سرویس خبری ایران من: رئیس قوه قضائیه در نشست مهمی با قضات دیوان عالی کشور، راهبردهای اصلی تحول در نظام قضایی را تشریح کرد. در این نشست که با محوریت بررسی چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی دستگاه قضا برگزار شد، حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای به تبیین نقش قوه قضائیه در حکمرانی کشور، ضرورت توسعه دیپلماسی قضایی، و اهمیت بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در جهت تسهیل و تسریع فرآیندهای قضایی پرداخت. این سخنرانی که با تأکید بر لزوم تحول عالمانه در دستگاه قضا همراه بود، نشان‌دهنده عزم جدی قوه قضائیه برای ارتقای کیفیت خدمات قضایی و افزایش رضایتمندی مردم است.
نقش قوه قضائیه در حکمرانی و مدیریت کشور
از مرکز رسانه قوه قضائیه، حجت الاسلام غلامحسین محسنی اژه‌ای روز سه شنبه با حضور در دیوان عالی کشور، طی سخنانی در جمع قضات این دیوان، با اشاره به عضویت رئیس و مسئولان قوه قضائیه در شوراهای عالی مختلف، اظهار کرد: رئیس قوه قضائیه عضو شوراهای انقلاب فرهنگی، فضای مجازی و برخی دیگر از شوراهای عالی در کشور است؛ بنابراین قوه قضاییه در این شوراها نیز می‌تواند منشأ اثر و نظر باشد.
وی ادامه داد: برای نمونه، بعدازظهر امروز نشست شورای عالی فضای مجازی پیرامون تصمیم‌گیری در خصوص یک موضوع روز در حوزه فضای مجازی برگزار می‌شود و تصمیم‌گیری می‌شود که فضای مجازی چگونه اداره و ساماندهی شود و حکمرانی در آن چگونه باشد که هم از تحمیل آسیب‌های این فضا به کشور جلوگیری شود و هم از فرصت‌های آن نیز استفاده شود.
جایگاه و مسئولیت‌های دستگاه قضا
اژه‌ای در ادامه با اشاره به جایگاه دیوان عالی در ساختار قضایی کشور و نقش آن در پیشبرد مسئولیت‌های دستگاه قضایی، اظهار کرد: نباید تصور کرد که اختیارات و مسئولیت‌های قوه قضائیه منحصر در اصول ۱۵۶، ۱۶۱ ، ۱۷۳ و ۱۷۴ قانون اساسی است؛ بلکه دستگاه قضایی در نظام حکمرانی کشور نقش بی‌بدیل و موثری دارد.
رئیس قوه قضائیه گفت: چنانچه قوه قضائیه مقتدر، صحیح‌العمل و دارای اختیارات و اعتبارات لازم باشد، می‌تواند جلوی بسیاری از اعوجاجات در کشور را بگیرد و چنانچه اعوجاجی پیش آمد، امور را به مسیر اصلی بازگرداند.
ضرورت تحول و نوآوری در نظام قضایی
رئیس عدلیه بیان داشت: چنانچه قوه قضائیه در عرصه‌های مرتبط با حوزه وظایف و اختیاراتش فعال‌تر شود، می‌تواند برای کشور بسیار منشأ اثرات خیر باشد؛ در همین رابطه و برای نمونه چنانچه ما در حوزه دیپلماسی قضایی فعال‌تر شویم، می‌توانیم برای کشور بسیار نافع باشیم؛ ما در این زمینه و زمینه‌های مشابه گام‌هایی را برداشته‌ایم اما باید بر سرعت و حجم کار و تلاش در این قبیل امور بیفزاییم.
رئیس دستگاه قضا گفت: قوه قضائیه ملجاء و پناهگاه هر تظلم‌خواهی در کشور است و تفاوتی ندارد این تظلم‌خواه از چه گروه، صنف و جناحی باشد؛ ما وفق قانون ملجاء هر تظلم‌خواهی هستیم. وقتی قوه قضائیه به صورت صددرصد مورد حمایت مردم باشد مردم نیز کمک‌کار دستگاه قضایی در پیشبرد مسئولیت‌هایش می‌شوند.
قاضی‌القضات اظهارداشت: ما نیاز به تحول هرچه عالمانه‌تر و بیشتر در قوه قضاییه و همه اجزا و بخش‌های آن داریم. برای اجرای هرچه بهتر و کارآتر وظایف و مسئولیت‌های خود در قوه قضائیه ناگزیر به متحول شدن هستیم. ما باید تحول در سراسر قوه قضاییه را تکمیل کنیم تا رضایتمندی مردم بیشتر شود و زمان و هزینه رسیدگی به پرونده‌ها کاهش یابد.
محسنی اژه‌ای بیان داشت: تحول باید با «اراده»، «علم»، «تدبیر» و «شجاعت» همراه باشد. «تحول» در برخی از امور شبیه جراحی است و بعضاً نیاز به ریسک‌پذیری دارد. گاهی «تحول» با چالش‌ها و هزینه‌هایی همراه است؛ باید برای مقابله با این چالش‌ها و هزینه‌ها آماده باشیم تا تحول واقعی را در جهت منافع نظام و مردم محقق سازیم. همچنین در پیشبرد «تحول» نیز باید دقت و اتقان لازم را داشته باشیم؛ نباید به‌گونه‌ای باشد که یک مسیر تحولی را فی‌المثل بالغ بر دو سال طی کنیم و سپس متوجه شویم که اشتباه کرده‌ایم و بخواهیم مسیر را بازگردیم.
رئیس قوه قضائیه گفت: یکی از جلوه‌های تحول در دستگاه قضایی ایجاد تحول در ابزارها، تجهیزات، آموزش‌ها و گزینش‌ها است. قطعاً با ابزارها و روش‌های پیشین نمی‌توانیم با مسائل روز و مستحدثه مواجه شویم. باید در ابزارها و روش‌ها مستمراً به‌روز شویم. ضروریست بهره‌گیری از فناوری‌های نوین را هرچه بیشتر در قوه قضاییه گسترش دهیم تا امور قضایی و حقوقی مردم هرچه سریع‌تر، سهل‌تر و کم‌هزینه‌تر انجام گیرد.
نقش و اهمیت قضات دیوان عالی کشور
رئیس دستگاه قضا گفت: قاطبه قضات دیوان عالی کشور انسان‌های فرهیخته، کاردان و دلسوز هستند. تخصص، بی‌طرفی، دقت، سلامت و دلسوزی قضات دیوان عالی باید برای مردم و جامعه ملموس باشد؛ باید وقتی پرونده‌ای به دیوان عالی ارجاع می‌شود، اصحاب و طرفین پرونده آرامش خیال بیشتری پیدا کنند و اطمینان یابند که پرونده‌شان زیر نظر قضاتی کاردان، متخصص، بی‌طرف و دلسوز قرار گرفته است.
رئیس عدلیه تصریح کرد: من نیز از گذشته موافق پخش و انتشار محتوای جلسات هیئت عمومی دیوان عالی و حضور اساتید، حقوقدانان و دانشجویان در جلسات هیئت عمومی این دیوان بوده و هستم اما لازمه این امر آن است که به واسطه پخش و انتشار محتوای جلسات هیئت عمومی دیوان، احساس اطمینان مردم و جامعه نسبت به نخبگی و تخصص و بی‌طرفی قضات دیوان عالی کشور بیشتر شود.
قاضی‌القضات تصریح کرد: شما قضات دیوان عالی، بر آسیب‌شناسی‌های خود درخصوص آرای محاکم بیفزایید و مبانی متقن و مستحکمی را برای قضات در محاکم تعریف کنید، تا شاهد کاهش ورودی پرونده‌ها به دیوان باشیم.
رئیس قوه قضائیه در جریان این نشست با ذکر مصادیقی از برخی پرونده‌ها که بالغ بر چندین سال است در مراجع مختلف قضایی در رفت‌وآمد هستند، گفت: باید تدبیری عالمانه و منسجم اتخاذ کنیم تا از رفت‌وآمدهای پرونده‌ها در مراجع مختلف قضایی بکاهیم.
