سرویس خبری ایران من: مقاومت میکروبی به یکی از بزرگترین چالش‌های حوزه سلامت در جهان تبدیل شده است. این پدیده نه تنها سلامت انسان‌ها را تهدید می‌کند، بلکه تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد و توسعه پایدار کشورها دارد.

وضعیت بحرانی مقاومت میکروبی در جهان

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پیامی به مناسبت هفته جهانی آگاه سازی از مقاومت میکروبی، با اشاره به اینکه پدیده مقاومت میکروبی یکی از ۱۰ تهدید اصلی سلامت محسوب می شود، حفاظت از اثربخشی داروهای ضدمیکروبی برای نسل آینده را یک وظیفه همگانی، عنوان کرد.

به گزارش ایران من، دکتر محمدرضا ظفرقندی در پیامی آورده است: «مقاومت میکروبی (AMR) در سراسر جهان نه تنها یکی از ۱۰ تهدید اصلی سلامت محسوب شده، بلکه به عنوان تهدیدی جدی برای توسعه پایدار نیز شناخته می‌شود. این پدیده در حال حاضر تبدیل به یک بحران اجتماعی-اقتصادی شده که نه تنها سلامت انسان‌ها در هر گروه سنی و هر منطقه از جهان، بلکه سلامت حیوانات و گیاهان، و نیز سلامت و امنیت غذایی را به شدت تحت تاثیر قرار داده و محیط زیست را به محلی برای ذخیره و انتقال باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک تبدیل خواهد کرد.

پیامدهای اقتصادی و اجتماعی مقاومت میکروبی

پیش بینی می شود در فاصله بین سال های ۲۰۲۵ و ۲۰۵۰ میلادی، بیش از ۳۹ میلیون مرگ در اثر باکتری های مقاوم اتفاق افتد. این رقم با مرگ ۳ انسان در هر دقیقه برابر است. اگر اقدام موثری در این زمینه انجام نشود، در دهه آتی، جهان شاهد ۷.۵ درصد کاهش تولیدات دامی، بین یک تا ۳.۴ تریلیون دلار کاهش تولید ناخالص داخلی (GDP) و سقوط ۲۸ میلیون نفر به زیر خط فقر خواهد بود. این در حالی است که مطالعات نشان داده کاهش ۳۰ درصد مصرف داروهای ضدمیکروبی در صنایع دامی منجر به افزایش ۱۴ بیلیون GDP تا سال ۲۰۵۰ خواهد شد.

راهکارهای مقابله با مقاومت میکروبی

مقاومت میکروبی عمدتا در اثر مصرف بیش از حد و یا ناصحیح داروهای ضدمیکروبی توسط انسان و یا در صنایع دامداری-کشاورزی ایجاد می‌شود. کمبود زیرساخت‌های لازم برای پیشگیری از انتقال بیماری‌ها نظیر آب سالم و توالت بهداشتی، پوشش ناکافی واکسیناسیون و نیز محدودیت امکانات پیشگیری از انتقال بیماری در مراکز ارائه دهنده خدمات سلامت، باعث گسترش میکروب‌های مقاوم خواهد شد. گسترش میکروب‌های مقاوم باعث شده بسیاری از داروهای ضدمیکروبی تاثیر خود را از دست بدهند. این در حالی است که تولید یک آنتی بیوتیک جدید به ۱۰ تا ۱۵ سال زمان و بیش از یک میلیارد دلار هزینه نیاز دارد.

اقدام موثر در این زمینه جز با رویکرد یکپارچه به سلامت (One Health) در بین سازمانهای متولی سلامت انسان، حیوان، گیاه و محیط ممکن نخواهد بود. توفیق کشورها در این زمینه نیازمند یک برنامه واحد کشوری با مشارکت کلیه وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مرتبط شامل سازمانهای غیر دولتی و بخش خصوصی خواهد بود.

وضعیت ایران و اقدامات ضروری

از بین ۶ منطقه سازمان جهانی بهداشت، منطقه مدیترانه شرقی، و از بین ۶۴ کشور گزارش دهنده به سازمان جهانی بهداشت، جمهوری اسلامی ایران بالاترین میزان مصرف داروهای ضد میکروبی را به خود اختصاص داده‌اند. بنابراین بهینه سازی مصرف داروهای ضدمیکروبی در کشور یک اولویت خواهد بود.

تلاش‌های فعلی برای مقابله با تهدید فزاینده مقاومت میکروبی کافی نیست. اگر امروز اقدام نکنیم، در آینده جامعه جهانی با عواقب مرگ بارتری مواجه خواهد شد.

از همکارانم در وزارت بهداشت و سایر دست اندرکاران در وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو، وزارت آموزش و پرورش، سازمان دامپزشکی کشور، سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان نظام پزشکی، سازمانهای بیمه‌ گر و سایر ذینفعان تقاضا دارم ضمن تعهد به اجرای برنامه کشوری مهار مقاومت میکروبی با رویکرد سلامت واحد، حداکثر تلاش خود را در زمینه آموزش و فرهنگ‌سازی در جمعیت عمومی، ارتقا دانش مبتنی بر شواهد در ارائه دهندگان خدمات سلامت به انسان و دام، تامین ظرفیت های مورد نیاز پیشگیری و کنترل عفونت، بهینه سازی مصرف داروهای ضدمیکروبی در انسان و دام، تقویت مکانیسم های پایش روند مقاومت میکروبی درکشور بکار گیرند. حفاظت از اثربخشی داروهای ضدمیکروبی برای نسل آینده یک وظیفه همگانی است.»