سرویس خبری ایران من: در اقدامی بی‌سابقه که می‌تواند تعادل قوای حاکم در آمریکا را متأثر سازد، رئیس‌جمهور کنونی ایالات متحده اعتبار عفوهای صادرشده توسط سلف خود را زیر سؤال برده است. این رویارویی، ابعاد حقوقی و سیاسی گسترده‌ای دارد که می‌تواند به بازتعریف اختیارات ریاست‌جمهوری منجر شود.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد عفوهایی که بایدن در واپسین لحظات ریاست‌جمهوری‌اش برای نمایندگان کنگره‌ای که درباره حوادث ششم ژانویه تحقیق کرده بودند صادر کرده، «بی‌اعتبار، باطل و فاقد هرگونه اثر قانونی» است. این موضع‌گیری نشان می‌دهد دولت ترامپ احتمالاً قصد دارد سنت و رویه‌ای بیش از صدساله در زمینه اختیارات عفو ریاست‌جمهوری را دگرگون کند.
ادعای استفاده از دستگاه امضای خودکار
ترامپ ، در پیامی در شبکه اجتماعی «تروث» ادعا کرد این عفوها اعتبار ندارند، چرا که بایدن آنها را با دستگاه امضای خودکار امضا کرده است. این ادعای ترامپ در راستای استدلال‌های مشابهی است که بنیاد محافظه‌کار هریتیج مطرح کرده و مدعی شده بایدن بر اساس شباهت امضاها در چندین سند مختلف، از دستگاه امضای خودکار استفاده کرده است. البته ترامپ در پیام خود هیچ مدرکی برای این ادعا ارائه نکرد.
اختیارات قانونی عفو و مخالفان سیاسی
قدرت عفو همواره یکی از بی‌قید و شرط‌ترین اختیارات رئیس‌جمهور به شمار می‌آید و دادگاه‌ها معمولاً تمایلی به محدود کردن چگونگی اعمال این اختیار نداشته‌اند. هرچند ترامپ پذیرفت که تصمیم نهایی درباره اعتبار این عفوها بر عهده دادگاه‌هاست، اما سخنان او این گمانه را تقویت می‌کند که وزارت دادگستری ممکن است برخی از سرسخت‌ترین مخالفان سیاسی رئیس‌جمهور را تحت پیگرد قانونی قرار دهد. در میان عفوشدگان، می‌توان به لیز چنی نماینده پیشین کنگره، ژنرال بازنشسته مارک میلی و دکتر آنتونی فاوچی متخصص بیماری‌های عفونی اشاره کرد که همگی در روز پایانی ریاست‌جمهوری بایدن عفو شدند؛ آن هم پس از آنکه ترامپ در جریان کارزار انتخاباتی‌اش تهدید کرده بود آنها را به دادگاه خواهد کشاند. ترامپ یکشنبه شب در گفتگو با خبرنگاران در هواپیمای اختصاصی رئیس‌جمهور (ایر فورس وان) گفت: «تصمیم‌گیری در این باره با من نیست – دادگاه باید تصمیم بگیرد – اما به نظر من این عفوها باطل و بی‌اعتبارند، چون یقین دارم بایدن اصلاً خبر نداشته چه اتفاقی در حال رخ دادن بوده و کسی با دستگاه امضای خودکار، اسناد عفو را امضا کرده است.»
پیشینه قانونی استفاده از امضای خودکار
یک رأی دادگاه تجدیدنظر فدرال در سال ۲۰۲۴ تصریح کرده که عفو حتی نیازی به مکتوب بودن هم ندارد. دادگاه تجدیدنظر حوزه چهارم در رأی خود نوشته است: «پاسخ قطعاً منفی است. متن صریح قانون اساسی چنین محدودیتی را اعمال نمی‌کند.»
۱در نظریه‌ای که وزارت دادگستری در سال ۱۹۲۹ صادر کرد، آمده است: «نه قانون اساسی و نه هیچ قانون دیگری، روش اِعمال عفو یا چگونگی اثبات آن را مشخص نکرده‌اند. این موضوع تماماً در اختیار رئیس‌جمهور است که چگونه تصمیم بگیرد.» . دولت جورج دبلیو بوش با استناد به همین نظریه، از استفاده رئیس‌جمهور از دستگاه امضای خودکار دفاع کرد؛ وسیله‌ای مکانیکی که رؤسای جمهور دهه‌هاست برای رسیدگی به حجم انبوه مکاتبات روزمره خود از آن بهره می‌گیرند. با این حال، استفاده از این فناوری همواره محل مناقشه بوده، زیرا این پرسش را پیش می‌کشد که آیا رئیس‌جمهور شخصاً و آگاهانه اقدام مورد نظر را تأیید کرده است یا خیر.
