سرویس خبری ایران من: سی ان ان ، در مصاحبهای اختصاصی با رهبر گروه تحریر الشام، به بررسی تحولات اخیر در صحنه نبرد سوریه و دیدگاههای این گروه درباره آینده سیاسی کشور میپردازد. در این گفتگو، موضوعات مهمی همچون پیشرویهای نظامی اخیر در حماه، تغییر رویکرد این گروه نسبت به حکومتداری، نگاه به حقوق اقلیتها و چشمانداز بازگشت آوارگان مورد بحث قرار میگیرد. این مصاحبه روشنگر تحولات جدید در موازنه قدرت در سوریه و تغییرات فکری رهبری تحریر الشام است.
در حال حاضر فتح حماه چه اهمیتی برای شما دارد؟
از منظر نظامی، آنچه پس از تصرف حماه رخ خواهد داد، اساساً با آنچه پیش از آن بود متفاوت خواهد بود. با این حال، ترجیح میدهم به جای خوشبینی بیش از حد، جانب احتیاط را در عملیاتهای نظامی رعایت کنم. حتی زمانی که احساس امنیت میکنیم، هوشیاری و پرهیز از سهلانگاری برای جلوگیری از تلفات غیرضروری ،ضروری است.
بعد از حماه چه خواهد شد؟
در مورد پیشرفت نبرد و جنبههای راهبردی آن، معتقدم بهتر است اجازه دهیم وقایع به طور طبیعی پیش روند. شما خود شاهد این تحولات خواهید بود که معنادارتر از بحث درباره آنها در این لحظه است.
شما در عرض چند روز شهرهای مهمی را تصرف کردهاید. چه چیزی تغییر کرده است؟ چگونه اکنون به این موفقیتها دست مییابید؟
در سالهای اخیر، دیدگاههای داخلی یکپارچه شده و چارچوبهای نهادی در مناطق آزادشده سوریه شکل گرفته است. این نهادینهسازی شامل بازسازی ساختار نظامی در میان گروههای مختلف بود. نیروها تحت برنامههای آموزشی یکپارچه قرار گرفتند و انضباط بیشتری پیدا کردند. این رویکرد منضبط، با عنایت الهی، آنها را قادر ساخته تا به شکلی نظاممند وارد نبرد شوند. اجرای طرحها کارآمد بوده، با کانالهای ارتباطی شفاف و پیروی دقیق از فرامین. نیروها میدانند چه زمانی پیشروی را متوقف کنند و چه زمانی عقبنشینی کنند. انقلاب از هرج و مرج به نظم تکامل یافته است، هم در اداره امور مدنی و هم در عملیات نظامی.
برخی معتقدند این اتفاقات به این دلیل رخ میدهد که متحدان اسد – روسیه، حزبالله و ایران – تضعیف شدهاند و درگیر منازعات دیگری هستند، و خود رژیم سوریه نیز تضعیف شده است. آیا به همین دلیل تصمیم گرفتید این حمله را اکنون آغاز کنید؟
از آنجا که در حال حاضر درگیر عملیات فعال هستیم، صلاح نیست در این زمان درباره چنین جزئیات راهبردی صحبت کنیم.
شما در حماه در مقایسه با حلب با مقاومت شدیدتری روبرو شدید. به نظر شما چه اتفاقی افتاد؟ چرا رژیم آنطور عقبنشینی کرد؟
شکست رژیم از مراحل اولیه اجتنابناپذیر بود. در حالی که ایران تلاش کرد آن را حفظ کند، و بعداً روسیه سعی کرد حمایت کند، حقیقت اساسی این است که این رژیم عملاً از کار افتاده است.
در سال گذشته، به نظر میرسید بشار اسد از جنگ جان سالم به در برده و در حال ادغام مجدد در جامعه بینالمللی است. نظر شما در این باره چیست؟
ارزیابی کشورهای عربی از وضعیت نادرست بود. برخی تلاش کردند رژیم را از نفوذ ایران جدا کنند، که این امر غیرممکن است. حتی اگر رژیم چنین جدایی را بخواهد، به دلیل ماهیت روابطشان نمیتواند آن را اجرا کند. ممکن است ایران از رژیم فاصله بگیرد، اما رژیم نمیتواند متقابلاً چنین کاری کند. توصیف رژیم به عنوان پیروز، بیاحترامی به کودکان بیشمار، قربانیان شکنجه در زندانها، آوارگان در سراسر جهان، کسانی که در دریا غرق شدهاند و ساکنان اردوگاههای پناهندگی است. این چه نوع پیروزی میتواند باشد؟
پیش از این، شما از حکومت سختگیرانه اسلامی دفاع میکردید. آیا این همچنان هدف شماست؟
کسانی که از حکومت اسلامی میترسند، یا شاهد اجرای نادرست آن بودهاند یا اصول آن را درک نمیکنند. ما از حکومتی دفاع میکنیم که با سنتها و آداب و رسوم منطقه همخوانی داشته باشد. اولویت، ایجاد نهادهای قوی است، نه حکومت فردی یا تصمیمگیری شخصی. سوریه شایسته یک نظام حکومتی نهادینه است، نه حکومت خودسرانه یک فرد.
بسیاری از سوریها از پایان رژیم اسد استقبال میکنند اما نگران حکومت هیئت تحریر الشام، به ویژه در مورد اقلیتها هستند.
هیچ کس حق حذف هیچ گروهی را ندارد. این جوامع قرنها در این منطقه در کنار هم زندگی کردهاند و حقوق آنها باید محفوظ بماند. ما به چارچوب قانونی نیاز داریم که حقوق همه را تضمین کند، برخلاف رژیم اسد که تنها به یک بخش از جامعه خدمت میکرد.
تحول شما چشمگیر بوده است – از یک رهبر القاعده، با ارتباطات گروه شما با القاعده و داعش، تا اکنون که خود را به عنوان یک رهبر میانهرو معرفی میکنید. هیئت تحریر الشام در حال حاضر چیست؟
هیئت تحریر الشام یکی از چندین گروه منطقهای است. ما اکنون بر چشمانداز گستردهتر بازسازی سوریه متمرکز شدهایم. هیئت تحریر الشام تنها یک جزء از این گفتگو است و ممکن است پس از تحقق هدفش منحل شود. این یک وسیله برای مقابله با رژیم است، نه هدف نهایی. پس از تکمیل آن وظیفه، به سمت حکومت نهادینه حرکت خواهیم کرد. هر کس در مراحل مختلف زندگی رشد شخصی را تجربه میکند، و این تجربیات به طور طبیعی دیدگاه شخص را غنیتر میکند. فردی در دهه بیست زندگیاش متفاوت از فردی در دهه سی، چهل یا پنجاه فکر میکند.
آیا آن روزهای گذشته پشت سر شماست؟
انطباق با واقعیت ضروری است. کسی که سرسختانه به ایدههای خاصی پایبند است و انعطافپذیری ندارد، نمیتواند به طور موثر جوامع را رهبری کند یا درگیریهای پیچیدهای مانند سوریه را مدیریت کند.
چرا مردم باید به شما اعتماد کنند، با توجه به اینکه شما از سوی ایالات متحده به عنوان یک تروریست جهانی شناخته شدهاید، با جایزه ۱۰ میلیون دلاری، و گروه شما از سوی آمریکا، سازمان ملل و اتحادیه اروپا به عنوان یک سازمان تروریستی طبقهبندی شده است؟
من مردم را تشویق میکنم به جای کلمات، براساس اعمال قضاوت کنند. واقعیت خود گویاست. این طبقهبندیها عمدتاً سیاسی و نادرست هستند. من تروریسم را کشتار عمدی غیرنظامیان، آسیب رساندن به بیگناهان، یا اجبار به آوارگی تعریف میکنم. بسیاری از قدرتهای بزرگ جنگهایی را در کشورهای مختلف انجام دادهاند که منجر به تلفات غیرنظامیان، تخریب و آوارگی میلیونها نفر شده است. خود رژیم در چنین اقداماتی دست داشته است.
آمریکا و دیگران میگویند شما بخشی از گروههایی بودید که دقیقاً همین کار را کردند.
شخصاً مرتکب چنین اعمالی نشدهام. وضعیت باید در بستر تاریخی خود درک شود. جنگ عراق تأثیر عمیقی بر احساسات مردم گذاشت و باعث شد بسیاری مشارکت کنند. با توجه به سطح آگاهی و جوانی من در آن زمان، اعمال من به جایی که امروز هستم تکامل یافته است. من به عراق رفتم تا از مردمش دفاع کنم، نه با نیت آسیب رساندن. پس از بازگشت به سوریه، نمیخواستم مشکلات عراق را وارد کنم، که منجر به درگیریهای ما با داعش شد.
چرا با این مصاحبه موافقت کردید؟
وضعیت کنونی سوریه اهمیت جهانی دارد. این تحولات پیامدهای مثبتی در سراسر جهان دارد زیرا تحت رژیم سوریه به منبع نگرانی بینالمللی تبدیل شده بود. ثبات سوریه بازگشت بسیاری از مردم را تسهیل خواهد کرد. در حال حاضر، حدود یک سوم جمعیت در مناطق آزادشده – تقریباً ۱.۵ میلیون نفر – در اردوگاهها زندگی میکنند. ما معتقدیم میتوانیم به زودی نیاز به اردوگاهها را از بین ببریم. با بازسازی مناطق آزادشده، مردم به خانههایشان باز خواهند گشت. بسیاری از پناهندگان در ترکیه، لبنان، اردن و حتی اروپا ممکن است برای بازسازی کشورشان بازگردند.