد کرد و حتی مدعی شد می‌تواند ظرف ۲۴ ساعت به توافق برسد.
چشم‌انداز مذاکرات صلح
زلنسکی روز پنجشنبه در بوداپست تأیید کرد که ترامپ خواهان پایان سریع جنگ است اما تأکید کرد در تماس تلفنی درباره جزئیات آن گفتگو نکردند. او گفت: “اگر فقط سریع باشد، به معنای خسارت برای اوکراین است. من هنوز نمی‌فهمم چطور می‌تواند طور دیگری باشد. شاید ما چیزی نمی‌دانیم، نمی‌بینیم.”
زلنسکی تأکید کرد اوکراین خواهان “پایانی عادلانه برای جنگ” همراه با تضمین‌های امنیتی است. ماسک همچنین در تماس ترامپ با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، حضور داشت. اردوغان به خبرنگاران گفت که ماسک و ترامپ در آن زمان مشغول شام بودند.
با وجود نگرانی از مذاکرات احتمالی صلح، یک منبع آگاه از مشورت‌های دولتی می‌گوید اوکراینی‌ها برخی مزایا را در خروج از “وضعیت منفی کنونی” می‌بینند.
سه منبع آگاه از ارزیابی‌های دولت اوکراین گفتند کی‌یف انتظار دارد در صورت برگزاری مذاکرات صلح، در آن شرکت کند اما پوتین یا مذاکرات را رد خواهد کرد یا اقداماتی انجام خواهد داد که آن را به شکست می‌کشاند.
با وجود امیدواری نسبی اوکراین به گفتگوهای اخیر، همچنان ابهامات زیادی درباره سیاست‌های آینده ترامپ در قبال جنگ اوکراین وجود دارد. حضور افرادی چون ماسک و گرنل در کنار ترامپ می‌تواند نشان‌دهنده ترکیب تیم آینده او در مدیریت این بحران باشد.
