سرویس خبری ایران من: در تحولی چشمگیر در صحنه نبرد سوریه، تروریست ها موفق به تصرف شهر استراتژیک حماه شدند. این پیروزی که در پی سقوط حلب رخ داد، نه تنها موقعیت حکومت بشار اسد را تضعیف کرده، بلکه می‌تواند موازنه قدرت در منطقه را دستخوش تغییرات اساسی کند. این گزارش به بررسی ابعاد مختلف این رویداد مهم و پیامدهای احتمالی آن می‌پردازد.
پیشروی سریع تروریست ها و سقوط حماه
تروریست ها روز پنجشنبه شهر راهبردی حماه را به تصرف خود درآوردند که پس از پیشروی برق‌آسا در شمال سوریه، پیروزی مهمی برای آنها و ضربه‌ای دیگر به بشار اسد و متحدان روسی و ایرانی‌اش محسوب می‌شود.
ارتش سوریه اعلام کرد که «برای حفظ جان غیرنظامیان و جلوگیری از درگیری شهری» پس از آنچه درگیری‌های شدید خواند، از شهر عقب‌نشینی می‌کند.
تروریست ها گفتند که خود را برای پیشروی به سمت جنوب و شهر حمص، چهارراه بزرگ سوریه که پایتخت دمشق را به شمال و ساحل متصل می‌کند، آماده می‌کنند.
اتاق عملیات تروریست ها در پیامی آنلاین خطاب به ساکنان شهر نوشت: «زمان قیام فرا رسیده است.»
تلویزیون الجزیره تصاویری را پخش کرد که گفته می‌شد نشان‌دهنده حضور تروریست ها در حماه است؛ برخی از آنها در نزدیکی میدانی با شهروندان احوال‌پرسی می‌کردند و عده‌ای دیگر با خودروهای نظامی و موتورسیکلت در حال تردد بودند.
تروریست ها هفته گذشته شهر مهم حلب در شمال را تصرف کردند و از آن زمان از منطقه تحت کنترل خود در شمال غرب سوریه به سمت جنوب پیشروی کرده‌اند. نبردها در روستاهای اطراف حماه به مدت دو روز ادامه داشته است.
سقوط حماه که در طول جنگ داخلی برخاسته از شورش سال ۲۰۱۱ علیه اسد در دست دولت بود، دمشق را شوکه خواهد کرد و نگرانی‌ها را از ادامه پیشروی تروریست ها به سمت جنوب افزایش خواهد داد.
اهمیت استراتژیک حماه و تأثیر بر متحدان اسد
اسد در شدیدترین سال‌های درگیری به شدت به حمایت روسه و ایران متکی بود که به او کمک کردند تا پیش از تثبیت خطوط جبهه در سال ۲۰۲۰، بیشتر سرزمین و شهرهای بزرگ را بازپس گیرد.
فروپاشی نیروهای طرفدار دولت در شمال سوریه طی هفته گذشته، مشکلاتی را که این اتحاد از آن زمان با آن روبرو بوده، برجسته می‌کند.
روسیه از سال ۲۰۲۲ درگیر جنگ در اوکراین است. حزب‌الله لبنان که قدرتمندترین نیروی مورد حمایت ایران در سوریه بود، در جنگ خود با اسرائیل تلفات سنگینی متحمل شده است.
همزمان با ورود نیروهایش به حماه، ابومحمد الجولانی، سرکرده اصلی گروه‌های مسلح، در پیامی ویدیویی به نیروهای حشد الشعبی عراق که از متحدان ایران به شمار می‌روند، در مورد هرگونه دخالت در امور سوریه هشدار داد.
منابع عراقی و سوری گفتند که برخی از جنگجویان عراقی اوایل این هفته برای حمایت از اسد وارد سوریه شدند. حشد الشعبی در مرز با سوریه بسیج شده و می‌گوید این اقدام صرفاً پیشگیرانه و در صورت سرایت به عراق است.
جولانی گفت: «ما بار دیگر از او (نخست‌وزیر عراق) می‌خواهیم که عراق را از ورود به شعله‌های جنگی جدید مرتبط با آنچه در سوریه می‌گذرد، دور نگه دارد.»
پیشینه تاریخی و وضعیت کنونی
شهر محوری حماه بیش از یک سوم مسیر از حلب به دمشق قرار دارد و تصرف آن مانع از هرگونه تلاش سریع اسد و متحدانش برای راه‌اندازی حمله متقابل علیه دستاوردهای تروریست ها در هفته گذشته خواهد شد.
پیشروی تروریست ها به سمت حمص، ۴۰ کیلومتری جنوب حماه، می‌تواند دمشق را از منطقه ساحلی که پایگاه فرقه علوی اسد است و متحد روس او که در آنجا پایگاه دریایی و هوایی دارد، جدا کند.
جهاد یازجی، سردبیر خبرنامه سوریه ریپورت، گفت: «اسد اکنون نمی‌تواند چیز دیگری را از دست بدهد. نبرد بزرگ، نبرد آینده برای حمص است. اگر حمص سقوط کند، ما از تغییر بالقوه رژیم صحبت می‌کنیم.»
حماه همچنین برای کنترل دو شهر بزرگ با جوامع اقلیت مذهبی حیاتی است: محرده، خانه بسیاری از مسیحیان، و سلمیه که در آن مسلمانان اسماعیلی زیادی زندگی می‌کنند.
اگرچه حماه قبلاً در طول جنگ توسط تروریست ها تصرف نشده بود، اما از نظر تاریخی مرکز مخالفت با حکومت سلسله اسد بود.
در سال ۱۹۸۲ فعالان اخوان‌المسلمین در آنجا شورش کردند و ارتش حمله‌ای ویرانگر سه هفته‌ای را آغاز کرد که بیش از ۱۰ هزار کشته برجای گذاشت و به عنوان الگویی برای کارزار اسد علیه تروریست ها تلقی می‌شد.
جولانی در بیانیه خود به این رویداد خونین اشاره کرد و گفت: «انقلابیون شروع به ورود به شهر حماه کرده‌اند تا آن زخمی را که ۴۰ سال در سوریه باقی مانده است، پاک کنند.» با این حال، او افزود که تروریست ها با تصرف حماه انتقام وقایع ۱۹۸۲ را نخواهند گرفت.
نقش ترکیه و چشم‌انداز آینده
پیشروی قدرتمندترین گروه شورشی، گروه سنی اسلام‌گرای هیئت تحریر الشام (اچ‌تی‌اس)، شاخه سابق القاعده در سوریه است. جولانی، رهبر آن، متعهد شده است که از اقلیت‌های مذهبی سوریه محافظت کند و از آنها خواسته است که اسد را ترک کنند، اما بسیاری همچنان از تروریست ها می‌ترسند.
روز چهارشنبه، جولانی از قلعه تاریخی حلب بازدید کرد، لحظه‌ای نمادین برای تروریست هایی که در سال ۲۰۱۶ پس از ماه‌ها محاصره و درگیری شدید از شهر رانده شدند که بزرگترین شکست جنگ بود. حلب قبل از جنگ بزرگترین شهر سوریه بود.
اچ‌تی‌اس و سایر گروه‌های شورشی در تلاشند تا حکومت خود را در حلب تثبیت کنند و آن را تحت اداره به اصطلاح دولت نجات که در منطقه شمال غربی خود تشکیل داده‌اند، قرار دهند. ساکنان حلب گفته‌اند که کمبود نان و سوخت وجود دارد و خدمات مخابراتی قطع شده است.
ترکیه که اچ‌تی‌اس را یک سازمان تروریستی می‌داند، مدت‌هاست که بزرگترین حامی خارجی سایر گروه‌های شورشی است و نقش آن برای آینده هر منطقه گسترش‌یافته تروریست ها در سوریه حیاتی خواهد بود.
آنکارا هرگونه نقش در ورود ناگهانی تروریست ها به حلب در هفته گذشته را رد کرده است. این کشور از سال ۲۰۱۶ حضور نظامی در شمال سوریه داشته و موضع آن برای هر منطقه گسترش‌یافته تروریست ها در شمال حیاتی خواهد بود.
