سرویس خبری ایران من: در میانه تنش‌های فزاینده میان ایران و آمریکا و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، تحولی مهم در روابط دو کشور رخ داده است. پس از ماه‌ها گمانه‌زنی درباره احتمال اقدام ایران علیه دونالد ترامپ، تهران در اقدامی دیپلماتیک و از طریق مکاتبه‌ای محرمانه، به طور رسمی تضمین داده که برنامه‌ای برای اقدام علیه رئیس‌جمهور پیشین آمریکا ندارد.
مکاتبات محرمانه و تضمین‌های دیپلماتیک
به گزارش منابع آگاه، تهران ماه گذشته با ارسال نامه‌ای به دولت بایدن، رسماً تضمین داد که برنامه‌ای برای اقدام علیه جان دونالد ترامپ ندارد. این مکاتبه محرمانه که در بحبوحه آماده‌شدن نامزد جمهوری‌خواه برای بازگشت به کاخ سفید صورت گرفت، با هدف کاستن از تنش‌های میان دو کشور انجام شد.
این نامه که تا امروز از آن سخنی به میان نیامده بود، در چهاردهم اکتبر و در پاسخ به پیام هشدارآمیز ماه سپتامبر آمریکا به تهران فرستاده شد. مقام‌های آمریکایی می‌گویند این پیام همان موضع علنی دولت بود که تهدید علیه ترامپ را تهدیدی علیه امنیت ملی آمریکا می‌داند و هر اقدامی علیه جان او را به منزله اعلام جنگ تلقی خواهد کرد.
تنش‌های پیشین و اقدامات امنیتی
هفته گذشته وزارت دادگستری آمریکا پرده از طرحی برداشت که بر اساس آن، مأموران ایرانی پیش از انتخاب دوباره ترامپ به ریاست جمهوری، قصد ترور او را داشتند. به گفته مقام‌های آمریکایی، این موضوع نشان می‌دهد که ایران همچنان رئیس‌جمهور پیشین و احتمالاً آینده آمریکا را هدف قرار داده است.
دادستان‌های فدرال در ماه اوت یک شهروند پاکستانی را به اتهام همدستی با ایران در توطئه قتل ترامپ بازداشت کردند. در پی این رویداد، تدابیر امنیتی برای حفاظت از ترامپ در جریان کارزار انتخاباتی‌اش به شدت افزایش یافت.
تهران از زمان شهادت سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه – که مسئولیت عملیات‌های برون‌مرزی را بر عهده داشت – در حمله پهپادی ژانویه ۲۰۲۰ به دستور ترامپ، بارها از انتقام سخن گفته است. مقام‌های آمریکایی بر این باورند که ایران همچنین در پی آسیب رساندن به دیگر مقام‌های دولت ترامپ است که در عملیات شهادت سردار سلیمانی و اجرای سیاست فشار حداکثری علیه ایران نقش داشته‌اند.
نامه تهران در فاصله میان حمله موشکی یکم اکتبر ایران به اسرائیل و پاسخ تلافی‌جویانه تل‌آویو به مراکز پدافندی و موشکی ایران در بیست و ششم اکتبر ارسال شد. پنتاگون هرچند اعلام کرد در حمله اسرائیل دخالتی نداشته، اما دولت بایدن پیش از این حملات، نیروهای خود را در منطقه تقویت کرده بود.
سه چهره کلیدی سیاست ایران دولت نخست ترامپ – مایک پمپئو وزیر خارجه، برایان هوک نماینده ویژه در امور ایران و جان بولتون مشاور امنیت ملی – حتی پس از کناره‌گیری از سمت‌هایشان به دلیل تهدیدهای جانی از سوی تهران، همچنان زیر چتر حفاظتی سرویس مخفی قرار دارند. دولت بایدن نیز پس از دریافت گزارش‌هایی از طرح احتمالی ترور در ماه ژوئیه، محافظت از ترامپ را تشدید کرد.
چشم‌انداز آینده روابط
تهران به تازگی ادعاهای مربوط به تلاش برای ترور رئیس‌جمهور پیشین آمریکا را با قاطعیت رد کرده است. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، این اتهام‌ها را “نمایشی مضحک” خواند.
به گفته مقام‌های آمریکایی، پیام سپتامبر آنها به ایران، تکرار هشدارهای پیشین درباره هرگونه آسیب به ترامپ بود که این بار در پرتو اطلاعات تازه ارسال شد.
در پاسخ ایران که بدون امضای مقامی خاص فرستاده شده بود، بار دیگر بر مجرم بودن ترامپ به دلیل صدور فرمان شهادت سردار سلیمانی تأکید شده بود.
مقام‌های آمریکایی اطمینان دارند که پیامشان به رهبران ایران رسیده است، اما درباره اینکه آیا این مکاتبات از طریق سوئیس – که حافظ منافع آمریکا در ایران است – انجام شده یا نه، سکوت کرده‌اند.
نه واشنگتن و نه تیم ترامپ درباره انتقال پاسخ ایران به رئیس‌جمهور منتخب اظهارنظری نکرده‌اند. نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز از هرگونه اظهارنظر در این باره خودداری کرده است.
این تضمین‌های تهران در برهه‌ای حساس و درست در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ارائه شد. ترامپ در روزهای پایانی کارزار انتخاباتی‌اش، چندین بار با لحنی مصالحه‌جویانه به رویکرد آینده‌اش در قبال ایران اشاره کرد. او ضمن تأکید بر اینکه ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد، تصریح کرد که به دنبال براندازی حکومت ایران یا درگیری با این کشور نیست.
منابع نزدیک به مقام‌های ایرانی می‌گویند تهران در تلاش است تا از رویارویی با دولت آینده ترامپ پرهیز کند. این در حالی است که برخی از نزدیکان ترامپ از بازگشت به سیاست فشار حداکثری سخن می‌گویند؛ سیاستی که پیش‌تر بحرانی عمیق در اقتصاد ایران پدید آورد.
علی واعظ، تحلیلگر ارشد اندیشکده گروه بحران در واشنگتن، در این باره می‌گوید: “نمی‌شود از یک سو برای گفتگو چراغ سبز نشان داد و از سوی دیگر برای حذف طرف‌های احتمالی مذاکره نقشه کشید. این مثل آن است که با یک دست پیشنهاد دوستی بدهی و با دست دیگر خنجر پنهان کنی.”
